Podstawy spektroskopii molekularnej 1200-1CHJPSMW4
Wykład ma za zadanie:
a) systematycznie przedstawić wiedzę potrzebną do świadomego wykorzystania metod spektroskopowych w chemii,
b) zapoznać studenta z podstawami teoretycznymi najważniejszych metod spektroskopii molekularnej,
c) zapoznać studenta z metodyką rejestracji widm oraz interpretacją widm.
W części wstępnej przypomniane zostaną właściwości promieniowania elektromagnetycznego oraz podstawowe wiadomości z chemii kwantowej dotyczące kwantowania energii elektronowej, oscylacyjnej i rotacyjnej molekuły. Następnie wyjaśniona zostanie korelacja między strukturą poziomów energetycznych molekuły a postacią widma absorpcyjnego, emisyjnego oraz rozproszenia Ramana. Omówione zostaną czynniki wpływającej na szerokość pasm w widmach (w tym czas życia molekuły w stanie wzbudzonym, efekt Dopplera). Podczas kolejnych wykładów będą omawiane poszczególne techniki spektroskopowe. Spektroskopia rotacyjna – poziomy energetyczne dwuatomowego rotatora sztywnego (wartości energii, stopień degeneracji); rotacje wieloatomowych molekuł; rotacyjne widmo absorpcyjne i rotacyjne widmo ramanowskie (dla jakiego rodzaju molekuł można mierzyć rotacyjne widma absorpcyjne i ramanowskie, dozwolone zmiany kwantowej liczby rotacyjnej). Spektroskopia oscylacyjna - oscylator harmoniczny i anharmoniczny; poziomy energetyczne i funkcje falowe dwuatomowego oscylatora harmonicznego; pojęcie drgania normalnego; absorpcyjne i ramanowskie widma oscylacyjne (reguły wyboru); zakaz alternatywny; drganie charakterystyczne. Absorpcyjne i ramanowskie widma oscylacyjno-rotacyjne - reguły wyboru. Interferometr Michelsona; transformacja Fouriera. Rezonansowy efekt Ramana (mechanizm zjawiska i zastosowania). Widma elektronowe: reguły wyboru. Struktura oscylacyjna i rotacyjna widm elektronowych; wyznaczanie energii dysocjacji z widm elektronowych; analiza wpływu podstawienia izotopowego na energie dysocjacji wybranych molekuł. Widma luminescencji (w tym porównanie położenia pasm w widmach absorpcyjnych, fluorescencyjnych i fosforescencyjnych). Spektroskopia fotoelektronów - podstawy spektroskopii XPS, UPS i Augera. Elektronowy rezonans paramagnetyczny (EPR) - kwantowanie energii elektronu w zewnętrznym polu magnetycznym; współczynnik rozszczepienia spektroskopowego g; struktura nadsubtelna widm EPR. Jądrowy rezonans magnetyczny (NMR) - stany energetyczne magnetycznych jąder w zewnętrznym polu magnetycznym; warunek rezonansu; zjawisko ekranowania jąder; sprzężenia spinowo-spinowe; równocenność chemiczna i magnetyczna; rezonans 1H, 13C, 14N, 15N i 19F; przetwarzanie sygnału NMR, transformacja Fouriera; procesy relaksacji w NMR; efekt Overhausera; wielowymiarowe widma NMR. Tomografia NMR.
Pokazane zostaną możliwości zastosowania metod spektroskopowych w rozwiązywaniu różnych problemów w chemii (identyfikacja związków organicznych, określanie budowy związków chemicznych, zastosowania analityczne).
Wykład = 30 godzin.
Samodzielne przygotowanie do każdego wykładu (1,5 godziny tygodniowo) = 22 godziny.
Przygotowanie do egzaminu = 28 godzin.
Razem = ok. 80 godzin.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu wykładu student
a) ma rozszerzoną wiedzę o miejscu spektroskopii molekularnej w systemie nauk ścisłych i przyrodniczych, oraz o jej znaczenia dla rozwoju ludzkości,
b) zna i rozumie podstawy teoretyczne różnych rodzajów pomiarów spektroskopowych,
c) zna zastosowania różnych rodzajów pomiarów spektroskopowych.
d) potrafi wykorzystać metody spektroskopii molekularnej do analizy struktury i własności molekuł w fazie gazowej i ciekłej
e) potrafi dokonać wyboru technik spektroskopowych do rozwiązywania określonego problemu
f) zna podstawowe aspekty budowy i działania nowoczesnej aparatury do pomiarów spektroskopowych.
g) zna i rozumie oraz potrafi samodzielnie wytłumaczyć matematyczny opis podstawowych zjawisk i procesów mających wpływ na postać mierzonych widm.
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy w formie pisemnej. Do zaliczenia przedmiotu wymagane jest uzyskanie co najmniej 50% punktów z egzaminu końcowego. Obecność na wykładzie jest wymagana. Dopuszczalne są trzy nieobecności.
Praktyki zawodowe
NIE
Literatura
P. W. Atkins, Chemia Fizyczna, PWN, Warszawa, 2003.
Z. Kęcki, Podstawy spektroskopii molekularnej, PWN, Warszawa, 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: