Geopolityczne uwarunkowania bezpieczeństwa wewnętrznego 2102-BW-M-Z1GUBW
1. Zajęcia wprowadzające
- Organizacja przedmiotu i sposób zaliczenia,
- Podstawowe kategorie teoretyczne – ewolucja rozumienia terminu „bezpieczeństwo” (pogłębienie i rozszerzenie – niepodzielność bezpieczeństwa), geopolityka,
- „Pułapki” geopolityki,
- Wstępna diagnoza środowiska bezpieczeństwa Polski,
2. Blok euroatlantycki
- Pozimnowojenne przemiany w strefie euroatlantyckiej,
- Instytucjonalne podstawy bezpieczeństwa narodowego – NATO,
- Diagnoza obecnej kondycji NATO,
- Instytucjonalne podstawy bezpieczeństwa narodowego – Unia Europejska,
- Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE,
- Diagnoza obecnej kondycji Unii Europejskiej,
- Globalne znaczenie Stanów Zjednoczonych,
- Uwarunkowania wynikające z polityki USA (wewnętrznej i międzynarodowej),
- Uwarunkowania wynikające z polityki Niemiec (wewnętrznej i międzynarodowej),
- Rola Francji i Wielkiej Brytanii jako mocarstw regionalnych.
3. Blok wschodni
- Przemiany związane z rozpadem ZSRR i diagnoza obecnej sytuacji w regionie post-radzieckim,
- Rola i miejsce Rosji w regionie Europy Wschodniej,
- Polityka bezpieczeństwa i obronna Rosji,
- Uwarunkowania wynikające z polityki Rosji (wewnętrznej i międzynarodowej),
- Znaczenie Obwodu Kaliningradzkiego dla bezpieczeństwa Polski,
- Wyzwania związane z tzw. „wojną hybrydową”,
- Bezpieczeństwo energetyczne RP,
- Wyzwania dla bezpieczeństwa narodowego w związku z sytuacją na Ukrainie,
- Wyzwania dla bezpieczeństwa narodowego w związku z sytuacją na Białorusi,
- Wzrost globalnego znaczenia Chin i jego implikacje dla Polski i Europy
4. Blok globalny
- Wyzwania globalne – ewolucja globalnego układu sił i erozja porządku międzynarodowego,
- Wyzwania globalne – globalizacja,
- Wyzwania globalne – rewolucja technologiczna i informacyjna,
- Wyzwania globalne – migracje,
- Wyzwania globalne – zagrożenia asymetryczne,
- Wyzwania globalne – bezpieczeństwo ekologiczne i klimatyczne,
- Wyzwania globalne – broń masowej zagłady,
- Wyzwania związane z funkcjonowaniem w realiach gospodarki światowej (współzależności gospodarcze, szlaki komunikacyjne, łańcuchy dostaw),
- Ewolucja charakteru konfliktów zbrojnych,
- Konflikty zbrojne o znaczeniu globalnym.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie istotę, miejsce i znaczenie bezpieczeństwa wewnętrznego jako dyscypliny nauk społecznych oraz jego relacje (przedmiotowe i metodologiczne) z innymi obszarami nauk w tym z naukami politycznymi i geografią, a także dysponuje poszerzoną i pogłębioną wiedzą na temat metod i technik badawczych oraz narzędzi opisu stosowanych w obszarze bezpieczeństwa (K_W01).
Student zna normy i reguły panujące w strukturach i instytucjach, jak i mechanizmy np. psychologiczne, społeczne, prawne służące przeciwdziałaniu i rozwiązywaniu konfliktów i kryzysów na świecie oraz utrzymaniu porządku społeczno-politycznego i bezpieczeństwa w Polsce i na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem roli organizacji międzynarodowych (K_W03).
Student zna i rozumie jakie są instytucjonalne rozwiązania w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego oraz współpracy międzynarodowej, które mają na celu przeciwdziałanie i globalnym zagrożeniom bezpieczeństwa (K_W06).
Student potrafi analizować i wyjaśniać wzajemne relacje i zależności zjawisk społecznych i politycznych rozmaitej natury, w tym zjawiska, które prowadzą do powstawania i zaogniania konfliktów na świecie (K_U01).
Student potrafi formułować samodzielne opinie, prognozy i propozycje rozwiązań (oraz ich wdrożenia) w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego i wewnętrznego (K_U04).
Student potrafi przygotowywać wystąpienia publiczne(w tym prowadzić debatę) w zakresie właściwym dla problematyki geopolitycznych uwarunkowań bezpieczeństwa (K_U05).
Student potrafi zdefiniować priorytety służące realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania zagrożeniom dla struktur państwowych i społecznych oraz utrzymania w nich określonego ładu i porządku (K_K01).
Student potrafi uczestniczyć w tworzeniu i koordynowaniu projektów z zakresu bezpieczeństwa oraz jest gotów przewidywać społeczne, polityczne, prawne i ekonomiczne skutki swej działalności (K_K02).
Kryteria oceniania
- Egzamin ustny
- Aktywność bieżąca na zajęciach
- Prezentacje indywidualne lub grupowe
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Literatura podstawowa
- Dokumenty strategiczne RP:
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP (2020)
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP (2014)
Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP (2013)
- Stosowne rozdziały „Rocznika Strategicznego” (dostępne na stronie WNPiSM UW; https://wnpism.uw.edu.pl/rocznik/)
- R. Kuźniar (i in.), „Bezpieczeństwo Międzynarodowe”, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2020
- T.R. Aleksandrowicz, Kluczowe megatrendy w bezpieczeństwie państwa XXI wieku, Difin, Warszawa 2020
Literatura uzupełniająca
R. Kuźniar, Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005
L. Moczulski, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2000
R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008
B. Balcerowicz, Czym jest współcześnie wojna, w: „Ethos” 3-4/2005
E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Stosunki Międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, Wydawnictwa UW, Warszawa 2006, str. 142-204
S. Koziej, Między piekłem a rajem: szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Adam Marszałek, Toruń 2006
R. Kupiecki, Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, MSZ RP Warszawa 2016
R. Zięba, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, str. 77-126
R. Kuźniar, Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2012
A. Staszczyk, Unia Europejska jako instytucja bezpieczeństwa. Analiza systemowa, w: "Acta Politica Polonica" 1/2016
K. Zajaczkowski, Unia Europejska jako aktor globalny - aspekty polityczno-obronne, w: "Studia Europejskie" 1/2009
D. Milczarek, K. Zajączkowski, Potęga i niemoc. Unia Europejska jako aktor w stosunkach międzynarodowych (cz. I i II), w: "Studia Europejskie" 1/2015 i 2/2015
P. Zuba, Brexit: przyczyny oraz potencjalne konsekwencje wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, w: "Studia Politologiczne" 45/2017
T. Hoffmann, Francuska polityka bezpieczeństwa i obrony, w: "Wrocławskie Studia Politologiczne" 19/2015
S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, Aspra-JR, Warszawa 2012
S. Bieleń, M. Raś (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Difin, Warszawa 2008
A. Legucka, Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfliktów zbrojnych na obszarze poradzieckim, Difin 2013
M. Banasik, Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Difin, Warszawa 2017
K. Pronińska, Bezpieczeństwo energetyczne w stosunkach UE-Rosja. Geopolityka i ekonomia surowców energetycznych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012
M. Domańska (i in.), Twierdza Kaliningrad. Coraz bliżej Moskwy, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2019
T. Olszański, Ćwierćwiecze niepodległej Ukrainy. Wymiary transformacji, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2017
M. Jaroszewicz, Migracje z Ukrainy do Polski. Stabilizacja trendu, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2018
J. Tymanowski, Rola i znaczenie Republiki Białoruś we współczesnej Europie, Adam Marszałek, Toruń 2017
A. Wilk, Rosyjska armia białoruska. Praktyczne aspekty integracji wojskowej Białorusi i Rosji, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2021
J.M. Fiszer, Stosunki Unia Europejska – Chiny w XXI wieku, w: "Rocznik Integracji Europejskiej" 11/2017
B. Góralczyk, Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje, Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, Warszawa 2018, str. 437-526
P.D. Williams (red.), Studia bezpieczeństwa, Kraków 2012, str. 148-165; 256-269; 287-302; 362-390; 471-500
R. Kuźniar, Porządek międzynarodowy. Perspektywa ontologiczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2019.
K.M. Księżopolski, Bezpieczeństwo ekologiczne, w: K.A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska (red.), Bezpieczeństwo państwa. Wybrane problemy, ASPRA-JR, Warszawa 2009, str. 173-192
M. Madej, Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego, PISM, Warszawa 2007
B. Balcerowicz, Siły zbrojne w stanie pokoju, kryzysu, wojny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010
B. Balcerowicz, Pokój i "nie-pokój" na progu XXI wieku, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002
P. Kawa (i in.), Współzależności finansowe między krajami na różnym poziomie rozwoju po światowym kryzysie finansowym, PWN, Warszawa 2020, str. 9-65
M. Jaroszewicz, Migracje i bezpieczeństwo, w: M. Lesińska, M. Okólski (red.), 25 wykładów o migracjach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 282-294
K. Załęski, Broń jądrowa w polityce bezpieczeństwa wybranych państw, w: "De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności" 2/2019
J. Bryła, Rozwój i znaczenie reżimów międzynarodowych na przykładzie reżimu nieproliferacji broni jądrowej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005
M. Koźmiński (red.), Cywilizacja europejska: Różnorodność i podziały, Collegium Civitas, tom III, Kraków 2004.
J. Pawłowski (red.) Podstawy bezpieczeństwa współczesnego państwa (podmiotu). Implikacje, AON, Warszawa 2015.
A. Toynbee, Wojna i cywilizacja, DeAgostini/ Altaya, Arcydzieła Wielkich Myślicieli, Warszawa 2002.
S. Huntington, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Zysk i S-ka, 2018.
F. Fukuyama, Koniec historii, wyd. Znak, 2009.
P. Turchin, Wojna i pokój i wojna, wyd. WEI, 2022.
|
W cyklu 2023Z:
Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca |
W cyklu 2024Z:
Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: