Socjologia sfery publicznej 2100-PP-M-D1SSPU
Celem przedmiotu jest nauczenie studentów krytycznej analizy procesów powstawania i rozwiązywania problemów w sferze publicznej oraz dostarczenie im pogłębionej wiedzy nt. polityki publicznej.
Analiza przypadków na służyć zdobyciu przez studentów umiejętności bieżącego monitorowania informacji o sytuacji gospodarczej, społecznej i politycznej (także tej międzynarodowej) wpływających na sferę publiczną.
W pierwszej, ogólnej części zajęć omówione zostaną:
*sprawy publiczne jako przedmiot analizy socjologicznej,
*pojęcia ładu społecznego, sfery publicznej i sfery prywatnej i relacje pomiędzy nimi,
*relacje między sferami publiczną i prywatną a państwem i prawem,
*główne podmioty życia publicznego i politycznego; instytucje sfery publicznej; pola współpracy i sporu pomiędzy nimi.
*relacje między sferą publiczną a opinią publiczną,
*dyskurs publiczny.
Część druga poświęcona będzie wybranym sprawom i politykom publicznym. Analiza wybranych, szczegółowych przypadków pozwoli dokładniej dostrzec dynamikę i złożoność badanych relacji.
Dla migracji i polityki migracyjnej takim studium przypadku będzie kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej, dla polityki zdrowotnej debata nt. limitów przyjęć na studia medyczne, dla polityki rodzinnej spór o zwiększenie świadczenia „500 plus” do 800 zł, dla sprawy instytucjonalizacji związków tej samej płci debata parlamentarna z 2013 r., dla sprawy prawnej regulacji ochrony życia/przerywania ciąży orzeczenie TK z 2020 r. i społeczne reakcje na tę decyzję, dla polskiej polityki pamięci zbiorowej (historycznej) dyskurs nt. Katynia z udziałem prezydenta Polski oraz premierów Polski i Rosji w kwietniu 2010 r.
Końcowe zajęcia poświęcone będą współczesnym zmianom cywilizacyjnym i globalizacji, ich konsekwencji dla sfery publicznej i polityk publicznych a także konsekwencjom europeizacji ("unizacji") polityk publicznych.
Niezbędnym elementem zajęć będzie zapoznanie się studentów z "klasycznym" tekstem naukowym poświęconym sferze publicznej. Będzie to praca Juergena Habermasa Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. PWN, Warszawa 2007. Pytania dot. tej pracy będą stanowić część egzaminu pisemnego.
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu studenci:
-znają i rozumieją podstawowe pojęcia z zakresu socjologii sfery publicznej,
-potrafią na bieżąco monitorować informacje o sytuacji gospodarczej, społecznej i politycznej (także tej międzynarodowej); dostrzegać ich wpływ na stan sfery publicznej,
-potrafią analizować procesy powstawania i rozwiązywania problemów w sferze publicznej,
-znają wybrane polityki publiczne,
-posiadają umiejętność krytycznej oceny debaty naukowej i społecznej w obszarze polityki publicznej,
-potrafią dostrzec znaczenie dowodów naukowych i roli ekspertów w procesie tworzenia i implementacji tejże polityki.
Zajęcia posłużą realizacji następujących efektów uczenia się określonych w programach studiów:
(Wiedza)
*student w pogłębionym stopniu zna i rozumie zasady i metody diagnozowania i definiowania problemów w sferze publicznej (KW_02)
*student w pogłębionym stopniu zna i rozumie metodologię badań nad polityką publiczną oraz miejsce polityki publicznej w systemie nauk społecznych (KW_05)
*student zna i rozumie zarządzanie i współrządzenie procesem polityki publicznej oraz mechanizmy podejmowania decyzji publicznych (KW_08)
*student zna i rozumie czynniki i uwarunkowania wpływające na proces polityki publicznej (KW_09)
(Umiejętności)
*student umie krytycznie analizować procesy powstawania i rozwiązywania problemów w sferze publicznej (KU_01)
(Kompetencje społeczne)
*student posiada umiejętność krytycznej oceny debaty naukowej i społecznej w obszarze polityki publicznej, a także swego w niej udziału, w tym uznania znaczenia dowodów naukowych i roli ekspertów w procesie tworzenia i implementacji polityki publicznej (KK_01)
*student posiada umiejętność prawidłowego identyfikowania i rozstrzygania dylematów związanych z pracą w obszarze polityki publicznej, zarówno jako działalności naukowej, jak i praktycznej; jest gotów do odpowiedzialnego pełnienia roli zawodowej, w tym rozwijania dorobku z obszaru polityki publicznej (KK_03)
*student posiada umiejętność bieżącego monitorowania informacji o sytuacji gospodarczej, społecznej i politycznej wpływających na sferę publiczną, a także uzupełniania na bieżąco wiedzy z obszaru polityki publicznej bezpośrednio i pośrednio powiązanej z jego profilem zawodowym, w tym uwzględniając zmieniające się okoliczności społecznopolityczne, gospodarcze oraz instytucjonalno-prawne - przyczyniając się w ten sposób do rozwoju zawodu (KK_04)
Kryteria oceniania
Studenci mogą mieć dwie nieobecności na konserwatoriach.
Na konserwatoriach będzie sprawdzana znajomość obowiązującej na danych zajęciach literatury.
Nadwyżkowe nieobecności i niewystarczające przygotowanie do zajęć należy zaliczać na dyżurach przed końcem semestru.
Ostateczna ocena z przedmiotu składa się:
*w trzech piątych (60%) z oceny z egzaminu pisemnego, na którym sprawdzane będą zamierzone efekty uczenia się (szerzej o wymaganych kompetencjach, wiedzy i umiejętnościach w punkcie „Efekty uczenia się”), częścią egzaminu będzie sprawdzenie znajomości książki – podstawowej lektury z zakresu nauki o sferze publicznej,
*w dwóch piątych (40%) z oceny aktywnego udziału studenta w zajęciach; w ten sposób – prócz jego wiedzy i umiejętności - zostaną sprawdzone jego kompetencje społeczne (patrz punkt "Efekty uczenia się").
Praktyki zawodowe
nie ma
Literatura
*Juergen Habermas Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. PWN, Warszawa 2007 (lektura całości)
*Artur Wołek (red.), Polityki publiczne, Kraków 2021 (większość zamieszczonych artykułów)
*Komunikaty CBOS. Patrz: www.cbos.pl
*Stenogramy z posiedzeń Sejmu. Patrz: sejm.gov.pl
Literatura uzupełniająca dla zainteresowanych
*Barbara Szatur-Jaworska (red.), Polityki publiczne. Wybrane zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, Warszawa 2018
Wybrane, ważne artykuły:
*Kaja Gadowska, Jan Winczorek, Sfera publiczna – funkcje, dysfunkcje, normy oficjalne i nieoficjalne, Studia Socjologiczne, nr 1/2013
*Paulina Górska, Polityczna polaryzacja w Polsce – jak bardzo jesteśmy podzieleni, Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW, Warszawa 2019
http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Polaryzacja-polityczna-2.pdf
*Łukasz Łotocki, Kryzys imigracyjny w Europie w polskim dyskursie publicznym w latach 2015-2018, Warszawa 2019
*Wojciech Misztal, Sfera publiczna w Polsce. Nadzieje, oczekiwania i rozczarowania, Roczniki Nauk Społecznych, t. 6, 2014
*Dorota Pietrzyk – Reeves, Sfera publiczna, czyli o publicznym używaniu rozumu, Politeja, nr 1/2004
Cezary Żołędowski, Tomasz Żukowski, Główne wyzwania i problemy społeczne współczesności, w: (red.) Jacek Męcina, Krzysztof Szewior, Współczesne społeczne wyzwania, Warszawa 2021
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: