Seminarium magisterskie - argumentacja i logika w stosowaniu prawa 2200-1M062

Podstawowym założeniem metodologicznym zajęć jest przyjęcie perspektywy opisowo – normatywnej, czyli łączenie opisu, jak w rzeczywistości jest prowadzona argumentacja, z zaleceniami, jak efektywnie i efektownie powinna być prowadzona.
Seminarium zakłada aktywny udział studentów. Dyskusja w trakcie zajęć ma służyć zdobywaniu i doskonaleniu umiejętności dokonywania poprawnej analizy rozpatrywanych problemów, a także wyrabiać zdolność podejmowania decyzji i właściwego prowadzenia sporu merytorycznego. Studenci będą uczyć się, jak dobierać argumenty na poparcie głoszonych przez siebie tez i jak podważać twierdzenia adwersarzy.
Zakres tematów
1. Ustalenia terminologiczne: argumentacja, logika, teoria prawa, dogmatyka prawa, ogólna metodologia nauk, metodologia nauk prawnych.
2. Argumentacja prawnicza na tle argumentacji ogólnej: istota argumentacji, struktura argumentu, porządek argumentacji, koncepcje argumentacji prawniczej.
3. Logiczne podstawy argumentacji prawniczej: działy logiki i ich związki z argumentacją, odpowiedniki słowne funktorów prawdziwościowych w tekście prawnym, logika prawnicza.
4. Modalności normatywne: wypowiedź modalna, interpretacja logiczna i tetyczna wypowiedzi modalnych, logika deontyczna.
5. Tworzenie prawa a jego stosowanie: prawodawca i założenie o jego racjonalności, system prawa, niezgodności norm i reguły kolizyjne, luki w prawie, wymogi stawiane tekstom prawnym, budowa aktu normatywnego.
6. Definicje legalne: rodzaje definicji, błędy w definiowaniu, definicje w prawie, charakter normatywny definicji, znaczenie definicji w dyskursie prawniczym.
7. Modele stosowania prawa: model sylogistyczny a model argumentacyjny, etapy stosowania prawa, luzy w procesie stosowania prawa.
8. Uzasadnianie twierdzeń w prawie: wnioskowania zawodne i niezawodne, dowód w logice i w prawie, wyjaśnianie, sprawdzanie, wnioskowania indukcyjne, błędy we wnioskowaniach.
9. Ustalenia faktyczne jako etap w procesie stosowania prawa: fakt sprawy, środki dowodowe, swobodna ocena dowodów, poszlaka, domniemania prawne.
10. Wykładnia prawa: wykładnia sensu largo i wykładnio sensu stricto, teorie wykładni, przebieg, rodzaje i dyrektywy wykładni, materiały interpretacyjne.
11. Wnioskowania prawnicze: wnioskowanie a wynikanie, instrumentalne wynikanie norm z norm, argumentum a simili, argumentum a contrario, argumentum a fortiori.
12. Problematyka pytań: logika erotetyczna, rodzaje pytań i odpowiedzi, prawna regulacja pytań, rola pytań w postępowaniu dowodowym, pytania prawne.
13. Retoryka i topika w stosowaniu prawa: retoryka na przestrzeni wieków, retoryka prawnicza, toposy i topiki prawnicze, chwyty erystyczne, techniki budowania przemówienia.
14. Argumentacja prawnicza w praktyce orzeczniczej: kontekst odkrycia a kontekst uzasadnienia, istota i znaczenie uzasadnienia wyroku, prawna regulacja uzasadnień sądowych, analiza wybranych orzeczeń ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystanych argumentów.