Międzynarodowe prawo sportowe 2200-1W122S

We współczesnym prawie coraz większe znaczenie przywiązuje się do pojęcia „prawa transnarodowego” obejmującego ogół norm i reguł pochodzących od różnych organizacji społecznych oraz gospodarczych, a stosowanych do każdej sytuacji prawnej zawierającej element zagraniczny. Na wzór występujących w innych sferach prawa postaci wskazanego terminu, takich jak lex mercatoria, lex maritima czy lex informatica wyróżniono także konstrukcję lex sportiva. Obejmuje ona reguły pochodzące od pozarządowych federacji sportowych mające na celu skodyfikowanie danej dyscypliny sportu, zarówno w sferze jej organizacji, jak i określenia przebiegu rozgrywek międzynarodowych. Chodzi tu w szczególności o normy rządzące zawodami sportowymi lub odnoszące się szerzej - do zasad funkcjonowania transnarodowej społeczności sportowej. W realizacji tej konstrukcji istotna rola przypada arbitrażowi sportowemu, traktowanemu współcześnie jako optymalna, pozasądowa forma rozwiązywania sporów ze stosunków sportowych. Stwarza on w szczególności stronom możliwość jak najbardziej adekwatnej realizacji roszczeń wynikających z właściwego prawa prywatnego i korporacyjnego, jakim jest w tym przypadku prawo sportowe. W ten właśnie sposób od lat 80. ubiegłego stulecia realizuje się rozpoznawanie międzynarodowych sporów sportowych przez Trybunał Arbitrażowy d.s. Sportu MKOL w Lozannie, nazywany od kilku lat „sądem najwyższym” światowego sportu. Fakt, iż jego działalność opiera się na konstrukcji arbitrażu przymusowego z woli podmiotów ruchu sportowego generuje szereg wątpliwości natury jurydycznej, które są rozwiązywane przy uwzględnieniu relacji istniejących między sądownictwem arbitrażowym i państwowym, ocenianych także przez pryzmat postanowień art. 6 ust.1 Konwencji Europejskiej. Rozwojowi tej formy ADR sprzyja przychylne dla arbitrażu prawo szwajcarskie, właściwe dla MKOL i międzynarodowych federacji sportowych, mających siedzibę w tym kraju. Ujęte jest ono zwłaszcza w ustawie z 18 grudnia 1987 r. - prawo prywatne międzynarodowe oraz w kodeksie cywilnym z 10 grudnia 1907 r. Na podstawie jego modelowego art.75 możliwe jest wytaczanie powództw o uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji statutowych organów organizacji korporacyjnych, w tym sportowych. We współczesnym sporcie coraz większego znaczenia nabierają także inne alternatywne formy rozwiązywania sporów prawnych, w tym amerykańskie formy ADR takie jak mini-trial czy last offer arbitration, francuska koncyliacja obligatoryjna oraz mediacja stosowana w wielu systemach prawnych. Odrębnym zagadnieniem pozostaje kwestia stosowania w sferze stosunków sportowych prawa unijnego kształtowana przede wszystkim w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Wykaz zagadnień omawianych w trakcie wykładu nt. Międzynarodowe prawo sportowe

1. Pojęcie sportu oraz reguł sportowych oraz podstawowe ich klasyfikacje.

2. Wyróżnienie konstrukcji lex sportiva jako jednej z form prawa transnarodowego.

3. Pojęcie i źródła międzynarodowego prawa sportowego ( konwencje ONZ i Rady Europy, Biała Księga dot. sportu Unii Europejskiej, Karta Olimpijska MKOL, inne umowy wielostronne i dwustronne).

4. Podmioty międzynarodowego prawa sportowego.

5. Modele organizacji sportu: a. europejski i amerykański model sportu, b. model
interwencjonistyczny i nieinterwencjonistyczny.

6. Rada Europy a sport ( Europejska Karta Sportu, Kodeks Etyki Sportowej, konwencje Rady Europy : w zakresie bezpieczeństwa imprez masowych, antydopingowa, w sprawie manipulowania zawodami sportowymi).

7. Orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu a sport ( sprawa A. Mutu, Ch. Pechstein v. Szwajcaria, sprawa Ali Riza v. Turcja).

8. Sport a prawo Unii Europejskiej ( sport w Traktacie Lizbońskim, zasada swobodnego przepływu osób i usług w sporcie, prawo konkurencji UE w sporcie).

9. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE a sport.

10. Status międzynarodowych federacji sportowych jako organizacji pozarządowych.

11. Transnarodowe spory sportowe i ich cechy charakterystyczne.

12. Sądowe i alternatywne formy rozwiązywania transnarodowych sporów sportowych. Międzynarodowe i krajowe sportowe sądy arbitrażowe.

13. Kwestia zdatności arbitrażowej w sprawach sportowych.

14. Formy działania Trybunału Arbitrażowego d.s. Sportu MKOL w Lozannie jako „sądu najwyższego” światowego sportu ( procedury: klasyczna, apelacyjna oraz antydopingowa).

15. Znaczenie art. 75 szwajcarskiego kodeksu cywilnego dla przyjęcia kompetencji sądów państwowych i arbitrażowych w transnarodowych sporach sportowych.

16. Specyfika postępowania przed Zespołami Orzekającymi Izby ad hoc w trakcie wielkich imprez sportowych. Ocena skutków wydanych orzeczeń w kontekście Konwencji nowojorskiej.

17. Zaskarżanie orzeczeń CAS do szwajcarskiego Trybunału Federalnego na podstawie ustawy z dnia 18 grudnia 1987 r. o międzynarodowym prawie prywatnym.

18. Kompetencja Trybunału Arbitrażowego d.s. Sportu przy PKOL w sprawach dopingowych zawodników o statusie międzynarodowym oraz Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN w sporach kontraktowych z elementem zagranicznym.