Klastyczne systemy depozycyjne I 1300-OKSDP-GES

Klastyczne systemy depozycyjne to konwersatorium stanowiące kontynuację Sedymentologii (1300-OSED2ZW) a jednocześnie przygotowanie do udziału w zajęciach z Analizy basenów sedymentacyjnych (1300-OBSC4L1) oraz Praktikum z sedymentologii skał klastycznych (1300-WPSSK4L). Aby osiągnąć zdefiniowane dla przedmiotu efekty uczenia student musi brać udział w zajęciach (30h) oraz przygotować się samodzielnie do prezentowania treści w postaci mini referatów/prezentacji (szacunkowo ok. 30h).
Konwersatorium prezentuje charakterystyki poszczególnych współczesnych środowisk sedymentacji klastycznej, ich odpowiedniki kopalne oraz potencjał złożowy, zarówno jako skały macierzystej, drogi migracji, jak również skały zbiornikowej.
W szczegółowy sposób przedstawia następujące systemy depozycyjne: aluwialny, fluwialny, brzegowy, płytkomorski, głębokomorski, jeziorny, pustynny, lodowcowy. W każdym przypadku prezentowane są mechanizmy i procesy sedymentacji, charakterystyczne modele facjalne, współczesne przykłady poszczególnych systemów. Następnie omawiane są przykłady kopalne, architektura basenów sedymentacyjnych oraz aspekty złożowe.
Na konwersatorium składa się 10 trzygodzinnych spotkań obejmujących następujące zagadnienia: (1) Definicja systemu depozycyjnego, czynniki kontrolujące rozwój systemów depozycyjnych: klimat, tektonika, zmiany względnego poziomu oceanu światowego, dostawa osadów, aktywność biologiczna, chemizm wód. Klasyfikacja klastycznych systemów depozycyjnych.; (2) Stożki aluwialne: procesy sedymentacyjne, charakterystyka osadów, morfologia; modele rozkładu facji; związek z klimatem i tektoniką; stożki aluwialne w kopalnych sekwencjach osadowych – architektura wypełnienia basenów oraz potencjał złożowy. Systemy depozycji fluwialnej: procesy depozycyjne, typy systemów i ich związek z charakterem podłoża, klimatem i tektoniką. Współczesne przykłady żwirodennych i płaskodennych rzek roztokowych, rzek meandrujących, rzek anastomozujących; (3) Kopalne przykłady fluwialnych systemów depozycyjnych, modelowe sekwencje, architektura wypełnienia basenów oraz potencjał złożowy. Systemy deltowe: procesy depozycyjne, zespoły facji, charakterystyka osadów, klasyfikacja systemów deltowych: delty zdominowane procesami fluwialnymi, delty zdominowane procesami falowymi, delty zdominowane procesami pływowymi; (4) Modelowe sekwencje systemu deltowego, rozpoznawanie i architektura kopalnych systemów deltowych. Przykłady kopalne – ich architektura, ewolucja i potencjał złożowy; (5) Klastyczna strefa brzegowa: procesy, osady, rozkład facji. Współczesne plaże i bariery piaszczyste oraz równie pływowe. Charakterystyka kopalnych zespołów facji charakterystycznych dla klastycznych stref brzegowych. Ponad to, system płytkomorskiej klastycznej sedymentacji szelfowej. Procesy fizyczne kontrolujące sedymentację na szelfie: prądy pływowe, prądy falowe, prądy gęstościowe. Rozkład facji na różnych typach szelfów. Rola systemów szelfowych w architekturze i ewolucji wypełnień basenów sedymentacyjnych. Kryteria rozpoznawania i przykłady kopalnych systemów szelfowych; (6) System głębokomorskiej sedymentacji klastycznej. Mechanizmy transportu osadów: podwodne grawitacyjne ruchy masowe, prądy zawiesinowe, sedymentacja pelagiczna. Charakterystyka facji skłonu, podstawy skłonu oraz równi basenowych. Współczesne i kopalne modele stożków turbidytowych. Klasyfikacja facji turbidytowych. Flisz. Potencjał złożowy głębokomorskiego systemu sedymentacji klastycznej; (7) Jeziorny system depozycyjny: przykłady współczesne i kopalne. Mechanizmy sedymentacji i rozkład facji. Czynniki kontrolujące geometrię jezior i ich hydrologię, stratyfikacja i żyzność wód w jeziorach. Potencjał jeziornego systemu depozycyjnego jako skały macierzystej w systemie naftowym; (8) Dostawa i transport materiału w środowisku eolicznym. Formy akumulacji eolicznej, ich cech teksturalne i strukturalne. Współczesne pustynie, uwarunkowania klimatyczne i tektoniczne. Charakterystyka facji wydmowych i międzywydmowych. Modelowe sekwencje eolicznego systemu depozycyjnego, współwystępowanie z innymi lądowymi i brzegowymi klastycznymi systemami depozycyjnymi. Potencjał eolicznego systemu depozycyjnego jako skały zbiornikowej w systemie naftowym; (9) Mechanizmy transportu osadów przez lód lodowcowy. Środowiska sedymentacji glacjalnej: glacjalne, glacifluwialne, glacjalnomorskie, glacjalnojeziorne. Rozmieszczenie środowisk glacjalnych w plejstocenie i współcześnie. Kopalne osady lodowcowe, wielkie zlodowacenia w historii Ziemi; (10) Osady fitogeniczne a klastyczne systemy depozycyjne. Środowiska powstawania osadów fitogenicznych a potencjał powstawania różnych typów węgli: czynniki sedymentacyjne, klimatyczne i tektoniczne. Klasyfikacja torfów i węgli. Geometria i ewolucja basenów węglowych. Przykłady złóż węgli. Systemy depozycyjne a złoża paliw kopalnych, potencjał generacyjny, drogi migracji, potencjał złożowy.