Mikrobiologia -W 1400-113MIK-W
Ogólna charakterystyka domen Archaea i Bacteria. Podstawy taksonomii prokariotów. Charakterystyka głównych typów taksonomicznych bakterii (Proteobacteria, Firmicutes, Tenericutes, Actinobacteria, Cyanobacteria, Spirochaetes, Chlorobi, Chloroflexi) i archeonów (Euryarchaeota, Crenarchaeota, Thaumarchaeota). Metody badawcze stosowane w mikrobiologii. Budowa komórki prokariotycznej z uwzględnieniem różnic między bakteriami i archeonami, bakteriami gramujemnymi i gramdodatnimi, a także bakteriami zaliczanymi do różnych typów taksonomicznych. Budowa i funkcje różnych organelli komórkowych. Cykle życiowe prokariotów i formy przetrwalnikowe bakterii (endospory, cysty, spory, miksospory, akinety). Zróżnicowanie metaboliczne prokariotów, z uwzględnieniem wykorzystywanych przez nie źródeł energii, węgla, azotu, siarki, fosforu i innych pierwiastków biogennych, donorów oraz akceptorów elektronów. Czynniki wzrostowe. Typy pokarmowe prokariotów. Unikatowe cechy metaboliczne bakterii i archeonów: chemolitoautotrofia (bakterie i archeony nitryfikacyjne, bakterie anamoks, bezbarwne bakterie siarkowe, bakterie utleniające żelazo, wodór, tlenek węgla i związki chloru), metanotrofia, wiązanie azotu, oddychanie beztlenowe, (oddychanie azotanowe, bakterie i archeony redukujące siarczany i żelazo, archeony metanogenne). Wykorzystanie światła przez prokarioty (w tym fotosynteza oksygenna i anoksygenna). Wpływ pH, ciśnienia osmotycznego, temperatury na wzrost mikroorganizmów. Mikroorganizmy ekstremofilne. Formy występowania mikroorganizmów prokariotycznych w środowisku (zespoły mikroorganizmów, konsorcja, maty mikrobiologiczne, biofilmy). Zjawisko wyczuwania liczebności (quorum sensing). Wpływ mikroorganizmów na środowisko nieożywione (w tym udział w obiegu pierwiastków) i na inne organizmy (symbiozy). Wzajemne relacje między mikroorganizmami oraz między mikroorganizmami a makroorganizmami. Mikrobiom człowieka. Bakterie patogenne - czynniki wirulencji (w tym toksyny bakteryjne) i choroby. Wirusy - budowa, strategie namnażania się, klasyfikacja, choroby wirusowe. Profilaktyka i leczenie chorób zakaźnych. Mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki. Genetyka bakterii: budowa genomu prokariotycznego, rola ruchomych elementów genetycznych (plazmidy, elementy transpozycyjne, kasety genowe integronów, bakteriofagi) i horyzontalnego transferu genów (koniugacja, transformacja, transdukcja; transfer z udziałem nanorurek, pęcherzyków błonowych i cząstek GTA) w zmienności prokariotów. Wykorzystanie mikroorganizmów w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, oczyszczaniu ścieków i bioremediacji. .
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po opanowaniu materiału objętego wykładem student:
Wiedza
• Zna budowę mikroorganizmów prokariotycznych, a także ich form przetrwalnikowych, i rozumie komórkowe, biochemiczne i genetyczne podstawy ich funkcjonowania (K_W05 Bl1)
• Zna zróżnicowanie strukturalne i metaboliczne prokariotów oraz cechy unikatowe tej grupy mikroorganizmów (K_W10 Bl1)
• Zna podstawy budowy, genetyki i funkcjonowania wirusów, ich rolę w przyrodzie oraz wzajemne oddziaływania między wirusami i organizmami żywymi (K_W08 BI1)
• Zna formy występowania mikroorganizmów w środowisku i przyczyny ich szerokiego rozpowszechnienia w przyrodzie, a także wpływ na inne organizmy i środowisko nieożywione (K_W09 Bl1)
• Rozumie podstawowe kategorie pojęciowe terminologii biochemicznej, mikrobiologicznej, genetyki mikroorganizmów oraz biologii środowiskowej mikroorganizmów (K_W13 BI1, K_W02 Bt1)
• Zna ogólne uwarunkowania środowiskowe życia oraz wpływ czynników środowiskowych na funkcjonowanie mikroorganizmów prokariotycznych i wirusów (K_W14 BI1)
• Rozumie znaczenie pracy doświadczalnej, a także zna podstawowe techniki laboratoryjne, pomiarowe i obrazowe, stosowane w badaniach mikrobiologicznych i genetycznych (K_W15 BI1, K_W16 Bl1, K_W21 Bl1, K_W04 Bt1, K_W09 Bt1)
• Ma wiedzę w zakresie taksonomii prokariotów i podstawowych zastosowań tych mikroorganizmów w życiu społeczno-gospodarczym (K_W11 Bl1, K_W19 BI1, K_W01 Bt1, K_W05 Bt1)
Umiejętności
• Wykazuje umiejętność wykorzystania dostępnych źródeł informacji, w tym źródeł elektronicznych (K_U03 Bt1, K_U06 Bt1)
• Uczy się samodzielnie zagadnień mikrobiologicznych wskazanych przez prowadzących zajęcia (K_U10 Bl1)
Kompetencje społeczne
• Jest otwarty na nowe idee (K_K07 BI1)
• Rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu informacji o nowych osiągnięciach mikrobiologii i biotechnologii i potrafi przekazać te informacje w sposób zrozumiały (K_K06 Bt1)
• Krytycznie analizuje informacje dotyczące zagadnień mikrobiologicznych pojawiające się w środkach masowego przekazu (K_K08 Bl1)
• Rozumie podstawowe zasady etycznego postępowania w pracy zawodowej i w życiu (K_K05 Bt1)
• Odczuwa potrzebę stałego dokształcania się i aktualizowania wiedzy mikrobiologicznej (K_K01 Bl1, K_K04 BI1)
Kryteria oceniania
Ocena końcowa jest oceną z pisemnego egzaminu złożonego z pytań otwartych, wymagających krótkich odpowiedzi i pytań zamkniętych.
Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie z egzaminu co najmniej 51% punktów.
Praktyki zawodowe
Nie
Literatura
1) Kunicki-Goldfinger W.J.H. "Życie bakterii". PWN, 2001.
2) Madigan M.T., Martinko J.J., "Brock biology of microorganisms". Prentice Hall International Inc., London, 2006 (oraz wszystkie następne wydania tej książki).
3) Schlegel H.G. "Mikrobiologia ogólna". PWN, 1996.
4) Salyers A.A, Whitt D.D. "Mikrobiologia - różnorodność, chorobotwórczość i środowisko". PWN, 2003.
5) Baj J., Markiewicz Z. (red.) "Biologia molekularna bakterii". PWN, 2015.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: