Nauka o państwie i polityce 2103-L-D1NOPP

Analizie poddany zostanie przedmiot oraz funkcje nauki o polityce, a także rozwój myśli politycznej i nauki o polityce z perspektywy historycznej, status politologii we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski, jej literatura oraz metody badawcze. Zajęcia poświęcone będą podstawowym zagadnieniom nauki o polityce. Omówione zostanie pojęcie i istota państwa, koncepcje genezy państwa w wybranych doktrynach starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych oraz typy i formy państw. Zdefiniowane zostaną pojęcia reżimu politycznego, formy rządów, ustroju terytorialnego państwa. Przeanalizowane zostaną pojęcia państwo, społeczeństwo, naród i jednostka oraz ich relacje w rozwoju historycznym; mniejszości narodowe i etniczne; naród jako wspólnota polityczna oraz naród jako wspólnota kulturowa. Państwo narodowe, jego przemiany. Przemiany w dziejach państwa: reforma, rewolucja, transformacja, integracja, globalizacja. Zamach stanu. Sposoby uprawiania polityki. Wzajemne relacje między państwem, polityką a wojną. Zależności między polityką a etyką. Pojęcie i koncepcje władzy politycznej oraz jej legitymizacji. Scharakteryzowane i poddane porównaniu zostaną reżimy demokratyczny, autorytarny i totalitarny.

Omówione zostaną sposoby definiowania polityki i różnorodne jej koncepcje. Granice polityczności. Pojęcie systemu politycznego i jego elementy - główne ujęcia. Podstawowe kategorie polityki. Podmioty polityki. Działania polityczne. Stosunki polityczne. Instytucje polityczne. Decyzje polityczne. Wartości i normy polityczne. Kultura polityczna, jej komponenty i typy. Przywództwo polityczne.

Analizie poddany zostanie przedmiot oraz funkcje nauki o polityce, a także rozwój myśli politycznej i nauki o polityce z perspektywy historycznej, status politologii we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski, jej literatura oraz metody badawcze. Zajęcia poświęcone będą podstawowym zagadnieniom nauki o polityce. Omówione zostanie pojęcie i istota państwa, koncepcje genezy państwa w wybranych doktrynach starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych oraz typy i formy państw. Zdefiniowane zostaną pojęcia reżimu politycznego, formy rządów, ustroju terytorialnego państwa. Przeanalizowane zostaną pojęcia państwo, społeczeństwo, naród i jednostka oraz ich relacje w rozwoju historycznym; mniejszości narodowe i etniczne; naród jako wspólnota polityczna oraz naród jako wspólnota kulturowa. Państwo narodowe, jego przemiany. Przemiany w dziejach państwa: reforma, rewolucja, transformacja, integracja, globalizacja. Zamach stanu. Sposoby uprawiania polityki. Wzajemne relacje między państwem, polityką a wojną. Zależności między polityką a etyką. Pojęcie i koncepcje władzy politycznej oraz jej legitymizacji. Scharakteryzowane i poddane porównaniu zostaną reżimy demokratyczny, autorytarny i totalitarny.

Omówione zostaną sposoby definiowania polityki i różnorodne jej koncepcje. Granice polityczności. Pojęcie systemu politycznego i jego elementy - główne ujęcia. Podstawowe kategorie polityki. Podmioty polityki. Działania polityczne. Stosunki polityczne. Instytucje polityczne. Decyzje polityczne. Wartości i normy polityczne. Kultura polityczna, jej komponenty i typy. Przywództwo polityczne.

1. HEYWOOD A., Politologia, Warszawa 2010, rozdz. 1,4,5,6,7,8,19,18.

(HEYWOOD A., Politics, Palgrave Macmillan, 2002)

2. RYSZKA F., Nauka o polityce, Warszawa 1984.

3. SZMULIK B., ŻMIGRODZKI M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2007.

4. WINCZOREK P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 2005.

5. ZIELIŃSKI E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.

6. CHMAJ M., ŻMIGRODZKI M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, rozdz. 1 i 7.

7. Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.

8. Błaszczyk A., Ewolucja państwa. Wybór tekstów, Warszawa 1997 (fragmenty: Arystoteles s. 91-98, Hobbes s. 139-150, Rousseau s. 171-176, Hegel s. 195-200, Gumplowicz s. 229-233, Bakunin s. 275-280, Jellinek s. 235-240, Engels s. 345- 352).

9. Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 1998 (Geneza państwa).

10. Sulowski S., Jakubowski W., Historyczny rozwój państw, w: Wojtaszczyk K.A., Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka, Warszawa 2007, s. 239-257.

11. Antoszewski A., Reżim polityczny, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki , Wrocław 1998, tom I, s. 89-105(bez podrozdziałów Reżim konsensualny i westminsterski; Reżim parlamentarny i prezydencki).

12. Antoszewski A., Współczesne teorie demokracji, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 7-30.

13. Meny Y., Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007, s. 9-26.

14. Otto J.G., Przywódca polityczny elementem konstytutywnym reżimu politycznego, Toruń 2012, rozdział I.

15. Linz J., Totalitaryzm i autorytaryzm, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.

16. Friedrich C.J., Brzeziński Z., Dyktatura totalitarna, w: Ankwicz M. (red.), Władza i polityka. Wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, Warszawa 1988, s. 208-215. (lub w: Gołębiowski B., Szczupaczyński J. (red.), Socjologia polityki. Wybór tekstów…, Warszawa 1993.)

17. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008, część III.

18. Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 2009.

19. Baszkiewicz J., Dylematy konstytucyjne państw, w: Wojtaszczyk K.A, Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007, rozdział XIV.

20. Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004, s. 1-45.

21. Aron R., Pokój i wojna między narodami, Warszawa 1994, rozdziały I i VI.

22. Ryszka F., Historia, polityka, państwo. Wybór studiów. Tom II, Toruń 2002. (Dwie teorie wojny (1); Myśleć z Clausewitzem)

23. Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2000, (o pojęciu polityczności).

24. Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków-Warszawa 1998, s. 55-110.

25. Tilly Ch., Formowanie się państw narodowych w Europie Zachodniej, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, tom II, Warszawa 1998, s.15-32.

26. Sulowski S., Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej, w: Wojtaszczyk K.A. (red.), Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 66- 83.

Tilly Ch., Rewolucja i rebelia, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I s. 234- 248.

27. Mazurkiewicz P., Przemoc w polityce, Wrocław 2006, rozdział 4 Przemoc rewolucyjna.

28. Weber M., Typy panowania, w: Weber M., Społeczeństwo i gospodarka, Warszawa 2002, s. 158 – 227.

29. Otto J. G., Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera, Warszawa 2006.

30. Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999. (Władza – s. 5-11).

31. Sobkowiak L., Legitymizacja polityczna, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II.

32. Almond G., Verba S., Problem kultury politycznej – omówienie, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I, s. 328–344.

33. Jabłoński A.W., Kultura polityczna i jej przemiany, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 177-197.

Literatura uzupełniająca:

1. Mannheim K., Ideologia i utopia, Warszawa 2008, rozdział III.

2. Beyme von K., Współczesne teorie polityczne, Warszawa 2007, s. 157- 235.

3. Czajowski A., Władza polityczna. Analiza pojęcia, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1999, tom I.

4. Canovan M., Lud, Warszawa 2008, s. 82-110.

5. Schmitter P.C., Karl T.L., Czym jest demokracja… i czym nie jest, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.

6. Meyer G., Kultura polityczna i demokratyzacja – podstawy, problemy i tezy, w: Meyer G., Sulowski S., Łukowski W. (red.), Kultura polityczna w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2007, s. 9-48.

7. Bankowicz M., Zamach stanu. Studium teoretyczne, Kraków 2009.

8. Otto J., Polak bogatszy, ale nieszczęśliwy – portret obywatela RP po 16 latach transformacji, „Studia Politologiczne” vol. 10.

9. Billig M., Banalny nacjonalizm, Kraków 2008.(Wstęp do wydania polskiego; Codzienne flagowanie ojczyzny)

10. Smith A.D., Nacjonalizm, Warszawa 2007, rozdz. 6.

11. Sun Tzu, Sztuka wojny, Warszawa 1994.

1. HEYWOOD A., Politologia, Warszawa 2010, rozdz. 1,4,5,6,7,8,19,18.

(HEYWOOD A., Politics, Palgrave Macmillan, 2002)

2. RYSZKA F., Nauka o polityce, Warszawa 1984.

3. SZMULIK B., ŻMIGRODZKI M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2007.

4. WINCZOREK P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 2005.

5. ZIELIŃSKI E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.

6. CHMAJ M., ŻMIGRODZKI M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, rozdz. 1 i 7.

7. Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.

8. Błaszczyk A., Ewolucja państwa. Wybór tekstów, Warszawa 1997 (fragmenty: Arystoteles s. 91-98, Hobbes s. 139-150, Rousseau s. 171-176, Hegel s. 195-200, Gumplowicz s. 229-233, Bakunin s. 275-280, Jellinek s. 235-240, Engels s. 345- 352).

9. Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 1998 (Geneza państwa).

10. Sulowski S., Jakubowski W., Historyczny rozwój państw, w: Wojtaszczyk K.A., Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka, Warszawa 2007, s. 239-257.

11. Antoszewski A., Reżim polityczny, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki , Wrocław 1998, tom I, s. 89-105(bez podrozdziałów Reżim konsensualny i westminsterski; Reżim parlamentarny i prezydencki).

12. Antoszewski A., Współczesne teorie demokracji, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 7-30.

13. Meny Y., Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007, s. 9-26.

14. Otto J.G., Przywódca polityczny elementem konstytutywnym reżimu politycznego, Toruń 2012, rozdział I.

15. Linz J., Totalitaryzm i autorytaryzm, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.

16. Friedrich C.J., Brzeziński Z., Dyktatura totalitarna, w: Ankwicz M. (red.), Władza i polityka. Wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, Warszawa 1988, s. 208-215. (lub w: Gołębiowski B., Szczupaczyński J. (red.), Socjologia polityki. Wybór tekstów…, Warszawa 1993.)

17. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008, część III.

18. Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 2009.

19. Baszkiewicz J., Dylematy konstytucyjne państw, w: Wojtaszczyk K.A, Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007, rozdział XIV.

20. Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004, s. 1-45.

21. Aron R., Pokój i wojna między narodami, Warszawa 1994, rozdziały I i VI.

22. Ryszka F., Historia, polityka, państwo. Wybór studiów. Tom II, Toruń 2002. (Dwie teorie wojny (1); Myśleć z Clausewitzem)

23. Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2000, (o pojęciu polityczności).

24. Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków-Warszawa 1998, s. 55-110.

25. Tilly Ch., Formowanie się państw narodowych w Europie Zachodniej, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, tom II, Warszawa 1998, s.15-32.

26. Sulowski S., Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej, w: Wojtaszczyk K.A. (red.), Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 66- 83.

Tilly Ch., Rewolucja i rebelia, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I s. 234- 248.

27. Mazurkiewicz P., Przemoc w polityce, Wrocław 2006, rozdział 4 Przemoc rewolucyjna.

28. Weber M., Typy panowania, w: Weber M., Społeczeństwo i gospodarka, Warszawa 2002, s. 158 – 227.

29. Otto J. G., Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera, Warszawa 2006.

30. Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999. (Władza – s. 5-11).

31. Sobkowiak L., Legitymizacja polityczna, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II.

32. Almond G., Verba S., Problem kultury politycznej – omówienie, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I, s. 328–344.

33. Jabłoński A.W., Kultura polityczna i jej przemiany, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 177-197.

Literatura uzupełniająca:

1. Mannheim K., Ideologia i utopia, Warszawa 2008, rozdział III.

2. Beyme von K., Współczesne teorie polityczne, Warszawa 2007, s. 157- 235.

3. Czajowski A., Władza polityczna. Analiza pojęcia, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1999, tom I.

4. Canovan M., Lud, Warszawa 2008, s. 82-110.

5. Schmitter P.C., Karl T.L., Czym jest demokracja… i czym nie jest, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.

6. Meyer G., Kultura polityczna i demokratyzacja – podstawy, problemy i tezy, w: Meyer G., Sulowski S., Łukowski W. (red.), Kultura polityczna w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2007, s. 9-48.

7. Bankowicz M., Zamach stanu. Studium teoretyczne, Kraków 2009.

8. Otto J., Polak bogatszy, ale nieszczęśliwy – portret obywatela RP po 16 latach transformacji, „Studia Politologiczne” vol. 10.

9. Billig M., Banalny nacjonalizm, Kraków 2008.(Wstęp do wydania polskiego; Codzienne flagowanie ojczyzny)

10. Smith A.D., Nacjonalizm, Warszawa 2007, rozdz. 6.

11. Sun Tzu, Sztuka wojny, Warszawa 1994.