Dydaktyka – zajęcia zintegrowane z praktykami w szkole ponadpodstawowej 1900-3-DWZ-PED
Głównym celem zajęć jest ukazanie praktycznych aspektów pracy nauczyciela geografii w szkole ponadpodstawowej oraz kształtowanie u studentów umiejętności niezbędnych w tym zawodzie. Kurs obejmuje następujące zagadnienia:
- zapoznanie z podstawową dokumentacją szkoły ponadpodstawowej w zakresie jej zadań dydaktycznych (w tym np. statut szkoły, wewnątrzszkolny i przedmiotowy system oceniania);
- dostosowanie metod, technik i form pracy do potrzeb i możliwości uczniów o różnym potencjale i stylach uczenia się;
- planowanie działań dydaktycznych służących aktywności i samodzielności poznawczej uczniów oraz krytycznego wykorzystania różnych źródeł informacji (głownie internetowych);
- kształtowanie umiejętności współpracy uczniów a także kształtowania kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych;
- warsztat pracy nauczyciela – stosowanie zróżnicowanych metod i form nauczania oraz środków dydaktycznych; właściwe wykorzystanie czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela; dostosowanie sposobu komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów;
- przeprowadzenie wstępnej diagnozy umiejętności uczniów oraz rozpoznanie typowych w nauczaniu-uczeniu się geografii błędów uczniowskich;
- podejmowanie skutecznej współpracy z rodzicami, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym.
Podczas zajęć wskazana jest również obserwacja przez studentów lekcji pokazowej z geografii w szkole ponadpodstawowej (szkole ćwiczeń) oraz samodzielne przygotowanie i przeprowadzenie przez studenta lekcji geografii na wskazany temat, opracowanie do niej konspektu lekcji; omówienie i ocena działań dydaktycznych podejmowanych przez nauczyciela oraz przez samego studenta; uwzględnienie w ocenie: sposobu komunikacji nauczyciela/studenta z uczniami, doboru metod, form pracy i środków dydaktycznych do realizowanych treści, właściwego wykorzystania czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela, atmosfery na lekcji, sposobów motywacji i aktywizacji uczniów.
Szacowany nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się wynosi łącznie 45-65 godz., w tym 25-30 godz. aktywny udział studenta w zajęciach, w tym obserwacja lekcji geografii/przyrody w szkole podstawowej; 15-20 godz. przygotowanie prac pisemnych związanych z omawianymi zagadnieniami, 10-15 przygotowanie i zaprezentowanie projektu lekcji geografii/przyrody.
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024L: |
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się: D.1.W15; D.1.U4; D.1.U5; D1.U6, D.1.U7; D.1.U10; D.1.U11; D.1.K1; D.1.K2; D.1.K5; D.1.K7; D.1.K8
Wiedza: Student:
• omawia zadania dydaktyczne szkoły ponadpodstawowej na podstawie przykładowych dokumentów obowiązujących w szkołach (status, wewnątrzszkolnego systemu oceniania),
• omawia warsztat pracy nauczyciela geografii w szkole ponadpodstawowej, w tym wyposażenie pracowni geograficznej,
• wymienia i charakteryzuje strategie i metody nauczania oraz ocenia ich skuteczność w realizacji treści nauczania geografii w szkole ponadpodstawowej.
Umiejętności. Student potrafi:
• zaprojektować lekcję geografii i przyrody z wykorzystaniem różnych form, strategii i metod nauczania, szczególnie aktywizujących (np. metody projektów, problemowe ) dostosowanych do celów i treści edukacji geograficznej w szkole ponadpodstawowej ;
• dobierać metody oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresy technologii informacyjno-komunikacyjnych i GIS, aktywizujące uczniów i uwzgledniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne,
• rozpoznać typowe w nauczaniu geografii błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym oraz przeprowadzić wstępną diagnozę umiejętności ucznia,
• planować działania dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy,
• podejmować skuteczną współpracę w procesie dydaktycznym z rodzicami, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym,
• dokonać oceny działań dydaktycznych podejmowanych przez nauczyciela podczas obserwowanej lekcji geografii w szkole ponadpodstawowej oraz własnych działań podejmowanych podczas przygotowania i prowadzenie lekcji, uwzględniając: sposób komunikacji z uczniami, przydatność zastosowanych form i technik pracy oraz środków dydaktycznych, wykorzystania czasu lekcji, sposobu motywowania i aktywizowania uczniów oraz atmosfery na lekcji.
Kompetencje społeczne. Student jest gotów do:
• dostosowania metod pracy do potrzeb i stylów uczenia się uczniów
• popularyzowania wiedzy geograficznej wśród uczniów szkoły podstawowej oraz rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia;
• kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów;
• kształtowania nawyku systematycznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu
Kryteria oceniania
W tracie zajęć stosowane są zróżnicowane metody kształcenia: dyskusja, analiza materiałów źródłowych, (dokumentów szkolnych), projekt , prezentacja oraz różne formy pracy: zbiorowa, w grupach, indywidualna, obserwacja (hospitacja).
Zaliczenie zajęć obejmuje ocenę: a) aktywności studenta na zajęciach, b) wykonywanych przez niego prac związanych z realizowanym tematem oraz c) przygotowanie i zaprezentowanie projektu lekcji geografii/przyrody.
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa; dopuszcza się dwie usprawiedliwione nieobecności. W przypadku nieobecności student musi zrealizować założone cele efekty uczenia się i wykonać niezbędne zadania, zgodnie z instrukcją podaną przez wykładowcę. Przewidziany czas na uzupełnienie zaległości 2 tygodnie.
Praktyki zawodowe
Zajęcia są zintegrowane z realizacją przez studentów praktyk w szkole ponadpodstawowej w zakresie nauczania geografii, które są przewidziane w programie Bloku pedagogicznego na studiach II stopnia.
Literatura
Angiel J., Hibszer A., Szkurłat E., 2020, Zajęcia terenowe w kształceniu geograficznym, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań
Bereźnicki F., 2011, Podstawy dydaktyki, Impuls, Kraków,
Ciepły M., Głowacki A. i in., 2019, Geoinformacja w szkolnej edukacji geograficznej, Praktyczny poradnik dla nauczycieli, Bogucki Wyd. Naukowe
Łobożewicz T., 1990. Krajoznawstwo i turystyka w szkole, WSiP, Warszawa.
Kruszewski K., (red.) 2007, Sztuka nauczania. Podręcznik akademicki. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa,.
Kupisiewicz C., 2005. Podstawy dydaktyki, WSiP, Warszawa.
Pikorz S., 1997, Zarys dydaktyki geografii, Wyd. Naukowe PWN
Tywoński K., 1977. Nauczanie geografii regionalnej, WSiP, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: