Partie i systemy partyjne 2102-L-D3PSPA

Przedmiot obejmuje przegląd koncepcji, typologii i pojęć dotyczących partii politycznych oraz różnorodnych systemów partyjnych. Istotnym elementem zajęć jest analiza zmian zachodzących w partiach politycznych w szerokim kontekście przemian społecznych, politycznych i instytucjonalnych. Ukazane są także rozwój i cechy charakterystyczne systemów partyjnych nowych demokracji.
W czasie zajęć z przedmiotu "Partie i systemy partyjne" wyjaśnione zostaną najważniejsze pojęcia związane z tematem, przede wszystkim pojęcia: partii i systemów partyjnych. Zajęcia mają na celu wyjaśnienie genezy, źródeł powstawania ugrupowań i partii politycznych, jak również ewolucji i historii ich kształtowania. W czasie zajęć wskazane zostaną podstawowe typy i funkcje partii politycznych występujących w historii i współcześnie. Na spotkaniach przedstawione i zanalizowane zostaną również problemy związane z: powiązaniami występującymi między partiami politycznymi; wewnętrzne życie partii; zmiany organizacyjne i modele partii politycznych. Następnie przedstawione zostaną rodziny ideologiczne partii politycznych, jak również najważniejsze kwestie polityczne. Mowa będzie też o instytucjonalizacji partii politycznych, o zjawisku party government i o wypaczeniach partyjności.
Ponadto celem zajęć jest przedstawienie pojęcia, klasyfikacji oraz otoczenia funkcjonowania systemów partyjnych występujących w historii i współcześnie. Następnie zanalizowane zostaną podstawowe typy systemów partyjnych i zilustrowane konkretnymi przykładami z wybranych państw.

Przedmiot obejmuje przegląd koncepcji, typologii i pojęć dotyczących partii politycznych oraz różnorodnych systemów partyjnych. Istotnym elementem zajęć jest analiza zmian zachodzących w partiach politycznych w szerokim kontekście przemian społecznych, politycznych i instytucjonalnych. Ukazane są także rozwój i cechy charakterystyczne systemów partyjnych nowych demokracji.
W czasie zajęć z przedmiotu "Partie i systemy partyjne" wyjaśnione zostaną najważniejsze pojęcia związane z tematem, przede wszystkim pojęcia: partii i systemów partyjnych. Zajęcia mają na celu wyjaśnienie genezy, źródeł powstawania ugrupowań i partii politycznych, jak również ewolucji i historii ich kształtowania. W czasie zajęć wskazane zostaną podstawowe typy i funkcje partii politycznych występujących w historii i współcześnie. Na spotkaniach przedstawione i zanalizowane zostaną również problemy związane z: powiązaniami występującymi między partiami politycznymi; wewnętrzne życie partii; zmiany organizacyjne i modele partii politycznych. Następnie przedstawione zostaną rodziny ideologiczne partii politycznych, jak również najważniejsze kwestie polityczne. Mowa będzie też o instytucjonalizacji partii politycznych, o zjawisku party government i o wypaczeniach partyjności.
Ponadto celem zajęć jest przedstawienie pojęcia, klasyfikacji oraz otoczenia funkcjonowania systemów partyjnych występujących w historii i współcześnie. Następnie zanalizowane zostaną podstawowe typy systemów partyjnych i zilustrowane konkretnymi przykładami z wybranych państw.

Literatura podstawowa:
1. A. Antoszewski, Partie i systemy partyjne państw Unii Europejskiej na przełomie wieków, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2009.
2. A. Antoszewski, Partie polityczne Europy Środkowej i Wschodniej, Wyższa Szkoła Zarządzania i bankowości w Poznaniu, Poznań-Wrocław 2005.
3. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Systemy polityczne współczesnego świata, Wyd. Arche, Gdańsk 2001 (rozdziały: II, III, IV, V i VI).
4. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, Wrocław 1998 (rozdziały: IV, V, VI).
5. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Demokracje zachodnioeuropejskie: Analiza porównawcza, Wrocław 1997 (rozdziały: III, IV, V, VI, X).
6. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Encyklopedia Politologii, tom 3 (Partie i systemy partyjne), Zakamycze, Kraków 1999.
7. M. Bankowicz, Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
8. M. Chmaj, W. Sokół, M. Żmigrodzki, Teoria partii politycznych, Wydawnictwo Morpol Lublin 2001 i nast. (całość).
9. S. Gebethner (red.), Systemy partyjne Europy Zachodniej. Włochy, Hiszpania, Portugalia, Francja, Belgia, tom 1, Warszawa 1991 (wybrane fragmenty).
10. M. Granat, P. Policastro, J. Sobczak (red.), Partie polityczne we współczesnym konstytucjonalizmie, Lublin 2001.
11. M. Grzybowski, A. Zięba (red.), Współczesne systemy partyjne wybranych państw europejskich, Kraków 1996 (wybrane fragmenty).
12. R. Herbut, Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
13. J. Iwanek (red.), Parte i systemy partyjne państw wysoko rozwiniętych, Część I, Katowice 1999.
14. W. Jednaka, Proces kształtowania się systemu partyjnego w Polsce po 1989 roku, Wrocław 1995 (rozdziały: I 1.2, II (bez pkt. 8), III, IV).
15. B. Kosowska-Gąstoł (red.), Systemy partyjne państw Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
16. B. Michalak, Partie polityczne i systemy partyjne. Zarys wykładu, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Warszawa 2010.
17. D. Nohlen, Prawo wyborcze i system partyjny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
18. G. Smith Życie polityczne w Europie Zachodniej, Wydawnictwo Puls, Londyn 1992.
19. K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na świecie, PWN, Warszawa wyd. II 2010.
20. A. Sokala, B. Michalak, P. Uziębło, Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Wolters, Kluwer, Warszawa 2013.
21. W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, Lublin 2003.
22. M. Wincławska (red.), Partie polityczne w początkach XXI wieku. Problemy rozwoju, organizacji i funkcjonowania, Toruń 2013.
23. K. A. Wojtaszczyk, Partie polityczne w państwie demokratycznym, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998.
24. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. 1997 nr 98 poz. 604)) z pozn. zmian; Tekst jednolity (Dz. U. 2001 nr 79, poz. 857) nie obejmuje art. 50-61.
25. Wybrane statuty i programy partii politycznych.
26. M. Chmaj (red.), Finansowanie polityki w Polsce na tle europejskim, Toruń 2008.
27. A. Ławniczak, Finansowanie partii politycznych, Warszawa 2001.
28. M. Walecki (red.), Finansowanie polityki. Wybory, pieniądze, partie polityczne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000.
29. M. Bidziński, Finansowanie partii politycznych w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2011.
30. K. Skotnicki, Finansowanie polityki w Polsce, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 2016/ XII, s. 75-92; https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/TSP-W/article/view/TSP-W.2016.005/10817, data dostępu 10.09.2020.
31. BIEŻĄCE INFORMACJE DOT. PARTII POLITYCZNYCH ORAZ WYBORÓW NA ŚWIECIE - źródła prasowe oraz źródła internetowe
- aktualne strony parlamentów krajowych i krajowych komisji wyborczych;
- gazety codzienne, tygodniki, miesięczniki POLSKIE I ZAGRANICZNE.

Literatura uzupełniająca:
• A. Antoszewski (red.), Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006.
• K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na poziomie regionu, Kraków 2012.
• K. Sobolewska-Myślik, B. Kosowska-Gąstoł, P. Borowiec P., Struktury organizacyjne polskich partii politycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• A. Lijphart, Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, Yale University Press, New Haven and London 1999, s.1-8; 9-30; s. 31-47 (s. 48-61); s. 90-170; s. 185-216-231. J. Blondel, Types of Party Systems. Blondel Reading, from Peter Mair (ed.) The West European Party System, Oxford University Press, Oxford 1990, s. 302-310; http://janda.org/c24/Readings/Blondel/blondel.html, December 2011.
• Wybrane teksty Petera Maira: P. Mair, Problem zmiany systemu partyjnego, s. 103-146; Luciano Bardi, Peter Mair, Parametry systemów partyjnych, s. 147-176; F. Casal Bértoa, P. Mair, Po dwudziestu latach. Jak zinstytucjonalizowane są postkomunistyczne systemy partyjne?, s. 177-212; Richard S. Katz, P. Mair, Ewolucja organizacji partyjnych w Europie. Trzy twarze organizacji partii, s. 213-248; Richard S. Katz, P. Mair, Zmieniające się modele partii politycznych i demokracji partyjnej. Powstanie partii kartelowej, s. 249-284; Richard S. Katz, P. Mair, Partia kartelowa: nowe spojrzenie, s. 285-322; P. Mair, Rządzenie pustką?, O wydrążaniu zachodniej demokracji, s. 323-356 [w:] W. Gagatek, K. Walecka (red.), Oblicza demokracji. Partie i systemy partyjne w ujęciu Petera Maira, Seria Studia i Analizy, Ośrodek Myśli Politycznej, Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, Kraków-Warszawa 2016, s.103-356.
• K. Kowalczyk (red.), Partie i system partyjny III RP, Toruń 2011.
• M. Migalski, W. Wojtasik, M. Mazur, Polski system partyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• K. Zuba, Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.
• M. Kubat, Teoria opozycji politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
• M. Bidziński, Finansowanie partii politycznych w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2011.
• K. Skotnicki, Finansowanie polityki w Polsce, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 2016/ XII, s. 75-92; https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/TSP-W/article/view/TSP-W.2016.005/10817, data dostępu 10.09.2020.
• K. Walecka, K. Wojtas, Hybrydowe formy organizacji politycznych – nowe partie i ruchy, [w:] K. Walecka, K. Wojtas (red. nauk.), Nowe partie i ruchy polityczne. Praktyka i idee współczesnych demokracji, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2017, s. 13-35.
PROWADZĄCA ZASTRZEGA SOBIE ROZSZERZENIE LITERATURY O DODATKOWE POZYCJE

Literatura podstawowa:
1. A. Antoszewski, Partie i systemy partyjne państw Unii Europejskiej na przełomie wieków, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2009.
2. A. Antoszewski, Partie polityczne Europy Środkowej i Wschodniej, Wyższa Szkoła Zarządzania i bankowości w Poznaniu, Poznań-Wrocław 2005.
3. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Systemy polityczne współczesnego świata, Wyd. Arche, Gdańsk 2001 (rozdziały: II, III, IV, V i VI).
4. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, Wrocław 1998 (rozdziały: IV, V, VI).
5. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Demokracje zachodnioeuropejskie: Analiza porównawcza, Wrocław 1997 (rozdziały: III, IV, V, VI, X).
6. A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Encyklopedia Politologii, tom 3 (Partie i systemy partyjne), Zakamycze, Kraków 1999.
7. M. Bankowicz, Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
8. M. Chmaj, W. Sokół, M. Żmigrodzki, Teoria partii politycznych, Wydawnictwo Morpol Lublin 2001 i nast. (całość).
9. S. Gebethner (red.), Systemy partyjne Europy Zachodniej. Włochy, Hiszpania, Portugalia, Francja, Belgia, tom 1, Warszawa 1991 (wybrane fragmenty).
10. M. Granat, P. Policastro, J. Sobczak (red.), Partie polityczne we współczesnym konstytucjonalizmie, Lublin 2001.
11. M. Grzybowski, A. Zięba (red.), Współczesne systemy partyjne wybranych państw europejskich, Kraków 1996 (wybrane fragmenty).
12. R. Herbut, Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
13. J. Iwanek (red.), Parte i systemy partyjne państw wysoko rozwiniętych, Część I, Katowice 1999.
14. W. Jednaka, Proces kształtowania się systemu partyjnego w Polsce po 1989 roku, Wrocław 1995 (rozdziały: I 1.2, II (bez pkt. 8), III, IV).
15. B. Kosowska-Gąstoł (red.), Systemy partyjne państw Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
16. B. Michalak, Partie polityczne i systemy partyjne. Zarys wykładu, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Warszawa 2010.
17. D. Nohlen, Prawo wyborcze i system partyjny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
18. G. Smith Życie polityczne w Europie Zachodniej, Wydawnictwo Puls, Londyn 1992.
19. K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na świecie, PWN, Warszawa wyd. II 2010.
20. A. Sokala, B. Michalak, P. Uziębło, Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Wolters, Kluwer, Warszawa 2013.
21. W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, Lublin 2003.
22. M. Wincławska (red.), Partie polityczne w początkach XXI wieku. Problemy rozwoju, organizacji i funkcjonowania, Toruń 2013.
23. K. A. Wojtaszczyk, Partie polityczne w państwie demokratycznym, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998.
24. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. 1997 nr 98 poz. 604)) z pozn. zmian; Tekst jednolity (Dz. U. 2001 nr 79, poz. 857) nie obejmuje art. 50-61.
25. Wybrane statuty i programy partii politycznych.
26. M. Chmaj (red.), Finansowanie polityki w Polsce na tle europejskim, Toruń 2008.
27. A. Ławniczak, Finansowanie partii politycznych, Warszawa 2001.
28. M. Walecki (red.), Finansowanie polityki. Wybory, pieniądze, partie polityczne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000.
29. M. Bidziński, Finansowanie partii politycznych w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2011.
30. K. Skotnicki, Finansowanie polityki w Polsce, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 2016/ XII, s. 75-92; https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/TSP-W/article/view/TSP-W.2016.005/10817, data dostępu 10.09.2020.
31. BIEŻĄCE INFORMACJE DOT. PARTII POLITYCZNYCH ORAZ WYBORÓW NA ŚWIECIE - źródła prasowe oraz źródła internetowe
- aktualne strony parlamentów krajowych i krajowych komisji wyborczych;
- gazety codzienne, tygodniki, miesięczniki POLSKIE I ZAGRANICZNE.

Literatura uzupełniająca:
• A. Antoszewski (red.), Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006.
• K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na poziomie regionu, Kraków 2012.
• K. Sobolewska-Myślik, B. Kosowska-Gąstoł, P. Borowiec P., Struktury organizacyjne polskich partii politycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• A. Lijphart, Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, Yale University Press, New Haven and London 1999, s.1-8; 9-30; s. 31-47 (s. 48-61); s. 90-170; s. 185-216-231. J. Blondel, Types of Party Systems. Blondel Reading, from Peter Mair (ed.) The West European Party System, Oxford University Press, Oxford 1990, s. 302-310; http://janda.org/c24/Readings/Blondel/blondel.html, December 2011.
• Wybrane teksty Petera Maira: P. Mair, Problem zmiany systemu partyjnego, s. 103-146; Luciano Bardi, Peter Mair, Parametry systemów partyjnych, s. 147-176; F. Casal Bértoa, P. Mair, Po dwudziestu latach. Jak zinstytucjonalizowane są postkomunistyczne systemy partyjne?, s. 177-212; Richard S. Katz, P. Mair, Ewolucja organizacji partyjnych w Europie. Trzy twarze organizacji partii, s. 213-248; Richard S. Katz, P. Mair, Zmieniające się modele partii politycznych i demokracji partyjnej. Powstanie partii kartelowej, s. 249-284; Richard S. Katz, P. Mair, Partia kartelowa: nowe spojrzenie, s. 285-322; P. Mair, Rządzenie pustką?, O wydrążaniu zachodniej demokracji, s. 323-356 [w:] W. Gagatek, K. Walecka (red.), Oblicza demokracji. Partie i systemy partyjne w ujęciu Petera Maira, Seria Studia i Analizy, Ośrodek Myśli Politycznej, Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, Kraków-Warszawa 2016, s.103-356.
• K. Kowalczyk (red.), Partie i system partyjny III RP, Toruń 2011.
• M. Migalski, W. Wojtasik, M. Mazur, Polski system partyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• K. Zuba, Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.
• M. Kubat, Teoria opozycji politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
• M. Bidziński, Finansowanie partii politycznych w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2011.
• K. Skotnicki, Finansowanie polityki w Polsce, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 2016/ XII, s. 75-92; https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/TSP-W/article/view/TSP-W.2016.005/10817, data dostępu 10.09.2020.
• K. Walecka, K. Wojtas, Hybrydowe formy organizacji politycznych – nowe partie i ruchy, [w:] K. Walecka, K. Wojtas (red. nauk.), Nowe partie i ruchy polityczne. Praktyka i idee współczesnych demokracji, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2017, s. 13-35.
PROWADZĄCA ZASTRZEGA SOBIE ROZSZERZENIE LITERATURY O DODATKOWE POZYCJE

Brak

Brak