Socjologia prawa 2200-1K005
Założeniem przedmiotu jest zaprezentowanie podstawowych problemów poznawczych, teoretycznych, metodologicznych i praktycznych socjologii prawa, widzianej jako dyscyplina empiryczna dostarczająca informacji o formach i przejawach obecności prawa w życiu społecznym, kulturze, postawach społecznych i praktyce politycznej. t przybliżenie studentom wiedzy o prawie jako swoistym (tak w wymiarze temporalnym, jak i geograficznym) zjawisku społecznym i kulturowym i możliwościach rozumnego wpływania na kształt oficjalnego prawa państwowego a także używania prawa jako narzędzia zmiany społecznej.
Poza celami poznawczymi zajęcia mają także cel praktyczny: przez pokazanie studentom sposobów i metod rozpoznawania rzeczywistych problemów związanych ze stanowieniem, stosowaniem i przestrzeganiem prawa, służyć mają budowaniu krytycznych i świadomych postaw wobec prawa.
Celem wykładu jest przybliżenie studentom wiedzy o prawie jako swoistym (tak w wymiarze temporalnym, jak i geograficznym) zjawisku społecznym i kulturowym, możliwościach rozumnego wpływania na kształt oficjalnego prawa państwowego, używania prawa jako narzędzia zmiany społecznej, zależnościach między wiedzą socjologiczno-prawną i możliwościami działania polityczno-prawnego, poprzez:
● przedstawienie podstawowej wiedzy dotyczącej kształtowania się i współczesnych cech socjologii prawa;
● zapoznanie studentów z klasycznymi koncepcjami socjologii prawa;
● przedstawienie podstawowej wiedzy dotyczącej kulturowej tożsamości prawa;
● zaprezentowanie normatywności społecznej, pojęcia i rodzajów norm społecznych, zagadnień zgodność i konfliktowość norm prawnych z innymi normami społecznymi;
● wskazanie na zróżnicowania prawne w świecie współczesnym;
● ukazanie społecznych uwarunkowań, którym podlega proces stanowienia i stosowania prawa;
● wyjaśnienie roli, jaką odgrywa prawo w stosunkach międzyludzkich;
● wskazanie na zależności wzajemne między prawem a nierównościami społecznymi;
● zobrazowanie szkodliwych społecznie zjawisk, związanych z prawem;
● uzasadnienie poglądu o istotnym znaczeniu prawa dla kształtowania życia społecznego;
● prezentowanie współczesnych przykładów i analiz problemów szczegółowych.
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Z zakresu wiedzy:
poznanie znaczenia prawa jako zjawiska społecznej regulacji i kontroli; zaznajomienie się z odmiennymi sposobami postrzegania i rozumienia zjawisk prawnych, przyswojenie wiadomości dotyczących genezy socjologii prawa, jej głównych problemów oraz czynników stymulujących i ograniczających skuteczność prawa.
Z zakresu umiejętności:
• nabycie umiejętności posługiwania się terminologią socjologiczno-prawną;
• rozpoznawanie problemów społecznych powiązanych z prawem, poprawne określanie ich przyczyn i prawdopodobnych skutków;
• rozumienie i formułowanie dyrektyw polityczno-prawnych.
Po zakończeniu procesu uczenia student:
• opisuje miejsce socjologii prawa wśród nauk społecznych i wśród nauk prawnych;
• rozpoznaje sfery zainteresowania badawczego socjologii prawa;
• opisuje podstawowe cechy przedmiotu i metody socjologii prawa;
• opisuje naturę i rozpoznaje sfery normatywności społecznej;
• opisuje cechy prawa jako zjawiska społecznego i kulturowego;
• wyjaśnia różnice między prawniczym i socjologicznym rozumieniem zjawisk prawnych;
• wskazuje podstawowe funkcje prawa i poszczególnych rozwiązań prawnych
• interpretuje wyniki socjologicznych badań instytucji prawnych i stosowania prawa;
• ocenia skuteczność wybranych rozwiązań prawnych;
• wskazuje na konsekwencje wadliwych rozwiązań prawnych.
W zakresie innych kompetencji:
• umiejętność analizowania przyczyn i procesów społecznych i formułowania własnych opinii w tym zakresie w oparciu o umiejętność prawidłowej interpretacji i objaśniania zjawisk społecznych oraz ich międzykulturowych powiązań;
• umiejętność postrzegania prawa jako znaczącego elementu życia społecznego i skomplikowanego mechanizmu kontroli społecznej, którego skuteczność zależy zarówno do samego prawa, jego treści aksjologicznej i formy jak i od czynników zewnętrznych, dostrzeganie pluralizmu i złożoności kulturowej współczesnego świata.
Kryteria oceniania
Egzamin "0" będzie egzaminem ustnym
Egzamin w I terminie będzie egzaminem pisemnym pisemny łączącym swobodną wypowiedź z testem wyboru.
Egzamin poprawkowy będzie egzaminem ustnym.
Na egzamin w terminie "0" zapisywać się będą mogli studenci, którzy uzyskają zgodę prowadzących ćwiczenia lub też zaliczą test ze znajomości wykładu (test będzie przeprowadzony zdalnie).
Zaliczenie fakultatywnych ćwiczeń skutkować będzie podniesieniem oceny uzyskanej na podstawie egzaminu pisemnego o 1/2 stopnia, zaliczenie ćwiczeń na ocenę dobrą plus (4+), lub wyższą, podniesie ocenę o 1 stopień. Szczegółowe zasady stosowania tego kryterium zostaną podane studentom, którzy zapiszą się na przedmiot.
Praktyki zawodowe
Nie są przewidziane.
Literatura
Podstawowa:
Andrzej Kojder, Zbigniew Cywiński (red.), Socjologia prawa. Główne problemy i postacie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014 (wybrane hasła).
Zbigniew Cywiński, Tradycja petrażycjańska w polskiej socjologii prawa albo o tym, co zyskaliśmy nie odwołując się do Ehrlicha, „Studia Iuridica” t. 74, Warszawa 2018, s. 99 – 133 (https://wuw.pl/data/include/cms/Studia_Iuridica_74_2018.pdf);
Andrzej Kojder, Dysfunkcjonalności kultury prawnej (polskie doświadczenia końca lat osiemdziesiątych), w: Andrzej Kojder, Godność i siła prawa, Oficyna Wydawnicza 2001, s. 317 – 335.
Uzupełniająca:
Baudoin Dupret, Prawo w naukach społecznych, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010.
Mathieu Deflem, Sociology of Law. Visions of a Scholarly Tradition, Cambridge University Press, Cambridge 2008 (lub wydania późniejsze)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: