Seminarium specjalizacyjne (proseminarium) - Prawo konstytucyjne porównawcze 2200-1F088
Seminaria poświęcone są szczegółowej analizie oraz dyskusji na temat wybranych instytucji konstytucyjnych oraz dylematów współczesnego prawa konstytucyjnego w epoce nowych technologii i globalizacji, w kontekście sporu o rozumienie demokracji i obecnego kryzysu państwa prawnego, a także próbie oceny Konstytucji RP oraz sformułowania koncepcji ewentualnych zmian. W szczególności przedmiotem seminarium będą zagadnienia dotyczące praw i wolności człowieka i obywatela, podstawowych zasad ustroju państwa, tożsamości konstytucyjnej i granic zmiany konstytucji, instytucji ustrojowych współczesnych państw, jak również zagadnienia wpływu nowych technologii na ustrój demokratyczny, w tym analiza pojęcia demokracji, ocena znaczenia rozwoju nauki i techniki dla kształtowania się i rozwoju państwa i prawa oraz praw człowieka (homo sapiens, homo videns, homo numericus a rozwój technologiczny). W ramach zajęć, w zależności od zainteresowań uczestników, zostaną poruszone następujące zagadnienia dotyczące oddziaływania nowych technologii na ustrój demokratyczny:
1. Społeczeństwo algorytmiczne i jego podstawy: Internet, media społecznościowe, cyfrowe zarządzanie i nadzór
2. Pojęcie sztucznej inteligencji i jego współczesne znaczenie. Problem statusu prawnego sztucznej inteligencji.
3. Sztuczna inteligencja a nowe technologie informacyjne.
4. Nowe technologie a państwo. Gospodarcze i polityczne znaczenie gromadzenia danych. Nowe technologie a suwerenność państwa.
5. Konsekwencje rozwoju nowych technologii informacyjnych dla wolności i praw jednostki. Prawa człowieka w społeczeństwie algorytmicznym. Suwerenność narodu a nowe technologie. Konsekwencje rozwoju nowych technologii dla procesu wyborczego i demokracji przedstawicielskiej. Sztuczna inteligencja i jej znaczenie dla funkcjonowania władzy. Sztuczna inteligencja a prawo i wymiar sprawiedliwości. Rządy prawa w społeczeństwie algorytmicznym.
6. Sztuczna inteligencja a wojna.
7. Transhumanizm a tożsamość aksjologiczna ustroju demokratycznego.
8. Nowe technologie a nowe prawa człowieka, w tym prawo dostępu do Internetu, prawo do zapomnienia, prawo do władzy sprawowanej przez ludzi, prawo do własnych myśli
9. Spór o konsekwencje rozwoju nowych technologii.
10. Prawo konstytucyjne wobec nowych technologii. Godność człowieka a godność sztucznej inteligencji.
11. Nowe technologie i przyszłość demokracji.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Zapoznanie się z głównymi zagadnieniami współczesnego konstytucjonalizmu i kierunkami jego rozwoju, a także z przedmiotem i metodologią konstytucyjnego prawa porównawczego.
Udział w zajęciach ułatwi zainteresowanie problematyką ustrojową oraz zagadnieniami nowych technologii.
Rozumienie ustrojowych konsekwencji rozwoju nowych technologii oraz związanych z nimi szans i zagrożeń.
Kryteria oceniania
Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć oraz aktywność w czasie zajęć); kontrola obecności
Literatura
G. J, Jacobsohn: Constitutional Identity, Cambridge-London 2010
R. M. Smith, R. R. Beeman: Modern Constitutions, Philadelphia 2020
R. Dixon, A. Stone: The Invisible Constitution in Comparative Perspective, Cambridge 2018
R. Albert: Constitutional Amendments, Oxford 2019
J. Ciapała, A. Pyrzyńska, red.: Dylematy polskiego prawa wyborczego, Warszawa 2021
W. Sadurski: Polski kryzys konstytucyjny Łódź 2020
E. Łętowska, J. Zjadło: O wygaszaniu państwa prawa, Sopot 2020
M. Rosenfeld, A. Sajo, red.: The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, Oxford 2013
W.F. Murphy, Constitutional Democracy, Baltimore
2007.
A. Kustra-Rogatka, Granice dopuszczalności zmian
Konstytucji RP z 1997 r. – wybrane problemy, w:
A. Gajda, K. Gajewski, A. Rytel-Warzocha, P.
Uziębło, M.M. Wiszowaty: Konstytucjonalizm
polski. Refleksje z okazji 70-lecia urodzin i
45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja
Szmyta, Gdańsk 2020.
R. Piotrowski, Zagadnienie granic zmiany
konstytucji w państwie demokratycznym, w: J.
Czajowski, red.: Ustroje, doktryny, instytucje
polityczne. Księga jubileuszowa Prof. zw. dra hab.
Mariana Grzybowskiego, Kraków 2007.
R. Piotrowski: Wartości i polityka. Refleksje o dysfunkcjonalnej praktyce konstytucyjnej, "Zagadnienia sądownictwa konstytucyjnego", nr 1/2011
R. Piotrowski: Konstytucja i granice władzy suwerena w państwie demokratycznym, w: J. Jaskiernia, K. Spryszak: Dwadzieścia lat obowiązywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokratyczne, Toruń 2017
R. Susskind: Sądy internetowe i przyszłość wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2021
B. Fisher, A. Pązik, M. Świerczyński, red.: Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, Warszawa 2021
T. Chauvin: Homo iuridicus. Człowiek jako podmiot prawa publicznego, Warszawa 2014.
A. Chłopecki: Sztuczna inteligencja – szkice prawnicze i futurologiczne, Warszawa 2018.
N. Bostrom: Superinteligencja. Scenariusze, strategie, zagrożenia, Gliwice 2014.
R. Piotrowski: New technologies or new human rights: the right to a government by humans and the right to one’s own thoughts?, “Studia Iuridica” t. 76/2018.
R. Piotrowski: Prawo do tożsamości informacyjnej i jego znaczenie w ustroju demokratycznym, w: J. Jaskiernia, red.: Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, Warszawa 2013, t. 1.
K. D. Ashley: Artificial Intelligence and Legal Analytics, Cambridge 2017.
M. Tegmark: Life 3.0. Being human in the age of Artificial Intelligence, London 2017.
V. Mayer-Schonberger, K. Cukier: Big Data. Rewolucja, która zmieni nasze myślenie, pracę i życie, Warszawa 2014.
B. Schneier: Dane i Goliat, Warszawa 2017.
S. Zuboff: Wiek kapitalizmu inwigilacji, Poznań 2020.
N. Chomsky: What kind of Creatures Are We?, New York 2016.
11. J. Bartlett: Ludzie przeciw technologii, Warszawa 2018.
G. Kasparow: Where Machine Intelligence Ends and Human Creativity Begins, New York 2017.
J. Brockman, red.: Possible Minds: Twenty-Five Ways of Looking at AI, New York 2019.
M. Zubik: Nowe technologie jako wyzwanie i zagrożenie dla prawa, statusu jednostki i państwa, w: P. Girdwoyń, red.: Prawo wobec nowoczesnych technologii, Warszawa 2008.
G. Rydlewski: Rządzenie w epoce informacji, cyfryzacji i sztucznej inteligencji, Warszawa 2021.
P. Rosanvallon: Dobre rządy, Warszawa 2018.
F. Fukuyama: Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, Kraków 2004.
R. A. Dahl: Demokracja i jej krytycy, Warszawa 2012.
L. Freedman: Przyszła wojna, Warszawa 2019.
R. Piotrowski: Demokracja nieliberalna czyli oksymoron konstytucyjny, w: M. Serowaniec, A. Bień-Kacała, A. Kustra-Rogatka, red.: Potentia non est nisi da bonum. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Witkowskiemu, Toruń 2018.
J. Talmon: Źródła demokracji totalitarnej, Kraków 2015.
L. Lai, M. Świerczyński: Prawo sztucznej inteligencji, Warszawa 2020.
24. B. Christian The Alignment Problem: Machine Learning and Human Values, New York 2021.
S. Russel: Human Compatible: Artificial Intelligence and the Problem of Control, New York 2019.
P. Scharre: Army of None: Autonomous Weapons and the Future of War, New York - London, 2018.
M. McLuhan: Galaktyka Gutenberga. Tworzenie człowieka druku, Warszawa 2017.
M. Coeckelbergh: AI Ethics, Cambridge Massachusetts - London 2020.
R. Kurzweil: Nadchodzi osobliwość, Warszawa 2013.
P. Domingos: Naczelny algorytm, Gliwice 2016.
J. Rzucidło: Elektroniczny rząd. Aspekty konstytucyjnoprawne, Warszawa 2015.
R. Susskind: Sądy internetowe i przyszłość wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2021.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: