Rewolucja Newtonowska. Matematyka i astronomia XVII wieku 1000-1S20RN
Celem seminarium jest przybliżenie (studentom wydziałów matematyki i
fizyki) matematyki w szerszym kontekście nauki XVII wieku, na podstawie
wybranych osiągnięć matematycznych tamtego okresu, poprzez
przestudiowanie wybranych oryginalnych prac, uzupełnionych współczesnymi
komentarzami.
Wiek XVII to czas rewolucji Newtonowskiej, stąd rozważana tematyka jest
ściśle powiązana z astronomią. Pokażemy fascynujące powiązania tradycji
geometrii Euklidesa, geometrii analitycznej Kartezjusza, rachunku
różniczkowego i teorii grawitacji Newtona, w świetle sporów o właściwe
paradygmaty, dopuszczalne metody badania i istotę prawdy naukowej.
Nasze rozważania będą swoistymi śledztwami naukowymi pokazującymi, że
nasze często powierzchowne rozumienie rozwoju matematyki i fizyki
przeczą faktom historycznym.
Przykładowe tematy:
-- Twierdzenie Kartezjusza--Eulera o wielościanach. Kształtowanie się
twierdzenia, śledztwo historyczne.
-- Newton i pojęcie granicy. Czy Newton już znał i używał naszego
pojęcia granicy? Geometria i dynamika.
-- Principia. Dlaczego w języku geometrii? Walka o paradygmaty i istotę
dowodu. Tradycja syntetyczna i nowa analiza.
-- Prawa Keplera, a prawo powszechnej grawitacji. Związki nieoczywiste,
niełatwa droga do akceptacji nowej fizyki.
-- Drugie prawo Keplera, słynny Lemat 28 o owalach w Principiach i
kontrowersje wokół niego. Prawdziwy czy fałszywy?
Czy w swoim "dowodzie" Newton korzysta z "topologii powierzchni
Riemanna"?
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student
-- potrafi dyskutować o teoriach matematycznych w szerszym
społeczno-historycznym kontekście.
-- docenia wartość pracy z materiałem źródłowym,
-- dostrzega wspólne korzenie różnych dziedzin wiedzy.
Kryteria oceniania
Uczestnik przedmiotu zobowiązany jest wygłosić jedną prezentację w trakcie roku akademickiego i napisać esej na wybrany temat.
Literatura
Literatura książkowa:
I.Lakatos: Dowody i refutacje. Logika odkrycia matematycznego, Warszawa
2005.
V.I.Arnold: Huygens and Barrow, Newton and Hooke. Pioneers in
mathematical analysis and catastrophe theory from evolvents to
quasicrystals, Birkhauser, 1990.
B.Cohen: Newtonian Revolution. With illustrations of the transformation
of scientific ideas, CUP 1980.
N.Guicciardini: Isaac Newton on Mathematical Certainty and Method, MIT 2009.
S.Chandrasekhar: Newton's Principia for the common reader, OUP 1995.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: