Metody badań politologicznych 2100-PP-M-D1MEBP

Celem kursu jest przekazanie studentom usystematyzowanej wiedzy o procedurach, metodach i technikach badań jakości rządzenia w kontekście rozwiązywania problemów społecznych. W trakcie zajęć student poznaje strategię badania współzależności między państwem, gospodarką oraz tendencjami rynkowego społeczeństwa. Do głównych należą: rewolucje technologiczne i strukturalne bezrobocie,eksplozja nierówności, procesy starzenia się populacji i konflikty międzypokoleniowe, kryzys planetarny, migracje i multikulturalizm, niestabilność finansowa, ubóstwoi bezdomność, przestępczość, populizmczy pasożytnictwo społeczne.Student poznaje specyfikę problemów badawczych, język analizy oraz stosowane i postulowane narzędzia i metody analizy empirycznej, a także paradygmaty badawcze.
Szczegółowe cele kształcenia obejmują następujący zakres wiedzy i umiejętności:
• przyswojenie przez uczestników kursu podstawowej wiedzy związanej z interdyscyplinarnym warsztatem badawczym. Służy on do tego, by opisać i zrozumieć problemy funkcjonowania administracji publicznej. W tym celu student poznaje: 1) pojęcia i kategorie ekonomii instytucjonalnej; 2)politologiczną analizę demokracji i współrządzenia na poziomie lokalnym, krajowym, regionalnym i globalnym (global governance); 3) prawnicze koncepcje i analizy koprodukcji usług publicznych, prospołecznego kontraktowania.
• rozumienie podstawowych pojęć używanych w metodologii ogólnej, metodologii badań społecznych i interdyscyplinarnych badaniach jakości rządzenia: doboru,konstrukcji i wykorzystywania różnych wskaźników tego zjawiska oraz sposobów jego prezentacji.
W efekcie student potrafi ukazać związki jakości rządzenia z systemem instytucjonalnym, sposobami sprawowania władzy, zasadami i mechanizmami demokracji, ewolucją sfery publicznej, edukacją, kapitałem społecznym i strukturą administracyjną kraju. Potrafi także dobierać odpowiednie narzędzia opisu, wyjaśnienia i pomiaru tych zależności.

1. Ogólna charakterystyka procesu poznania naukowego
(wiedza naukowa a wiedza potoczna, kryteria naukowości wiedzy, cele poznania naukowego; sytuacja problemowa, problem badawczy, czynności badawcze; założenia metateoretyczne badania, pojęcie konceptualizacji teoretycznej, paradygmaty badań, problemy rozwoju wiedzy naukowej).
2. Proces badawczy w naukach społecznych:
(przedmiot poznania a przedmiot badania, myślenie „dyscyplinowe” a myślenie teoretyczne, model empirycznych nauk politycznych, badanie funkcjonowania administracji w przestrzeni nauk społecznych, aparatura pojęciowa i jej budowa, definiowanie i eksplikacja; realizm, realizm umiarkowany, antyrealizm)
3-4. Prawa nauki i teorie – rola wiedzy ogólnej w pracy badawczej(rodzaje i funkcje twierdzeń, prawa ogólne a generalizacje historyczne, funkcje i struktura teorii, teorie a modele, sterowanie badaniami za pomocą teorii, klauzula ceteris paribus, realizm i instrumentalizm).
5-6. Procedury badawcze: wyjaśnianie i uzasadnianie wiedzy naukowej(opis a wyjaśnianie, wyjaśnianie przyczynowe, interpretacja humanistyczna, koncepcja wyjaśniania integralnego; argumentowanie, asercja, empiryczna weryfikacja hipotez, konfirmacja, falsyfikacja, kanony Milla, problem experimentum crucis, twierdzenia i teorie, procedury i czynności poznawcze, konstruowanie narracji wyjaśniającej)

7. Procedury badawcze: wartościowanie i przewidywanie, symulacje i scenariusze rozwoju
(trudności wartościowania w naukach społecznych, problem symetrii wyjaśniania i przewidywania, prognozowanie na podstawie modeli, prognozy i scenariusze, forsight technologiczny, metody wyodrębniania tendencji rozwojowej).
8-9. Metoda reprezentacyjna i technika kwestionariuszowa: wywiad i badania ankietowe
(problem pomiaru zjawisk społecznych, techniki pomiaru, metody doboru próby (respondenta), ogólne zasady prowadzenia wywiadu, rodzaje pytań kwestionariuszowych, ankieta audytoryjna, badania sondażowe, badania panelowe i trackingowe).
10. Eksperyment w naukach społecznych i analizy historyczno-porównawcze
(obserwacja i jej rodzaje, schematy i procedury eksperymentalne w naukach społecznych, ograniczenia metod eksperymentalnych, logiczne podstawy analiz porównawczych)

11-14. Wiedza praktyczna o metodologii badań ilościowych oraz jakościowych funkcjonowania administracji oraz kompetencje w zakresie interpretacji wyników badań.Pomiar i baza danych do konstruowania wskaźników dobrego rządzenia na szczeblu centralnym, regionalnym, lokalnym, a także globalnym. Mierniki syntetyczne – metody, problemy, przykłady (np. Worldwide Governance Indicators, Index wolności gospodarczej Instytutu Frasera).
15. Logika analizy strategicznej na przykładzie strategii technologicznej reindustrializacji polskiej gospodarki, opracowanej przez prof. Andrzeja Karpińskiego (Komitet PAN Polska 2000plus).