Współczesna myśl polityczna 2102-M-D2WMPO
Celem wykładu jest prezentacja głównych nurtów myśli politycznej od końca XIX wieku do współczesności. Początek wyznacza epoka fin de siècle – okres załamywania się fundamentów nowoczesności - optymizmu historiozoficznego, scientyzmu i antropologii racjonalistycznej. Osią organizującą tematykę wykładu są, z jednej strony, procesy refutacji wartości, stylów myślenia i języków stanowiących fundament tradycji nowoczesnej myśli politycznej(dziedzictwo XVIII i XIX wieku); z drugiej strony, są próby reaktywacji i reanimacji tradycyjnych perspektyw politycznych w nowych dwudziestowiecznych okolicznościach. W ramach wykładu dokonana zostanie prezentacja prób potwierdzenia i reinterpretacji elementów skłaniających się na elementarny katalog pojęć stanowiących konieczne i charakterystyczne elementy politycznego dyskursu. Katalog ten obejmuje następujące zagadnienia: 1. zagadnienia legitymizacji wiedzy (tu podjęte zostaną problemy skutków kryzysu reprezentacjonizmu – zmiany interpretacji polityczności w wyniku ujawniania pluralizmu języków, aktywnej roli podmiotu i jego wielodesygnatowości); 2. Zagadnienia zmiany w pojmowaniu podmiotu (tu analizuje się obecne we współczesnej myśli politycznej skutki pojawienia się nowych wizji tożsamości); 3. Zagadnienie sporów dotyczących różnych modułów wyodrębnienia i zespolenia (zarówno w ramach sfery politycznej jak i tych pomiędzy sferą polityczna z jednej, a społeczną i ekonomiczną z drugiej strony; 4.omówiony zostanie wielogłos narracyjny na temat natury władzy i jej odmian; 5. Przedstawiona zostanie kwestią normatywnego porządkowania rzeczywistości w konsekwencji erozji tradycyjnego myślenia prawno naturalnego. Po szóste, analizie poddana zostanie wielorakość odpowiedzi na pytanie o naturę relacji miedzy podmiotami (równowaga vs. konflikt; konstruktywizm vs. spontaniczny rozwój). Wymienione perspektywy umożliwią analizę stanowisk politycznych: 1. dokonujących odrzucenia aksjologii, praktyk i instytucji społeczeństwa demoliberalnego; 2. dokonujących ich warunkowej-reinterpretacyjnej akceptacji; 3. apologetów społeczeństwa demoliberalnego. W tym ostatnim przypadku celem wykładu będzie prezentacja
Różnych uzasadnień ładu liberalnego, katalogu warunków jego zaistnienia, relacji miedzy prywatnym a publicznym oraz miedzy sferą polityczności a wolnym rynkiem.
Szczegółowe tematy:
Pesymizm historiozoficzny.
Oblicz ideologii totalitarnych: faszyzm i komunizm.
Technokratyzm.
Idea socjalizmu demokratycznego.
Kontrkulturowa kontestacja nowoczesności.
Ewolucja katolickiej nauki społecznej.
Oblicza współczesnego liberalizmu.
Współczesny konserwatyzm.
Ideologie feministyczne.
Ideologie ekologistyczne.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Posiada wiedzę o historii myśli politycznej, jej miejscu i roli w nauce o polityce i relacji z innymi dziedzinami historii idei oraz innymi naukami społecznymi; zna podstawowe kontrowersje dotyczące sporów epistemologicznych i ich przejawy we współczesnej myśli politycznej. K_W01.
Potrafi:
- identyfikować i rozpoznawać podstawowe kontrowersje dotyczące wartościowania ładu demokratyczno-liberalnego jego odmian i warunków egzystencji;
- identyfikować i rozróżniać postawy konstruktywistyczne i stanowiska zwolenników ładu spontanicznego. K_W07
Potrafi nazywać, identyfikować i charakteryzować podstawowe nurty i tradycje we współczesnej myśli politycznej. Potrafi także objaśniać – w oparciu o współczesną myśl polityczną – podstawowe:
- legitymacje epistemologiczne rzeczywistości politycznej.
- kontrowersje dotyczące natury podmiotu politycznego.
- tradycje wyróżnienia i zespolenia.
- tradycje normatywnego porządkowania rzeczywistości K_W08.
Potrafi
- samodzielnie analizować i interpretować teksty ze współczesnej myśli politycznej oraz rozróżniać i kwalifikować różne ich rodzaje;
- potrafi wskazać na różny stopień i formy aksjologicznego uwikłania współczesnych ideologii politycznych K_W10.
UMIEJĘTNOŚCI
Potrafi w sposób pogłębiony wskazać założenia i dokonywać ich porównania różnych koncepcji polityki obecnych we współczesnych ideologiach politycznych przede wszystkim pod względem ich założeń epistemologicznych, koncepcji natury podmiotu politycznego, preferowane formy wyróżnienia i zespolenia, odmienne wizje normatywnego porządkowania rzeczywistości; potrafi dokonywać szacowania relacji pomiędzy różnymi odmianami ideologii politycznych a zjawiskami i procesami historycznymi, ekonomicznymi, społecznymi i kulturowymi. K_U06.
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia jest zdanie egzaminu pisemnego (ostateczna ocena jest średnią z cząstkowych odpowiedzi na trzy pytania). Wykaz pytań otrzymują studenci wraz z sylabusem w trakcie wykładu.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Doktryny polityczne XIX i XX wieku (red.K.Chojnicka i W. Kozub-Ciembroniewicz), kol. wyd.
Współczesna myśl polityczna. Wybór tekstów źródłowych, [red.K.Karolczak i in.], W-wa 1994
Historia idei politycznych. Wybór tekstów, (red. S. Filipowicz i inni), kol. wyd. t. 2, s. 475-553; jednotomowe wydanie z 2012 s.893-973.
S. Filipowicz, Demokracja. O władzy iluzji w królestwie rozumu, Warszawa 2007, s. 18-30, 44-84.
T. Klementewicz, K. Pieliński, Politycy i technokraci. Kierowanie w państwie i systemie światowym: między teorią a ideologią, Białystok 2011, cz. II.
A,Heywood, Ideologie polityczne. Wprowadzenie, Warszawa 2007, s. 247-297.
A.Jawłowska, Drogi kontrkultury, W-wa 1975, s. 103-207.
J.Bartyzel, Geneza i próba systematyki różnych odmian libertarianizmu, w:www.legitymizm.org/libertarianizm-geneza-systematyka.
S.Józefowicz, Richarda Rorty'ego wizja utopii liberalnej, Studia Politologiczne INP UW, nr 7/2004.
K.Pieliński, J. Gray i liberalizm normatywnej siły faktu, Studia politologiczne INP UW,nr 7/2004.
F.Fukuyama, Koniec historii, Poznań 1966, s. 9-24.
Neokonserwatyzm, red, I.Stelzer, s. 40-76, 92-113, 179-258.
F.A.Hayek, Zgubna pycha rozumu, Kraków 2004, s. 103-137.
Literatura uzupełniająca):
Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej (red. R. Goodin, P. Pettit), Warszawa 1998 s. 321-463..
Z.Krasnodębski, Upadek idei postępu, W-wa 1991, s. 5-33
S. Filipowicz, Demokracja. O władzy iluzji w królestwie rozumu,Warszawa 2007, s. 18-30, 44-84.
Totalitaryzm a tradycja zachodnia, (red. M.Kuńiński), Kraków 2006, s. 90-102, 160-189.
W. Kymlicka. Współczesna filozofia polityczna, kol. wyd., rozdz.liberalna równość, komunitaryzm, feminizm.
L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, cz. III, rozdz. 3.
A. Walicki, Marksizm i skok do królestwa wolności, W-wa 1996, s. 26-54, 93-102, 307 - 378, 405-430.
R.Dahl, Demokracja i jej krytycy, Kraków 1995, s.77- 117.
Manifest socjaldemokratyczny, T.Blaire, G.Schroeder, Gazeta Wyborcza 10/07/1999.
P. de Laubier, Myśl społeczna Kościoła Katolickiego od Leona XIII do Jana Pawła II, W-wa Kraków 1988 lub W. Ockenfels, Zarys katolickiej nauki społecznej, W-wa 1995.
R. Rorty, Przygodność, ironia, solidarność, W-wa 1966, cz. I.
J. Gray, Dwie twarze liberalizmu, Warszawa 2001 lub Po liberalizmie, Warszawa 2001, s. 5-51.
J.Rawls, Teoria sprawiedliwości, W-wa 1994, rozdz. 1-3.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: