Średniowieczny projekt zjednoczenia Europy 2100-MON-SPZE-OG

W trakcie zajęć będziemy przyglądali się następującym pytaniom, wyznaczającym podstawowe zagadnienia
myśli średniowiecznej:
1. Droga do Raju czy Raj na Ziemi?
a) Kto stworzył świat i co z tego wynika? (św. Augustyn)
b) Czy grzeszny człowiek może zbudować doskonałą społeczność? (św. Augustyn)
c) Czy dzieje mogą się wypełnić w doczesności? (Joachim z Fiore)
2. Czy polityka powinna być etyczna?
a) Gdzie i jak szukać Prawdy? Czym były średniowieczne uniwersytety? (Abelard, Stanisław ze
Skarbimierza)
b) Jakie są cele sprawiedliwej rzeczypospolitej? (Abelard)
c) Dlaczego jedni rządzą drugimi a człowiek ma być posłuszny władzy? (Św. Tomasz)
3. Jakie są źródła prawa?

a) Czy istnieje prawo wieczne i naturalne? (Św. Tomasz z Akwinu)
b) Kto może nadawać prawo? U genezy idei suwerenności ludu, umowy społecznej i prawa
pozytywnego (Marsyliusz z Padwy)
4. Po co król, skoro mamy cesarza?
a) Kto ma prawo do władzy uniwersalnej? (Dante)
b) Komu przysługuje suwerenność? (Stanisław ze Skarbimierza)
c) Czy wolno uszczęśliwiać na siłę? (Piotr z Duisburga i inne teksty krzyżackie)
d) Jakie prawa mają niewierni? U genezy tolerancji i praw człowieka (Paweł Włodkowic)
5. Rządzący i rządzeni.
a) Czy państwo to coś więcej niż król i jego własność? (Magna Charta Libertatum, Złota Bulla)
b) Czy złego władcę można zabić? (Jan z Salisbury, św. Tomasz z Akwinu)?
6. Jaka powinna być relacja władzy świeckiej i duchowej?
a) Dlaczego król ma być posłuszny papieżowi? (Bonifacy VIII)
b) Dlaczego król nie musi być posłuszny papieżowi? (Jan Ostroróg)

Koordynatorzy przedmiotu

Cezary Smuniewski

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

Celem zajęć jest osiągnięcie następujących efektów kształcenia:
Wiedza:
1. Student posiada wiedzę na temat kluczowych problemów filozofii średniowiecznej oraz ich związku z
zagadnieniami religii, polityki i bezpieczeństwa.
2. Student posiada wiedzę na temat struktury, źródeł i aksjomatycznych założeń europejskiej myśli
średniowiecznej oraz jego stosunku do religii.
3. Student rozumie rolę religii jako jednego z najważniejszych czynników kulturotwórczych
determinujących różne tożsamości we współczesnym świecie.
Umiejętności:

1. Student potrafi analizować teksty historyczne i odczytywać je we współczesnym kontekście
kulturowym i politycznym.
2. Student potrafi prowadzić dyskusję wykorzystując wiedzę dotyczącą cech specyficznych tożsamości
europejskiej i wspólnototwórczej roli religii.
3. Student posiada umiejętności obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych i politycznych różnej
natury i dostrzegania ich wzajemnych relacji i zależności.
4. Student potrafi funkcjonować w wielokulturowych społecznościach, dzięki czemu zwiększają się jego
możliwości odnalezienia się na współczesnym rynku pracy.
Kompetencje:
1. Student dostrzega związki między tożsamością religijną i światopoglądową a działaniem politycznym
oraz porządkiem prawnym państwa.
2. Student rozumie własną tożsamość oraz historyczne, filozoficzne i religijne uwarunkowania, którym
ona podlega.
3. Student potrafi funkcjonować w pluralistycznym, wielokulturowym świecie (budować w nim relacje i
zarządzać różnorodnością).
4. Student potrafi wykorzystywać różnice kulturowe jako wartości dodane.

Kryteria oceniania

Zajęcia w formie konwersatorium. Podstawą do dyskusji będzie lektura tekstów źródłowych i współczesnych
opracowań oraz wspólna ich analiza w trakcie kursu.
Kryteria zaliczenia przedmiotu:
Obecność́ na zajęciach (możliwe dwie nieobecności).
Praca zaliczeniowa – esej na temat ustalony z prowadzącym.

Literatura

Podstawowe lektury:
The Cambridge History of Medieval Political Thought, ed. J. Burns, dowolne wydanie.
M. A. Cichocki, Problem politycznej jedności w Europie, Warszawa 2012.
M.-D. Chenu, Wstęp do filozofii św. Tomasza z Akwinu, Kęty 2001.
F. Copleston, Historia filozofii, t. 2: Od Augustyna do Szkota, Warszawa 2000.
E. Kantorowicz, Dwa ciała króla, Warszawa 2007.
K. Löwith, Historia powszechna i dzieje zbawienia. Teologiczne przesłanki filozofii dziejów,
Kęty2002.
Z. Stawrowski, Prawo naturalne a ład polityczny, Kraków 2018.
L. Strauss, J. Cropley, Historia filozofii politycznej, Warszawa 2010.

Uwagi

W cyklu 2023Z:

Przedmiot opracowany w ramach projektu: „Wdrożenie programu edukacyjnego «Polityka-Religia-Bezpieczeństwo. Konflikt i próby rozwiązania» w oparciu o współpracę międzynarodową” nr POWR.04.03.00-00-0013/18, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014–2020.

W cyklu 2024Z:

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2100-MON-SPZE-OG w USOSweb