Ekologia ogólna -W 1400-112EKOO-W

1. Czym jest ekologia? – wieloznaczność terminu. Ekologia jako nauka przyrodnicza . Metody poznania (dedukcja, indukcja – przykłady). Podstawowe pojęcia ekologiczne (środowisko, siedlisko, czynniki ograniczające, populacja, ekosystem). Specyfika badań ekologicznych.
2. Ekologia i nauka o ewolucji. Zmienność i dobór naturalny. Ekologiczne konsekwencje zróżnicowanej rozrodczości i przeżywania. Pojecie dostosowania (fitness). Adaptacje. Miary przystosowań, pojęcie wartości przystosowawczej.
3. Ewolucja strategii życiowych. Konflikty, kompromisy, dylematy ewolucyjne. Zasada alokacji Levinsa. Strategia ewolucyjnie stabilna.
4. Oddziaływania organizm-środowisko, tolerancja ekologiczna. Amplituda fizjologiczna i ekologiczna. Prawo minimum Liebiga, zasada tolerancji ekologicznej Shelforda. Ekotypy.
5. Podstawy ekologii populacji. Definicja populacji, metody badania populacji, struktura i organizacja populacji. Rozrodczość, śmiertelność, analizy demograficzne. Konkurencja wewnątrzgatunkowa i jej efekty.
6. Zagęszczenie i procesy zależne od zagęszczenia. Modele wzrostu liczebności populacji. Analiza dynamiki liczebności populacji – fluktuacje, cykliczność, chaos.
7. Populacje izolowane, teoria metapopulacji. Populacje rozproszone. Koncepcja selekcji siedlisk. Migracje i ich znaczenie.
8. Podstawy genetyki populacyjnej. Prawo Hardy’ego-Weinberga i jego uwarunkowania. Pula genowa populacji i przyczyny jej zmienności. Efektywna wielkość populacji, izolacja, dryf genetyczny, wsobność. Efekt szyjki od butelki (bottleneck effect), efekt założyciela (founder’s effect).
9. Teoria biogeografii wysp. Koncepcja krajobrazu ekologicznego. Przestrzenne zróżnicowanie środowisk, wielkość i izolacja płatów środowiska, strefy brzeżne, korytarze i bariery ekologiczne.
10. Ekologia oddziaływań międzygatunkowych. Konkurencja międzygatunkowa – modele oddziaływań konkurencyjnych, teoria zespołu konkurencyjnego, konkurencja rozproszona i jej efekty. Koncepcja metazespołu. Drapieżnictwo, pasożytnictwo, inne rodzaje oddziaływań międzygatunkowych.
11. Koncepcja ekosystemu. Struktura troficzna ekosystemu, przepływ energii, łańcuchy i piramidy troficzne, wydajności ekologiczne. Regulacja ekosystemu: „z góry” (top-down) i „z dołu” (bottom-up). Biomanipulacja. Sukcesja ekologiczna.
12. Czasowa i przestrzenna zmienność czynników kształtujących warunki życia na Ziemi. Produktywność ekosystemów kuli ziemskiej, produkcja pierwotna i czynniki ją ograniczające, produkcja wtórna.
13. Różnorodność biosfery. Miary różnorodności gatunkowej. Współczesna różnorodność gatunkowa Ziemi. Zmienność różnorodności gatunkowej Ziemi w czasie i przestrzeni. Współczesne zagrożenia różnorodności gatunkowej.
14. Podstawy ekologii człowieka. Wzrost liczebności populacji ludzkiej; jego uwarunkowania i skutki ekologiczne. Miejsce człowieka w strukturze troficznej ekosystemów. Ekologiczne uwarunkowania produkcji żywności, problem wyżywienia ludności w skali świata. Subsydiowanie energetyczne produkcji żywności (uprawa roślin, hodowla zwierząt