Polityka zagraniczna Izraela 2104-M-D2PZIZ-SRG

Tematy poszczególnych zajęć:

1. Wprowadzenie do polityki zagranicznej Izraela. Wybrane aspekty badania PZ (FPA) i PZ Izraela w IR studies. A. Aran i najnowsze badania nad PZ Izraela. Specyfika Izraela w SM (na tle sytuacji w regionie Bliskiego Wschodu i w świecie). Porozumienia Abrahama (2020). Obecna sytuacja Izraela (2022/23). Wojna z Gazą.

Do odsłuchania: Amnon Aran - Israeli foreign policy since the end of the Cold War | University of Oxford Podcasts (ok. 51 min); https://www.youtube.com/watch?v=zjCEmNfsYgg (56 min)

Do przejrzenia:
- A. Aran, Amnon Aran, Israeli Foreign Policy since the End of the Cold War, Cambridge 2021, całość dostępna tutaj: https://drive.google.com/drive/folders/1sfSmJUhXe2IEd1yuq3mzayRWdZoqtDm2
- https://pism.pl/publikacje/Konsekwencje_normalizacji_stosunkow_Izraela__z_panstwami_Zatoki_Perskiej
- https://pism.pl/publikacje/Izrael_i_pa_stwa_Zatoki_Perskiej___specyfika_niejawnej_wsp__pracy
- https://www.e-ir.info/2020/11/01/the-abraham-accords-and-the-palestinian-issue/
- https://www.resetdoc.org/story/beyond-the-middle-east-abraham-accords-israel-pivot-to-asia/
- Israeli Foreign Policy Since the End of the Cold War | Political Science Quarterly | Oxford Academic (oup.com)

Dokumenty:
- treść tzw. Porozumień Abrahama: https://www.state.gov/the-abraham-accords/

I. Dzieje Żydów i nowożytnego „państwa żydowskiego” – Izraela

2. Długie dzieje „narodu wybranego” – próba periodyzacji i charakterystyka poszczególnych etapów. Rola religii w historii Żydów
Literatura:
• F. Battenberg, Żydzi w Europie, Ossolineum 2008, Wprowadzenie, s. 11-44
• A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001, s. 6-37
• R. Balke, Izrael, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2005, s. 7-36.
• L. Trepp, Żydzi - naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 17-86
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 23-29
…….……….
• P. Johnson, Historia Żydów, Wydawnictwo Platan, Kraków 1993.
• M. Gilbert, Atlas historii Żydów, Wydawnictwo Platan, b.d.w.
• Historia Żydów. Trzy tysiące lat samotności, „Polityka – wydanie specjalne” 2007, nr 1

Case study nr 1: Ruchy mesjanistyczne i kłótnie religijne w tradycji żydowskiej (Żydzi wciąż oczekują przyjścia Mesjasza – kim ma on być wg tradycji religijnej; historia Szabataja Cwi i jej konsekwencje dla Żydów; rewolucja chasydzka i spór chasydów z misnagdami (mitnagdim, „litwak”), m.in. np. na podstawie: A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001)
Case study nr 2: Problem tożsamości świeckiej i religijnej we współczesnej społeczności żydowskiej – wprowadzenie do problemu (np. na podstawie: Y. M. Rabkin, W imię Tory. Żydzi przeciwko syjonizmowi, Warszawa 2007)
3. Emancypacja Żydów w Europie, syjonizm, T. Herzl i jego dzieło, polski Betar i jego rola w historii syjonizmu. Żydzi w Ameryce – drugi biegun żydowskości w świecie
Literatura:
• T. Herzl, Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej, Kraków 2006, s. 43-74, 121-145 (lub całość: 43-145)
• Film „Betar” (ok. 54 min): https://vod.tvp.pl/video/betar,betar,10921431
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 30-85.
• R. Sosnowski, Polityka imigracyjna Izraela, Warszawa 2014, s. 10-40
• L. Trepp, Żydzi - naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 87-168
………..
• C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011, zwłaszcza s. 36-80

Case study nr 3: Wysiłki i zabiegi dyplomatyczne T. Herzla na rzecz powstania państwa żydowskiego (np. na podst. Pamiętniki Teodora Herzla, przedmowa i wstęp do „Judenstaat’u” („Państwo Żydowskie”), Warszawa 1932 lub na podst. „Wprowadzenia” w: T. Herzl, Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej, Kraków 2006)

4. Mandat brytyjski i powstanie Izraela. Żydzi w Palestynie (jiszuw) przed powstaniem państwa. Rezolucja o podziale. Wojna domowa i operacja „Dalet”. Początki polityki zagranicznej Izraela (stosunki z sąsiadami, z USA, ZSRR, Francją). Wojny 1956 r. i 1967 r. i zmiana położenia geopolitycznego Izraela
Literatura:
• Film: Izrael kontra Arabowie. Wojna pięćdziesięcioletnia, cz. 1 (48 min) oraz cz. 2 (48 min) (dostępne w internecie)
• Deklaracja niepodległości Izraela: http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/izrael-1.html
• A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Warszawa 2003, s. 7-113, 153-170, 184-212
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 85-106

Case study nr 4: Sprawa Altaleny – przyczyny, przebieg, konsekwencje incydentu
Case study nr 5: Afera Lawona oraz spór Mosze Szarett - Ben Gurion o kształt państwa i PZ Izraela (także na podstawie filmu cz. 1)

5. Polityka zagraniczna Izraela w okresie zimnej wojny i droga do Oslo. Wojna Jom Kippur (1973) i pokój z Egiptem. „Libańskie grzęzawisko” (interwencja Izraela w konflikcie libańskim i reakcja Izraelczyków). Problem palestyński na Bliskim Wschodzie oczami nie tylko Żydów (rok 1970 w Jordanii). Doraźne sojusze Izraela przeciw OWP. Pierwsza Intifada – w kierunku Oslo

Literatura:
• A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Warszawa 2003, s. 252-270, 283-316, 362-392
• Film: Izrael kontra Arabowie. Wojna pięćdziesięcioletnia, cz. 3 (48 min) i cz. 4 (48 min) (także w internecie)
• Tekst przemówienia Sadata i Begina w Knesecie oraz porozumienia z Camp David i Traktat pokojowy izraelsko-egipski (np. w: H. A. Jamsheer, M. Pogońska-Pol, Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego, Toruń 2016, s. 135-159; 163-177)

Case study nr 6: Jaser Arafat oraz OWP – powstanie i rozwój. Droga Arafata do porozumień w Oslo i powstania Autonomii Palestyńskiej (od czasu Intifady także na podst. cz. 5 filmu: w internecie)

II. Główne determinanty i formułowanie polityki zagranicznej Izraela

6. Ustrój polityczny, system partyjny, gospodarka Izraela. Miejsce religii w Izraelu. Kto jest Żydem? Wpływ osobowości decydentów na politykę zagraniczną: Dawid Ben Gurion, Mosze Szaret, Golda Meir, Szimon Peres, Menachem Begin, Icchak Rabin, Ariel Szaron, Benjamin Netanjahu, Awigdor Lieberman (Nasz Dom Izrael), Naftali Bennett (Nowa Prawica), Beni Ganc (lider Niebiesko-Białych)
Literatura:
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 137-211 (relacje państwo-religia, ustrój, system partyjny)
• A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014, s. 55-61.
• A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Warszawa 2003, s. 114-136, 178-184, 213-252, 271-283, 317-348
……………….
• C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011, zwłaszcza s. 103-121.

Case study nr 7: Izraelski przemysł high-tech (np. na podst. D. Senor, S. Singer, Naród start-upów, Warszawa 2013)
Case study nr 8: Postaci najwybitniejszych polityków izraelskich i ich wpływ na politykę izraelską (2-3 osoby, m.in. na podstawie: G. Wigoder, Słownik biograficzny Żydów, Warszawa 1998; P. Johnson, Historia Żydów, Kraków 1993; C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011; A. Szapira, Historia Izraela, Warszawa 2018 i in.)

7. Społeczeństwo izraelskie i diaspora. Polityka imigracyjna Izraela. Koncepcja „żydowskiej polityki zagranicznej” i „demokracji etnicznej”.
Literatura:
• R. Sosnowski, Polityka imigracyjna Izraela, Warszawa 2014, s. 40-154
• A. M. Solarz, Podziały wśród społeczności żydowskiej i problemy bezpieczeństwa Izraela, „Wschodnioznawstwo” 2012.
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 107-135.
• Borek, Polityka Izraela wobec diaspory – wzajemne postrzeganie, w: R. Rudnik (red.), Państwo Izrael. Analiza politologiczno-prawna, Warszawa 2006.
• M. Starnawski, Osiągnięcia i porażki „demokracji etnicznej” w Izraelu, w: R. Rudnik (red.), Państwo Izrael. Analiza politologiczno-prawna, Warszawa 2006.
• A. M. Solarz, Izraelskie badania nad kulturą w stosunkach międzynarodowych i „pułapka kulturowa” w polityce zagranicznej Izraela, w: G. Michałowska, J. Nakonieczna, H. Schreiber (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.2, Pułapki kultury, Warszawa 2014, s. 230-246.
………………….
• Ben Zeev Aviv, Przewodnik ksenofoba - Izraelczycy, Warszawa 2016.

Case study nr 9: Felaszowie czyli Beta Israel – czarni Żydzi w Izraelu
Case study nr 10: Operacja “Most” (przerzut Żydów z ZSRR do Izraela)

8. Racja stanu Izraela i „religia bezpieczeństwa”. Armia i tajne służby Izraela. Problem palestyński w realiach polityki Izraela w Palestynie. Kręgi polityki zagranicznej Izraela. Definicja zagrożeń przez obecnych decydentów i główne kierunki polityki zagranicznej Izraela. Izrael w regionie Bliskiego Wschodu (stosunki z Iranem, Turcją, państwami arabskimi, Arabska Wiosna w polityce Izraela). Sytuacja geopolityczna Izraela po roku 2020
Literatura:
• C. Jones, The Foreign Policy of Israel, w: R. Hinnebusch, A. Ehteshami (eds.), The Foreign Policies of Middle East States, Lynne Rienner Publishers, Boulder-London 2014
• A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014, s. 15-55 oraz wybrane zagadnienia z r. 2-6.
• A. Pohl, Izrael wobec regionalnych wyzwań XXI w., w: P. Osiewicz (red.), Stosunki międzynarodowe w regionie Bliskiego Wschodu. Uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne, Warszawa 2016.
• J. Bury, System bezpieczeństwa narodowego Izraela, “Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2010, nr 1-2.
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 247-280.
• A. M. Solarz, Zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela w optyce Binjamina Netanjahu, w: W. Lizak, A. M. Solarz (red.), Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych w XXI w., Warszawa 2015, s. 98-106.

Case study nr 11: Tajne akcje służb izraelskich – „Francuski przyjaciel” (na podstawie: Y. Denoël, Sekretne wojny Mossadu, Warszawa 2013)
Case Study nr 12: Tajne akcje służb izraelskich – „Szpieg w Ameryce” (na podstawie: D. Raviv, Y. Menman, … A każdy szpieg to książę. Pełna historia wywiadu izraelskiego, Warszawa 1993)

III. Relacje z podmiotami zewnętrznymi oraz problem antysemityzm

9. Stosunki Izraela ze Stanami Zjednoczonymi. Sojusz strategiczny, jego podstawy i przejawy. USA wobec konfliktu izraelsko-arabskiego
Literatura:
• J. J. Mearsheimer, S. M. Walt, Lobby izraelskie w USA, Fijor, Warszawa 2011 (zwłaszcza: Wstęp + Czym jest izraelskie lobby?)
• P. Sasnal, Pseudostabilizacja. Problemy współczesnej polityki USA na Bliskim Wschodzie, Warszawa 2017, s. 109-150.
• US relations with Israel, https://www.state.gov/u-s-relations-with-israel/
• Israel: Background and US relations in brief, https://fas.org/sgp/crs/mideast/R44245.pdf

Case study nr 13: Ustawa Kongresu nr 447 (bezspadkowe mienie ofiar Holocaustu, 10 maja 2018)
Case study nr 14: Plan pokojowy D. Trumpa w sprawie stosunków izraelsko-palestyńskich (28 stycznia 2020)

10. Antysemityzm i jego wpływ na PZ Izraela; Holocaust w polityce Izraela; tzw. nowy antysemityzm; stosunki chrześcijańsko-żydowskie w cieniu antysemityzmu/antyjudaizmu i nastrojów antychrześcijańskich
Literatura:
• A.M.Solarz, Antysemityzm jako instrument polityki zagranicznej Izraela, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, nr 1.
• R. S. Wistrich, Israel and the Holocaust Trauma, “Jewish History” 1997, vol. 11, no. 2 (pdf udostępnione przez prowadzącego).
• M. Jurek, Relacje miedzy Stolicą Apostolską i Izraelem, w: W. Lizak, A. M. Solarz (red.), Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych w XXI w., Warszawa 2015, s.131-141.
• A.M. Solarz, Stolica Apostolska w polityce zagranicznej Izraela, w: Kośmider, Gąsiorek, Smuniewski (red.), Chrześcijaństwo i bezpieczeństwo, Warszawa 2014

Case study nr 15: Antysemityzm w Argentynie – „plan Andinia”, pogromy i zamachy
Case study nr 16: Sprawa Eichmanna i jej wpływ na Żydów (można wyjątkowo (!) skorzystać m.in. z Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Eichmann)

11. Stosunki polsko-izraelskie na tle stosunków polsko-żydowskich przed i po II wojnie światowej oraz po wznowieniu relacji w 1990 r. Współpraca i nieporozumienia ostatnich lat
Literatura:
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 281-352.
• W. Krajewski, O roli Żydów w okresie stalinowskim, „Więź” 1998, numer specjalny „Pod wspólnym niebem. Tematy polsko-żydowskie”
• R. Frister, Trudne polsko-izraelskie stosunki. Zaczęło się od dyplomacji na niby; https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/klasykipolityki/1798370,1,trudne-polsko-izraelskie-stosunki-zaczelo-sie-od-dyplomacji-na-niby.read
• Wspólna deklaracja premierów Polski i Izraela, 27.06.2018; https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/wspolna-deklaracja-premierow-panstwa-izrael-i-rzeczypospolitej-polskiej.html
• M. Gestenfeld, IsraelMustRemainVigilantin ItsRelations with Poland, https://besacenter.org/wp-content/uploads/2019/09/1273-Israels-Relations-with-Poland-Gerstenfeld-final-3.pdf
…………………
• J. Dyduch, Stosunki polsko-izraelskie w latach 1990-2009. Od normalizacji do strategicznego partnerstwa, Warszawa 2010.
• G. Kayzer, Klincz? Debata polsko-żydowska, Warszawa 2017

12. (26.05) Stosunki Izraela z Rosją, UE i państwami europejskimi (Niemcy, Francja, Włochy, EŚW) – wybrane zagadnienia
Literatura:
• A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014 (r. 5).
• A. M. Solarz, European Union's Relations with Israel, w: P. M. R. Suárez (red.): La Unión Europea y sus relaciones Internacionales Vol.1 – The European Union and its foreign relations Vol.I, Meksyk 2015
• I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009

Case study nr 17: Ruch BDS (Boycott, Divestment, Sanctions) w Europie i świecie

13. Izrael w organizacjach międzynarodowych (system NZ, OECD, współpraca z NATO i in.). ONZ – gra interesów i wartości w PZ Izraela. Problem palestyński w polityce izraelskiej w systemie międzynarodowym.
Literatura:
1. A. M. Solarz, M. Szydzisz, Sprawiedliwość i solidarność w polityce zagranicznej Izraela na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2016, nr 2 (tom 52).
2. I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009 (udostępnione przez prowadzącego).
3. H. A. Jamsheer. M. Pogońska-Pol, Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego, Toruń 2016 (wybrane rezolucje ONZ).
4. Relations between Israel and the UN, https://embassies.gov.il/hague-en/aboutisrael/Relations/Pages/Relations-Israel-and-U-N.aspx (oraz inne źródła internetowe).

Case study nr 18: Izrael w UNESCO
Case study nr 19: Problem palestyński na forum ONZ

14. Relacje Izraela z „resztą” świata. – wybrane zagadnienia. Relacje z Chinami, Indiami i innymi państwami regionu Azji i Pacyfiku. Stosunki z Czarną Afryką i Ameryką Łacińską.
Literatura:
• A.M.Solarz, Czarna Afryka w polityce bezpieczeństwa Izraela, w: A. Żukowski (red.), Konteksty bezpieczeństwa w Afryce. Konflikty, wojny, polityki bezpieczeństwa, „Forum politologiczne” Olsztyn 2014, t. 17.
• A. M. Solarz, Między Północą i Południem – polityka zagraniczna ostatnich rządów Benjamina Netanjahu, w: M. Gawryckie i in. (red.), Tendencje i procesy rozwojowe współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2016.
• I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009 (rozdział Shischora nt. Chin).
• Źródła internetowe i inne, np.:
Relacje izraelsko-chińskie:
• https://www.timesofisrael.com/topic/israel-china-relations/
• https://www.cnbc.com/2019/08/29/israel-will-soon-have-to-choose-between-china-and-the-us.html
• https://thediplomat.com/tag/china-israel-relations/
Relacje izraelsko-indyjskie:
• https://www.timesofisrael.com/topic/israel-india-relations/
• https://www.quora.com/What-is-the-state-of-Indias-relationship-with-Israel
• Z. Al-Khan, Development in Indo-Israel Defence Relations Since 9/11: Pakistan’s Security Concern and Policy Options, „South Asian Studies A Research Journal of South Asian Studies”, Vol. 26, No. 1, January-June 2011, pp. 131-151
Relacje Izrael-AŁ:
• https://www.foreignaffairs.com/reviews/capsule-review/1979-12-01/israel-latin-american-relations (stan z lat 70. XX w.)
• Przeniesienie ambasady Gwatemali do Jerozolimy: https://www.bing.com/videos/search?q=israel-latin+american+reltions&docid=608002871631021405&mid=F1D15584724F0ECB32D1F1D15584724F0ECB32D1&view=detail&FORM=VIRE
• A. M. Kacowicz (2017), Triangular Relations: Israel, Latin American Jewry, and Latin American Countries in a Changing International Context, 1967–2017, „Israel Journal of Foreign Affairs”, 11:2, 203-215 (w dropboxie)
Relacje z Czarną Afryką:
• https://www.timesofisrael.com/topic/israel-africa-relations/
• https://www.jewishvirtuallibrary.org/israeli-cooperation-with-africa
• https://www.dw.com/en/a-history-of-africa-israel-relations/a-43395892
• Film na temat różnych aspektów stosunków izraelsko-afrykańskich: https://www.bing.com/videos/search?q=israel+in+africa&docid=608055386122225339&mid=08E8FFDF6E53EBFD8F0008E8FFDF6E53EBFD8F00&view=detail&FORM=VIRE

Case study nr 20: Relacje izraelsko-chińskie
Case study nr 21: Relacje izraelsko-indyjskie
Case study nr 22: Relacje Izraela z Brazylią i innymi państwami AŁ
Case study nr 23: Relacje z Czarną Afryką

Tematy poszczególnych zajęć:

1. Wprowadzenie do polityki zagranicznej Izraela. Wybrane aspekty badania PZ (FPA) i PZ Izraela w IR studies. A. Aran i najnowsze badania nad PZ Izraela. Specyfika Izraela w SM (na tle sytuacji w regionie Bliskiego Wschodu i w świecie). Porozumienia Abrahama (2020). Obecna sytuacja Izraela (2022/23). Wojna z Gazą.

Do odsłuchania: Amnon Aran - Israeli foreign policy since the end of the Cold War | University of Oxford Podcasts (ok. 51 min); https://www.youtube.com/watch?v=zjCEmNfsYgg (56 min)

Do przejrzenia:
- A. Aran, Amnon Aran, Israeli Foreign Policy since the End of the Cold War, Cambridge 2021, całość dostępna tutaj: https://drive.google.com/drive/folders/1sfSmJUhXe2IEd1yuq3mzayRWdZoqtDm2
- https://pism.pl/publikacje/Konsekwencje_normalizacji_stosunkow_Izraela__z_panstwami_Zatoki_Perskiej
- https://pism.pl/publikacje/Izrael_i_pa_stwa_Zatoki_Perskiej___specyfika_niejawnej_wsp__pracy
- https://www.e-ir.info/2020/11/01/the-abraham-accords-and-the-palestinian-issue/
- https://www.resetdoc.org/story/beyond-the-middle-east-abraham-accords-israel-pivot-to-asia/
- Israeli Foreign Policy Since the End of the Cold War | Political Science Quarterly | Oxford Academic (oup.com)

Dokumenty:
- treść tzw. Porozumień Abrahama: https://www.state.gov/the-abraham-accords/

I. Dzieje Żydów i nowożytnego „państwa żydowskiego” – Izraela

2. Długie dzieje „narodu wybranego” – próba periodyzacji i charakterystyka poszczególnych etapów. Rola religii w historii Żydów
Literatura:
• F. Battenberg, Żydzi w Europie, Ossolineum 2008, Wprowadzenie, s. 11-44
• A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001, s. 6-37
• R. Balke, Izrael, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2005, s. 7-36.
• L. Trepp, Żydzi - naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 17-86
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 23-29
…….……….
• P. Johnson, Historia Żydów, Wydawnictwo Platan, Kraków 1993.
• M. Gilbert, Atlas historii Żydów, Wydawnictwo Platan, b.d.w.
• Historia Żydów. Trzy tysiące lat samotności, „Polityka – wydanie specjalne” 2007, nr 1

Case study nr 1: Ruchy mesjanistyczne i kłótnie religijne w tradycji żydowskiej (Żydzi wciąż oczekują przyjścia Mesjasza – kim ma on być wg tradycji religijnej; historia Szabataja Cwi i jej konsekwencje dla Żydów; rewolucja chasydzka i spór chasydów z misnagdami (mitnagdim, „litwak”), m.in. np. na podstawie: A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001)
Case study nr 2: Problem tożsamości świeckiej i religijnej we współczesnej społeczności żydowskiej – wprowadzenie do problemu (np. na podstawie: Y. M. Rabkin, W imię Tory. Żydzi przeciwko syjonizmowi, Warszawa 2007)
3. Emancypacja Żydów w Europie, syjonizm, T. Herzl i jego dzieło, polski Betar i jego rola w historii syjonizmu. Żydzi w Ameryce – drugi biegun żydowskości w świecie
Literatura:
• T. Herzl, Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej, Kraków 2006, s. 43-74, 121-145 (lub całość: 43-145)
• Film „Betar” (ok. 54 min): https://vod.tvp.pl/video/betar,betar,10921431
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 30-85.
• R. Sosnowski, Polityka imigracyjna Izraela, Warszawa 2014, s. 10-40
• L. Trepp, Żydzi - naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 87-168
………..
• C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011, zwłaszcza s. 36-80

Case study nr 3: Wysiłki i zabiegi dyplomatyczne T. Herzla na rzecz powstania państwa żydowskiego (np. na podst. Pamiętniki Teodora Herzla, przedmowa i wstęp do „Judenstaat’u” („Państwo Żydowskie”), Warszawa 1932 lub na podst. „Wprowadzenia” w: T. Herzl, Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej, Kraków 2006)

4. Mandat brytyjski i powstanie Izraela. Żydzi w Palestynie (jiszuw) przed powstaniem państwa. Rezolucja o podziale. Wojna domowa i operacja „Dalet”. Początki polityki zagranicznej Izraela (stosunki z sąsiadami, z USA, ZSRR, Francją). Wojny 1956 r. i 1967 r. i zmiana położenia geopolitycznego Izraela
Literatura:
• Film: Izrael kontra Arabowie. Wojna pięćdziesięcioletnia, cz. 1 (48 min) oraz cz. 2 (48 min) (dostępne w internecie)
• Deklaracja niepodległości Izraela: http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/izrael-1.html
• A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Warszawa 2003, s. 7-113, 153-170, 184-212
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 85-106

Case study nr 4: Sprawa Altaleny – przyczyny, przebieg, konsekwencje incydentu
Case study nr 5: Afera Lawona oraz spór Mosze Szarett - Ben Gurion o kształt państwa i PZ Izraela (także na podstawie filmu cz. 1)

5. Polityka zagraniczna Izraela w okresie zimnej wojny i droga do Oslo. Wojna Jom Kippur (1973) i pokój z Egiptem. „Libańskie grzęzawisko” (interwencja Izraela w konflikcie libańskim i reakcja Izraelczyków). Problem palestyński na Bliskim Wschodzie oczami nie tylko Żydów (rok 1970 w Jordanii). Doraźne sojusze Izraela przeciw OWP. Pierwsza Intifada – w kierunku Oslo

Literatura:
• A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Warszawa 2003, s. 252-270, 283-316, 362-392
• Film: Izrael kontra Arabowie. Wojna pięćdziesięcioletnia, cz. 3 (48 min) i cz. 4 (48 min) (także w internecie)
• Tekst przemówienia Sadata i Begina w Knesecie oraz porozumienia z Camp David i Traktat pokojowy izraelsko-egipski (np. w: H. A. Jamsheer, M. Pogońska-Pol, Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego, Toruń 2016, s. 135-159; 163-177)

Case study nr 6: Jaser Arafat oraz OWP – powstanie i rozwój. Droga Arafata do porozumień w Oslo i powstania Autonomii Palestyńskiej (od czasu Intifady także na podst. cz. 5 filmu: w internecie)

II. Główne determinanty i formułowanie polityki zagranicznej Izraela

6. Ustrój polityczny, system partyjny, gospodarka Izraela. Miejsce religii w Izraelu. Kto jest Żydem? Wpływ osobowości decydentów na politykę zagraniczną: Dawid Ben Gurion, Mosze Szaret, Golda Meir, Szimon Peres, Menachem Begin, Icchak Rabin, Ariel Szaron, Benjamin Netanjahu, Awigdor Lieberman (Nasz Dom Izrael), Naftali Bennett (Nowa Prawica), Beni Ganc (lider Niebiesko-Białych)
Literatura:
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 137-211 (relacje państwo-religia, ustrój, system partyjny)
• A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014, s. 55-61.
• A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Warszawa 2003, s. 114-136, 178-184, 213-252, 271-283, 317-348
……………….
• C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011, zwłaszcza s. 103-121.

Case study nr 7: Izraelski przemysł high-tech (np. na podst. D. Senor, S. Singer, Naród start-upów, Warszawa 2013)
Case study nr 8: Postaci najwybitniejszych polityków izraelskich i ich wpływ na politykę izraelską (2-3 osoby, m.in. na podstawie: G. Wigoder, Słownik biograficzny Żydów, Warszawa 1998; P. Johnson, Historia Żydów, Kraków 1993; C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011; A. Szapira, Historia Izraela, Warszawa 2018 i in.)

7. Społeczeństwo izraelskie i diaspora. Polityka imigracyjna Izraela. Koncepcja „żydowskiej polityki zagranicznej” i „demokracji etnicznej”.
Literatura:
• R. Sosnowski, Polityka imigracyjna Izraela, Warszawa 2014, s. 40-154
• A. M. Solarz, Podziały wśród społeczności żydowskiej i problemy bezpieczeństwa Izraela, „Wschodnioznawstwo” 2012.
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 107-135.
• Borek, Polityka Izraela wobec diaspory – wzajemne postrzeganie, w: R. Rudnik (red.), Państwo Izrael. Analiza politologiczno-prawna, Warszawa 2006.
• M. Starnawski, Osiągnięcia i porażki „demokracji etnicznej” w Izraelu, w: R. Rudnik (red.), Państwo Izrael. Analiza politologiczno-prawna, Warszawa 2006.
• A. M. Solarz, Izraelskie badania nad kulturą w stosunkach międzynarodowych i „pułapka kulturowa” w polityce zagranicznej Izraela, w: G. Michałowska, J. Nakonieczna, H. Schreiber (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.2, Pułapki kultury, Warszawa 2014, s. 230-246.
………………….
• Ben Zeev Aviv, Przewodnik ksenofoba - Izraelczycy, Warszawa 2016.

Case study nr 9: Felaszowie czyli Beta Israel – czarni Żydzi w Izraelu
Case study nr 10: Operacja “Most” (przerzut Żydów z ZSRR do Izraela)

8. Racja stanu Izraela i „religia bezpieczeństwa”. Armia i tajne służby Izraela. Problem palestyński w realiach polityki Izraela w Palestynie. Kręgi polityki zagranicznej Izraela. Definicja zagrożeń przez obecnych decydentów i główne kierunki polityki zagranicznej Izraela. Izrael w regionie Bliskiego Wschodu (stosunki z Iranem, Turcją, państwami arabskimi, Arabska Wiosna w polityce Izraela). Sytuacja geopolityczna Izraela po roku 2020
Literatura:
• C. Jones, The Foreign Policy of Israel, w: R. Hinnebusch, A. Ehteshami (eds.), The Foreign Policies of Middle East States, Lynne Rienner Publishers, Boulder-London 2014
• A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014, s. 15-55 oraz wybrane zagadnienia z r. 2-6.
• A. Pohl, Izrael wobec regionalnych wyzwań XXI w., w: P. Osiewicz (red.), Stosunki międzynarodowe w regionie Bliskiego Wschodu. Uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne, Warszawa 2016.
• J. Bury, System bezpieczeństwa narodowego Izraela, “Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2010, nr 1-2.
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 247-280.
• A. M. Solarz, Zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela w optyce Binjamina Netanjahu, w: W. Lizak, A. M. Solarz (red.), Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych w XXI w., Warszawa 2015, s. 98-106.

Case study nr 11: Tajne akcje służb izraelskich – „Francuski przyjaciel” (na podstawie: Y. Denoël, Sekretne wojny Mossadu, Warszawa 2013)
Case Study nr 12: Tajne akcje służb izraelskich – „Szpieg w Ameryce” (na podstawie: D. Raviv, Y. Menman, … A każdy szpieg to książę. Pełna historia wywiadu izraelskiego, Warszawa 1993)

III. Relacje z podmiotami zewnętrznymi oraz problem antysemityzm

9. Stosunki Izraela ze Stanami Zjednoczonymi. Sojusz strategiczny, jego podstawy i przejawy. USA wobec konfliktu izraelsko-arabskiego
Literatura:
• J. J. Mearsheimer, S. M. Walt, Lobby izraelskie w USA, Fijor, Warszawa 2011 (zwłaszcza: Wstęp + Czym jest izraelskie lobby?)
• P. Sasnal, Pseudostabilizacja. Problemy współczesnej polityki USA na Bliskim Wschodzie, Warszawa 2017, s. 109-150.
• US relations with Israel, https://www.state.gov/u-s-relations-with-israel/
• Israel: Background and US relations in brief, https://fas.org/sgp/crs/mideast/R44245.pdf

Case study nr 13: Ustawa Kongresu nr 447 (bezspadkowe mienie ofiar Holocaustu, 10 maja 2018)
Case study nr 14: Plan pokojowy D. Trumpa w sprawie stosunków izraelsko-palestyńskich (28 stycznia 2020)

10. Antysemityzm i jego wpływ na PZ Izraela; Holocaust w polityce Izraela; tzw. nowy antysemityzm; stosunki chrześcijańsko-żydowskie w cieniu antysemityzmu/antyjudaizmu i nastrojów antychrześcijańskich
Literatura:
• A.M.Solarz, Antysemityzm jako instrument polityki zagranicznej Izraela, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, nr 1.
• R. S. Wistrich, Israel and the Holocaust Trauma, “Jewish History” 1997, vol. 11, no. 2 (pdf udostępnione przez prowadzącego).
• M. Jurek, Relacje miedzy Stolicą Apostolską i Izraelem, w: W. Lizak, A. M. Solarz (red.), Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych w XXI w., Warszawa 2015, s.131-141.
• A.M. Solarz, Stolica Apostolska w polityce zagranicznej Izraela, w: Kośmider, Gąsiorek, Smuniewski (red.), Chrześcijaństwo i bezpieczeństwo, Warszawa 2014

Case study nr 15: Antysemityzm w Argentynie – „plan Andinia”, pogromy i zamachy
Case study nr 16: Sprawa Eichmanna i jej wpływ na Żydów (można wyjątkowo (!) skorzystać m.in. z Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Eichmann)

11. Stosunki polsko-izraelskie na tle stosunków polsko-żydowskich przed i po II wojnie światowej oraz po wznowieniu relacji w 1990 r. Współpraca i nieporozumienia ostatnich lat
Literatura:
• K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018, s. 281-352.
• W. Krajewski, O roli Żydów w okresie stalinowskim, „Więź” 1998, numer specjalny „Pod wspólnym niebem. Tematy polsko-żydowskie”
• R. Frister, Trudne polsko-izraelskie stosunki. Zaczęło się od dyplomacji na niby; https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/klasykipolityki/1798370,1,trudne-polsko-izraelskie-stosunki-zaczelo-sie-od-dyplomacji-na-niby.read
• Wspólna deklaracja premierów Polski i Izraela, 27.06.2018; https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/wspolna-deklaracja-premierow-panstwa-izrael-i-rzeczypospolitej-polskiej.html
• M. Gestenfeld, IsraelMustRemainVigilantin ItsRelations with Poland, https://besacenter.org/wp-content/uploads/2019/09/1273-Israels-Relations-with-Poland-Gerstenfeld-final-3.pdf
…………………
• J. Dyduch, Stosunki polsko-izraelskie w latach 1990-2009. Od normalizacji do strategicznego partnerstwa, Warszawa 2010.
• G. Kayzer, Klincz? Debata polsko-żydowska, Warszawa 2017

12. (26.05) Stosunki Izraela z Rosją, UE i państwami europejskimi (Niemcy, Francja, Włochy, EŚW) – wybrane zagadnienia
Literatura:
• A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014 (r. 5).
• A. M. Solarz, European Union's Relations with Israel, w: P. M. R. Suárez (red.): La Unión Europea y sus relaciones Internacionales Vol.1 – The European Union and its foreign relations Vol.I, Meksyk 2015
• I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009

Case study nr 17: Ruch BDS (Boycott, Divestment, Sanctions) w Europie i świecie

13. Izrael w organizacjach międzynarodowych (system NZ, OECD, współpraca z NATO i in.). ONZ – gra interesów i wartości w PZ Izraela. Problem palestyński w polityce izraelskiej w systemie międzynarodowym.
Literatura:
1. A. M. Solarz, M. Szydzisz, Sprawiedliwość i solidarność w polityce zagranicznej Izraela na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2016, nr 2 (tom 52).
2. I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009 (udostępnione przez prowadzącego).
3. H. A. Jamsheer. M. Pogońska-Pol, Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego, Toruń 2016 (wybrane rezolucje ONZ).
4. Relations between Israel and the UN, https://embassies.gov.il/hague-en/aboutisrael/Relations/Pages/Relations-Israel-and-U-N.aspx (oraz inne źródła internetowe).

Case study nr 18: Izrael w UNESCO
Case study nr 19: Problem palestyński na forum ONZ

14. Relacje Izraela z „resztą” świata. – wybrane zagadnienia. Relacje z Chinami, Indiami i innymi państwami regionu Azji i Pacyfiku. Stosunki z Czarną Afryką i Ameryką Łacińską.
Literatura:
• A.M.Solarz, Czarna Afryka w polityce bezpieczeństwa Izraela, w: A. Żukowski (red.), Konteksty bezpieczeństwa w Afryce. Konflikty, wojny, polityki bezpieczeństwa, „Forum politologiczne” Olsztyn 2014, t. 17.
• A. M. Solarz, Między Północą i Południem – polityka zagraniczna ostatnich rządów Benjamina Netanjahu, w: M. Gawryckie i in. (red.), Tendencje i procesy rozwojowe współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2016.
• I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009 (rozdział Shischora nt. Chin).
• Źródła internetowe i inne, np.:
Relacje izraelsko-chińskie:
• https://www.timesofisrael.com/topic/israel-china-relations/
• https://www.cnbc.com/2019/08/29/israel-will-soon-have-to-choose-between-china-and-the-us.html
• https://thediplomat.com/tag/china-israel-relations/
Relacje izraelsko-indyjskie:
• https://www.timesofisrael.com/topic/israel-india-relations/
• https://www.quora.com/What-is-the-state-of-Indias-relationship-with-Israel
• Z. Al-Khan, Development in Indo-Israel Defence Relations Since 9/11: Pakistan’s Security Concern and Policy Options, „South Asian Studies A Research Journal of South Asian Studies”, Vol. 26, No. 1, January-June 2011, pp. 131-151
Relacje Izrael-AŁ:
• https://www.foreignaffairs.com/reviews/capsule-review/1979-12-01/israel-latin-american-relations (stan z lat 70. XX w.)
• Przeniesienie ambasady Gwatemali do Jerozolimy: https://www.bing.com/videos/search?q=israel-latin+american+reltions&docid=608002871631021405&mid=F1D15584724F0ECB32D1F1D15584724F0ECB32D1&view=detail&FORM=VIRE
• A. M. Kacowicz (2017), Triangular Relations: Israel, Latin American Jewry, and Latin American Countries in a Changing International Context, 1967–2017, „Israel Journal of Foreign Affairs”, 11:2, 203-215 (w dropboxie)
Relacje z Czarną Afryką:
• https://www.timesofisrael.com/topic/israel-africa-relations/
• https://www.jewishvirtuallibrary.org/israeli-cooperation-with-africa
• https://www.dw.com/en/a-history-of-africa-israel-relations/a-43395892
• Film na temat różnych aspektów stosunków izraelsko-afrykańskich: https://www.bing.com/videos/search?q=israel+in+africa&docid=608055386122225339&mid=08E8FFDF6E53EBFD8F0008E8FFDF6E53EBFD8F00&view=detail&FORM=VIRE

Case study nr 20: Relacje izraelsko-chińskie
Case study nr 21: Relacje izraelsko-indyjskie
Case study nr 22: Relacje Izraela z Brazylią i innymi państwami AŁ
Case study nr 23: Relacje z Czarną Afryką

LITERATURA PRZEDMIOTU
Źródła:
1. Strona izraelskiego MSZ www.mfa.gov.il
1. The Jewish People Policy Institute, www.jppi.org.il
2. World Jewish Congress, www.worldjewishcongress.org
3. The Anti-Defamation League’s annual Audit of Anti-Semitic Incidents, www.adl.org
2. The Middle East and North Africa 2018 (także wcześniejsze), Europa Publications, London
3. Roczniki Strategiczne (od 1999 r.)
4. Izrael w faktach, Izraelskie Centrum Informacyjne 1999.
5. H. A. Jamsheer, M. Pogońska-Pol, Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego, Toruń 2016.
6. Keesing’s Contemporary Archives (dostępne w bibliotece PISM-u na Wareckiej).
7. Encyclopedia Judaica, Keter Publishing House Ltd. (dostępna w BUWie)
8. M. Gilbert, Atlas historii Żydów, Wydawnictwo Platan, b.d.w.
9. Historia Żydów. Trzy tysiące lat samotności, „Polityka – wydanie specjalne” 2007, nr 1
Literatura podstawowa:
1. A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/17cOf6fldQth58hc-IP3qczR3XY-ThIhu)
2. M. Brecher, The Foreign Policy System of Israel. Setting, Images, Process, New Haven 1972 (książka dostępna u prowadzącego)
3. J. Bury, System bezpieczeństwa narodowego Izraela, “Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2010, nr 1-2.
4. K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/160XktVQwSI4yYsKwvZWFkjrSFRTz0o-_)
5. A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2003 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1KGCrXxCYmB3bvzhXcw4quiVNACXjxFlOm)
6. J. Dyduch, Stosunki polsko-izraelskie w latach 1990-2009. Od normalizacji do strategicznego partnerstwa, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2010.
7. I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009.
8. C. Jones, The Foreign Policy of Israel, w: R. Hinnebusch, A. Ehteshami (eds.), The Foreign Policies of Middle East States, Lynne Rienner Publishers, Boulder-London 2014 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1wFfdNGjYb1kRzQMzeOjr-h4PUiI4D1Ta)
9. J. Krauze, K. Zieliński (red.), Medinat Israel. Państwo i tożsamość, Lublin 2013.
10. J. J. Mearsheimer, S. M. Walt, Lobby izraelskie w USA, Fijor, Warszawa 2011.
11. R. Rudnik (red.), Państwo Izrael. Analiza politologiczno-prawna, Warszawa 2006.
12. Sh. Sandler, The Jewish Origins of Israeli Foreign Policy. A Study in Tradition and Survival, London-New York 2018
13. C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011.
14. A. M. Solarz, Antysemityzm jako instrument polityki zagranicznej Izraela, „Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2014, nr 1.
15. A.M.Solarz, Czarna Afryka w polityce bezpieczeństwa Izraela, w: A. Żukowski (red.), Konteksty bezpieczeństwa w Afryce. Konflikty, wojny, polityki bezpieczeństwa, „Forum politologiczne” Olsztyn 2014, t. 17.
16. A. M. Solarz, European Union's Relations with Israel, w: P. M. R. Suárez (red.): La Unión Europea y sus relaciones Internacionales Vol.1 – The European Union and its foreign relations Vol.I, Meksyk 2015.
17. A. M. Solarz, Między Północą i Południem – polityka zagraniczna ostatnich rządów Benjamina Netanjahu, w: M. Gawrycki i in. (red.), Tendencje i procesy rozwojowe współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2016.
18. A. M. Solarz, Podziały wśród społeczności żydowskiej i problemy bezpieczeństwa Izraela, „Wschodnioznawstwo” 2012.
19. A. M. Solarz, M. Szydzisz, Sprawiedliwość i solidarność w polityce zagranicznej Izraela na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2016, nr 2 (tom 52).
20. A. M. Solarz, W Lizak, Rola czynnika religijnego i świeckiego w rozwoju nauki o stosunkach międzynarodowych w Izraelu, w: M. Gawrycki, J. Zajączkowski, A. Bógdał-Brzezińska, Re-wizje i re-orientacje..., Warszawa 2012
21. R. Sosnowski, Polityka imigracyjna Izraela, Warszawa 2014 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1KGCrXxCYmB3bvzhXcw4quiVNACXjxFlO)
Inne ważne i polecane:
22. Key elements of Israel's foreign policy : symposium summary, Tel Aviv University, 25 March 2014 ; an event of Mitvim [...] and the Friedrich-Ebert-Stiftung (fes.de)
23. Israel's Foreign Policy: No Change in Sight | ISPI (ispionline.it)
24. It’s Time to End the ‘Special Relationship’ With Israel (foreignpolicy.com)
25. Dodatkowa angielska bibliografia znajduje się tutaj: https://israeled.org/bibliographies/israeli-foreign-policy-bibliography/
26. Por. references tutaj: https://trendsresearch.org/insight/the-new-israeli-far-right-governments-foreign-policy-toward-big-powers-in-the-international-system/

Inne przydatne książki, artykuły, rozdziały:
27. B. J. Albin, G. Tokarz (red.), Izrael i Autonomia Palestyńska. Wybrane aspekty polityczne i prawne, Wrocław 2007.
28. Arabowie i Żydzi, „Konfrontacje 12”, Ciechanów 1990.
29. R. Balke, Izrael, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2005.
30. F. Battenberg, Żydzi w Europie, Ossolineum2008.
31. D. Bensimon, E. Errera, Żydzi i Arabowie. Historia współczesnego Izraela, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2000.
32. K. Bojko, Izrael a aspiracje Palestyńczyków 1987-2006, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006.
33. S. Bożyk, System konstytucyjny Izraela, Warszawa 2002.
34. A. Bregman, A History of Israel, Palgrave Macmillan 2002.
35. W. L. Cleveland, M. Bunton, A History of the Modern Middle East, Westview Press, 2009.
36. G. Corm, Bliski Wschód w ogniu. Oblicza konfliktu 1956-2003, Warszawa 2003.
37. D. Cohn-Sherbok, D. El-Alami, Konflikt palestyńsko-izraelski, PIW, Warszawa 2002
38. E. Van Diggele, A people who live apart. Jewish identity and the future of Israel, New York 2003 (dostępna w BUWie)
39. J. Dyduch, Polityka zagraniczna Izraela: kontynuacja i zmiana, w: T. Łoś-Nowak (red.), Polityka zagraniczna. Aktorzy-potencjały-strategie, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2011.
40. L. Fawcett, International Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2005.
41. D. H. Goldberg, B. Reich, State of Israel, w: D. E. Long, B. Reich, M. Gasiorowski (eds.), The Government and Politics of the Middle East and North Africa, Westview Press, 2011.
42. C. C. Held, J. T. Cummings, Middle East Patterns. Places, Peoples, and Politics, Westview Press 2011.
43. A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001.
44. T. Herzl, Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej, Austeria, Kraków 2006
45. U. Huppert, Izrael w cieniu fundamentalizmów, Sprawy Polityczne, Warszawa 2007.
46. P. Johnson, Historia Żydów, Wydawnictwo Platan, Kraków 1993.
47. Cz. Kącki, Izrael. Jego wpływ na rozwój sytuacji w regionie Bliskiego Wschodu, AON, Warszawa 2002
48. Konstytucja państwa Izrael, Warszawa 2001.
49. M. Lorenc. Trzęsienie Ziemi Świętej. Konflikt bliskowschodni i próby jego regulacji, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007.
50. E. A. Oldmixon, B. Rosenson, K. D. Wald, Conflict over Israel: The Role of Religion, race, Party and Ideology in the US House of Representatives, 1997-2002, w: J. Fox, Sh. Sandler (eds.), Religion in World Conflict, Routledge, London-New York 2006
51. Y.M. Rabkin, W imię Tory. Żydzi przeciwko syjonizmowi, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007.
52. S. Sand, Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, Dialog, Warszawa 2011
53. S. Sand, Kiedy i jak wynaleziono Ziemię Izraela, Dialog, Warszawa 2015.
54. J. Sierańska, Polityka zagraniczna Polski wobec Izraela po 1989 roku, Warszawa 2018.
55. A. Skorek, Żydowskie ugrupowania religijne w państwie Izrael, Kraków 2015.
56. A. M. Solarz, Izraelskie badania nad kulturą w stosunkach międzynarodowych i „pułapka kulturowa” w polityce zagranicznej Izraela, w: G. Michałowska, J. Nakonieczna, H. Schreiber (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.2, Pułapki kultury, Warszawa 2014.
57. A. M. Solarz, Stolica Apostolska w polityce zagranicznej Izraela, w: T. Kośmider, K. Gąsiorek, C. Smuniewski (red.), Chrześcijaństwo i bezpieczeństwo. Znaczenie Jana Pawła II w dyskursie polemologiczno-irenologicznym, Warszawa 2014.
58. A. M. Solarz, Stosunki chrześcijańsko-żydowskie i ich znaczenie w polityce zagranicznej Izraela, w: Religia w konfliktach etnicznych we współczesnym świecie, t. 2 Afryka i Azja, A. Szabaciuk, D. Wybranowski, R. Zenderowski (red.), Lublin 2016.
59. A. M. Solarz, Zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela w optyce Binjamina Netanjahu, w: W. Lizak, A. M. Solarz (red.), Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych w XXI wieku, Warszawa 2015.
60. A. Szapira, Historia Izraela, Warszawa 2018.
61. G. Wigoder, Słownik biograficzny Żydów, Warszawa 1998.
62. K. Zielińska, Relacje z krajami Afryki Subsaharyjskiej a sytuacja międzynarodowa Izraela w latach 1956-1970, „Stosunki Międzynarodowe - International Relations” 2016, nr 1.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lista książek do recenzji:
1. E. Babur, K. Urbański, Właśnie Izrael. „Gadany” przewodnik po teraźniejszości i historii Izraela, Sic!, Warszawa 2006.
2. Ben Gurion. Żywot polityczny. Z Sz. Peresem rozmawia D. Landau, Wołowiec 2013.
3. R. Bergman, Powstań i zabij pierwszy. Tajna historia skrytobójczych akcji izraelskich służb specjalnych, 2019.
4. R. B. Cramer, Dlaczego Izrael przegrał?, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2006.
5. K. Gebert, Wojna Czterdziestoletnia, Świat Książki, Warszawa 2004.
6. A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001.
7. A. Klugman, Izrael – ziemia świecka, Wydawnictwo Iskry Warszawa 2001.
8. D. Landau (w rozmowie z Szimonem Peresem), Ben Gurion. Żywot polityczny, Wołowiec 2013.
9. M. V. Llosa, Izrael-Palestyna. Pokój czy święta wojna, Świat Książki, Warszawa 2007.
10. K. MacDonald, Kultura krytyki. Ewolucjonistyczna analiza zaangażowania Żydów w XX-wieczne ruchy intelektualne i polityczne, Warszawa 2012.
11. I. Pappé, Czystki etniczne w Palestynie, Warszawa 2017.
12. Sz. Peres, Nowy Bliski Wschód, Warszawa 1995.
13. G. Rosenberg, Kraj utracony. Moja historia Izraela, Wołowiec 2011.
14. E. Sadi, Izrael oswojony, Warszawa 2013.
15. Sh. Sand, kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, Warszawa 2011.
16. Sh. Sand, Kiedy i jak wynaleziono Ziemię Izraela, Warszawa 2015.
17. D. Senor, S. Singer, Naród start-upów, Studio Emka, Warszawa 2013.
18. P. Smoleński, Izrael już nie frunie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006.
19. P. Smoleński, Balagan. Alfabet izraelski, Agora SA, Warszawa 2012.
20. P. Smoleński, Arab strzela, Żyd się cieszy, Świat Książki, Warszawa 2012.
21. P. Tyler, Twierdza Izrael. Zakulisowa historia elit wojskowych, które uparcie bronią się przed pokojem, Poznań 2014.
22. M. Warschawski, Izrael i polityka planowanego zniszczenia, Książka i Prasa, Warszawa 2008.
23. B White, Apartheid izraelski, Książka i Prasa, Warszawa 2010.
…lub inna sensowna książka poświęcona Żydom i/lub Izraelowi (po uzgodnieniu), przy czym polecam stronę: https://dwakapi.pl/ciekawe-ksiazki-o-izraelu/

LITERATURA PRZEDMIOTU
Źródła:
1. Strona izraelskiego MSZ www.mfa.gov.il
1. The Jewish People Policy Institute, www.jppi.org.il
2. World Jewish Congress, www.worldjewishcongress.org
3. The Anti-Defamation League’s annual Audit of Anti-Semitic Incidents, www.adl.org
2. The Middle East and North Africa 2018 (także wcześniejsze), Europa Publications, London
3. Roczniki Strategiczne (od 1999 r.)
4. Izrael w faktach, Izraelskie Centrum Informacyjne 1999.
5. H. A. Jamsheer, M. Pogońska-Pol, Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego, Toruń 2016.
6. Keesing’s Contemporary Archives (dostępne w bibliotece PISM-u na Wareckiej).
7. Encyclopedia Judaica, Keter Publishing House Ltd. (dostępna w BUWie)
8. M. Gilbert, Atlas historii Żydów, Wydawnictwo Platan, b.d.w.
9. Historia Żydów. Trzy tysiące lat samotności, „Polityka – wydanie specjalne” 2007, nr 1
Literatura podstawowa:
1. A. Bryc, Izrael 2020. Skazany na potęgę?, Warszawa 2014 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/17cOf6fldQth58hc-IP3qczR3XY-ThIhu)
2. M. Brecher, The Foreign Policy System of Israel. Setting, Images, Process, New Haven 1972 (książka dostępna u prowadzącego)
3. J. Bury, System bezpieczeństwa narodowego Izraela, “Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2010, nr 1-2.
4. K. Chaczko, A. Skorek, Ł. T. Sroka, Demokracja izraelska, Warszawa 2018 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/160XktVQwSI4yYsKwvZWFkjrSFRTz0o-_)
5. A. Chojnowski, J. Tomaszewski, Izrael, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2003 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1KGCrXxCYmB3bvzhXcw4quiVNACXjxFlOm)
6. J. Dyduch, Stosunki polsko-izraelskie w latach 1990-2009. Od normalizacji do strategicznego partnerstwa, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2010.
7. I. Inbar (red.), Israel’s Strategic Agenda, Routledge 2009.
8. C. Jones, The Foreign Policy of Israel, w: R. Hinnebusch, A. Ehteshami (eds.), The Foreign Policies of Middle East States, Lynne Rienner Publishers, Boulder-London 2014 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1wFfdNGjYb1kRzQMzeOjr-h4PUiI4D1Ta)
9. J. Krauze, K. Zieliński (red.), Medinat Israel. Państwo i tożsamość, Lublin 2013.
10. J. J. Mearsheimer, S. M. Walt, Lobby izraelskie w USA, Fijor, Warszawa 2011.
11. R. Rudnik (red.), Państwo Izrael. Analiza politologiczno-prawna, Warszawa 2006.
12. Sh. Sandler, The Jewish Origins of Israeli Foreign Policy. A Study in Tradition and Survival, London-New York 2018
13. C. Shindler, Historia współczesnego Izraela, Warszawa 2011.
14. A. M. Solarz, Antysemityzm jako instrument polityki zagranicznej Izraela, „Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2014, nr 1.
15. A.M.Solarz, Czarna Afryka w polityce bezpieczeństwa Izraela, w: A. Żukowski (red.), Konteksty bezpieczeństwa w Afryce. Konflikty, wojny, polityki bezpieczeństwa, „Forum politologiczne” Olsztyn 2014, t. 17.
16. A. M. Solarz, European Union's Relations with Israel, w: P. M. R. Suárez (red.): La Unión Europea y sus relaciones Internacionales Vol.1 – The European Union and its foreign relations Vol.I, Meksyk 2015.
17. A. M. Solarz, Między Północą i Południem – polityka zagraniczna ostatnich rządów Benjamina Netanjahu, w: M. Gawrycki i in. (red.), Tendencje i procesy rozwojowe współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2016.
18. A. M. Solarz, Podziały wśród społeczności żydowskiej i problemy bezpieczeństwa Izraela, „Wschodnioznawstwo” 2012.
19. A. M. Solarz, M. Szydzisz, Sprawiedliwość i solidarność w polityce zagranicznej Izraela na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2016, nr 2 (tom 52).
20. A. M. Solarz, W Lizak, Rola czynnika religijnego i świeckiego w rozwoju nauki o stosunkach międzynarodowych w Izraelu, w: M. Gawrycki, J. Zajączkowski, A. Bógdał-Brzezińska, Re-wizje i re-orientacje..., Warszawa 2012
21. R. Sosnowski, Polityka imigracyjna Izraela, Warszawa 2014 (https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1KGCrXxCYmB3bvzhXcw4quiVNACXjxFlO)
Inne ważne i polecane:
22. Key elements of Israel's foreign policy : symposium summary, Tel Aviv University, 25 March 2014 ; an event of Mitvim [...] and the Friedrich-Ebert-Stiftung (fes.de)
23. Israel's Foreign Policy: No Change in Sight | ISPI (ispionline.it)
24. It’s Time to End the ‘Special Relationship’ With Israel (foreignpolicy.com)
25. Dodatkowa angielska bibliografia znajduje się tutaj: https://israeled.org/bibliographies/israeli-foreign-policy-bibliography/
26. Por. references tutaj: https://trendsresearch.org/insight/the-new-israeli-far-right-governments-foreign-policy-toward-big-powers-in-the-international-system/

Inne przydatne książki, artykuły, rozdziały:
27. B. J. Albin, G. Tokarz (red.), Izrael i Autonomia Palestyńska. Wybrane aspekty polityczne i prawne, Wrocław 2007.
28. Arabowie i Żydzi, „Konfrontacje 12”, Ciechanów 1990.
29. R. Balke, Izrael, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2005.
30. F. Battenberg, Żydzi w Europie, Ossolineum2008.
31. D. Bensimon, E. Errera, Żydzi i Arabowie. Historia współczesnego Izraela, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2000.
32. K. Bojko, Izrael a aspiracje Palestyńczyków 1987-2006, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006.
33. S. Bożyk, System konstytucyjny Izraela, Warszawa 2002.
34. A. Bregman, A History of Israel, Palgrave Macmillan 2002.
35. W. L. Cleveland, M. Bunton, A History of the Modern Middle East, Westview Press, 2009.
36. G. Corm, Bliski Wschód w ogniu. Oblicza konfliktu 1956-2003, Warszawa 2003.
37. D. Cohn-Sherbok, D. El-Alami, Konflikt palestyńsko-izraelski, PIW, Warszawa 2002
38. E. Van Diggele, A people who live apart. Jewish identity and the future of Israel, New York 2003 (dostępna w BUWie)
39. J. Dyduch, Polityka zagraniczna Izraela: kontynuacja i zmiana, w: T. Łoś-Nowak (red.), Polityka zagraniczna. Aktorzy-potencjały-strategie, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2011.
40. L. Fawcett, International Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2005.
41. D. H. Goldberg, B. Reich, State of Israel, w: D. E. Long, B. Reich, M. Gasiorowski (eds.), The Government and Politics of the Middle East and North Africa, Westview Press, 2011.
42. C. C. Held, J. T. Cummings, Middle East Patterns. Places, Peoples, and Politics, Westview Press 2011.
43. A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001.
44. T. Herzl, Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej, Austeria, Kraków 2006
45. U. Huppert, Izrael w cieniu fundamentalizmów, Sprawy Polityczne, Warszawa 2007.
46. P. Johnson, Historia Żydów, Wydawnictwo Platan, Kraków 1993.
47. Cz. Kącki, Izrael. Jego wpływ na rozwój sytuacji w regionie Bliskiego Wschodu, AON, Warszawa 2002
48. Konstytucja państwa Izrael, Warszawa 2001.
49. M. Lorenc. Trzęsienie Ziemi Świętej. Konflikt bliskowschodni i próby jego regulacji, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007.
50. E. A. Oldmixon, B. Rosenson, K. D. Wald, Conflict over Israel: The Role of Religion, race, Party and Ideology in the US House of Representatives, 1997-2002, w: J. Fox, Sh. Sandler (eds.), Religion in World Conflict, Routledge, London-New York 2006
51. Y.M. Rabkin, W imię Tory. Żydzi przeciwko syjonizmowi, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007.
52. S. Sand, Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, Dialog, Warszawa 2011
53. S. Sand, Kiedy i jak wynaleziono Ziemię Izraela, Dialog, Warszawa 2015.
54. J. Sierańska, Polityka zagraniczna Polski wobec Izraela po 1989 roku, Warszawa 2018.
55. A. Skorek, Żydowskie ugrupowania religijne w państwie Izrael, Kraków 2015.
56. A. M. Solarz, Izraelskie badania nad kulturą w stosunkach międzynarodowych i „pułapka kulturowa” w polityce zagranicznej Izraela, w: G. Michałowska, J. Nakonieczna, H. Schreiber (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.2, Pułapki kultury, Warszawa 2014.
57. A. M. Solarz, Stolica Apostolska w polityce zagranicznej Izraela, w: T. Kośmider, K. Gąsiorek, C. Smuniewski (red.), Chrześcijaństwo i bezpieczeństwo. Znaczenie Jana Pawła II w dyskursie polemologiczno-irenologicznym, Warszawa 2014.
58. A. M. Solarz, Stosunki chrześcijańsko-żydowskie i ich znaczenie w polityce zagranicznej Izraela, w: Religia w konfliktach etnicznych we współczesnym świecie, t. 2 Afryka i Azja, A. Szabaciuk, D. Wybranowski, R. Zenderowski (red.), Lublin 2016.
59. A. M. Solarz, Zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela w optyce Binjamina Netanjahu, w: W. Lizak, A. M. Solarz (red.), Bliski Wschód w stosunkach międzynarodowych w XXI wieku, Warszawa 2015.
60. A. Szapira, Historia Izraela, Warszawa 2018.
61. G. Wigoder, Słownik biograficzny Żydów, Warszawa 1998.
62. K. Zielińska, Relacje z krajami Afryki Subsaharyjskiej a sytuacja międzynarodowa Izraela w latach 1956-1970, „Stosunki Międzynarodowe - International Relations” 2016, nr 1.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lista książek do recenzji:
1. E. Babur, K. Urbański, Właśnie Izrael. „Gadany” przewodnik po teraźniejszości i historii Izraela, Sic!, Warszawa 2006.
2. Ben Gurion. Żywot polityczny. Z Sz. Peresem rozmawia D. Landau, Wołowiec 2013.
3. R. Bergman, Powstań i zabij pierwszy. Tajna historia skrytobójczych akcji izraelskich służb specjalnych, 2019.
4. R. B. Cramer, Dlaczego Izrael przegrał?, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2006.
5. K. Gebert, Wojna Czterdziestoletnia, Świat Książki, Warszawa 2004.
6. A. Hertzberg, A. Hirt-Manheimer, Żydzi – istota i charakter narodu, Warszawa 2001.
7. A. Klugman, Izrael – ziemia świecka, Wydawnictwo Iskry Warszawa 2001.
8. D. Landau (w rozmowie z Szimonem Peresem), Ben Gurion. Żywot polityczny, Wołowiec 2013.
9. M. V. Llosa, Izrael-Palestyna. Pokój czy święta wojna, Świat Książki, Warszawa 2007.
10. K. MacDonald, Kultura krytyki. Ewolucjonistyczna analiza zaangażowania Żydów w XX-wieczne ruchy intelektualne i polityczne, Warszawa 2012.
11. I. Pappé, Czystki etniczne w Palestynie, Warszawa 2017.
12. Sz. Peres, Nowy Bliski Wschód, Warszawa 1995.
13. G. Rosenberg, Kraj utracony. Moja historia Izraela, Wołowiec 2011.
14. E. Sadi, Izrael oswojony, Warszawa 2013.
15. Sh. Sand, kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, Warszawa 2011.
16. Sh. Sand, Kiedy i jak wynaleziono Ziemię Izraela, Warszawa 2015.
17. D. Senor, S. Singer, Naród start-upów, Studio Emka, Warszawa 2013.
18. P. Smoleński, Izrael już nie frunie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006.
19. P. Smoleński, Balagan. Alfabet izraelski, Agora SA, Warszawa 2012.
20. P. Smoleński, Arab strzela, Żyd się cieszy, Świat Książki, Warszawa 2012.
21. P. Tyler, Twierdza Izrael. Zakulisowa historia elit wojskowych, które uparcie bronią się przed pokojem, Poznań 2014.
22. M. Warschawski, Izrael i polityka planowanego zniszczenia, Książka i Prasa, Warszawa 2008.
23. B White, Apartheid izraelski, Książka i Prasa, Warszawa 2010.
…lub inna sensowna książka poświęcona Żydom i/lub Izraelowi (po uzgodnieniu), przy czym polecam stronę: https://dwakapi.pl/ciekawe-ksiazki-o-izraelu/