History of Polish Literature after 1864 3001-11A3LP
The classes are devoted to the most important aspects of the history of literature at the times of positivism and the Young Poland movement. The aim is prepare the students so that they can analyze the issues in the literature of the 2nd half of 19th century and the beginning of the 20th century by themselves.
The texts and detailed program is decided by each teacher.
The lecture material is arranged according to genological, chronological and biographic criteria. The goal the lecturers wish to achieve is to preserve the ‘personal’ perspective, meaning to present individual philosophical, artistic and existential choices of the writers of that period which are dramatic both on the side of the positivist model of ‘self-restraint’ and on the side of modernist ‘expressions’. These individual choices not only represent the collective biography of the then active writers (the first and second generation of writers who belonged to the Young Poland’s movement), but also allow to grasp the dynamics of culture connected with contemplating history and modernity, with the transformations of the understanding what it means to be Polish and the transformations on the literary market, such as professionalization of writers’ and journalists’ profession or communicative processes connected with the birth of ‘spectacle society’ and with the development of popular culture.
The lecture is an attempt to consequently introduce the cultural perspective – treated as an indispensable companion of the literary works. Thus, a large part is devoted to a presentation of some institutions of the literary market (censorship, publishing market, magazines), as well as to specification of the writers’ strategies contrasted with the cultural transformations, which resulted in certain artistic choices. The context of the history of culture allows to better present various languages used in Polish literature of the 2nd half of 19th century, including tendentiousness, realism, naturalism, symbolism, impressionism, expressionism and grotesque. The coexist with other trends present around the world then, such as: the positivist optimism and ‘negativism’, decadence, melancholy, utopia, revolution, nihilism, feminism, immoralism of the ‘satanist’ experiments by Przybyszewski, Franciscanism, catholic modernism.
The subject of the lecture is also the formation of the answer to the question ‘What is literature?’ – and not only what are its duties and privileges. It is the time of birth of professional literary critique and the professional science of literature.
The lecture also tries to present various “to be continued” options resulting from the search of the writers’ at the time from 1864 to 1918, which happened already during the interwar period.
Lecture – 60 hours,
Practical classes – 60 hours
Preparation for the classes/tests/exams – 180 hours, or minimum 240 hours in case of students who miss the lectures.
Overall: 300 hours = 10 ECTS
Type of course
Mode
Prerequisites (description)
Course coordinators
Term 2024: | Term 2023: |
Assessment criteria
Two absences during the semester are allowed. Above this number (excluding cases immediately documented) there is no possibility to pass classes.
Presence, active participation during the classes, a passed test based on the obligatory readings and a positive grade for the yearly paper allow a student to take the oral exam. The grade obtained in the oral exam is the final course grade. The range of materials for the exam is specified by the list of exam topics available below:
http://zaklad2polowyxixwieku.uw.edu.pl/lista-zagadnien/
Bibliography
Oprócz poniższej listy obowiązuje również znajomość tematyki wykładu oraz ćwiczeń.
Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985 (BN I 249);
Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, wyd. 3 przejrz. i uzup., Wrocław 2000 (BN I 212);
Adam Asnyk, Poezje zebrane, Toruń 2000 (Sen grobów, Nad głębiami);
Michał Bałucki, Dom otwarty, oprac. T. Weiss, Wrocław 1981 (BN I 236);
Wacław Berent, Próchno, oprac. J. Paszek, wyd. 2 zmien., Wrocław 1998 (BN I 234);
Wacław Berent, Ozimina, oprac. M. Głowiński, Wrocław 1974 (BN I 213);
Stanisław Brzozowski, Legenda Młodej Polski [w tegoż:] Eseje i studia o literaturze, t. 2, oprac. H. Markiewicz, Wrocław 1990 (BN I 258);
Stanisław Brzozowski, Płomienie, wydanie dowolne;
Ignacy Dąbrowski, Śmierć, oprac. T. Lewandowski, Kraków 2001;
Adolf Dygasiński, Pisma wybrane, pod red. B. Horodyskiego, Warszawa 1949-1954 – t. 3: Zając; t. 4: Gody życia
Karol Irzykowski, Pałuba. Sny Marii Dunin, oprac. A. Budrecka, Wrocław 1981 (BN I 240);
Karol Irzykowski, Czyn i słowo [w tegoż:] Wybór pism krytycznoliterackich, oprac. M. Głowala, Wrocław 1975 (BN I 222);
Roman Jaworski, Historie maniaków, Kraków 1978.
Jan Kasprowicz, Wybór poezji, oprac. J. J. Lipski, wyd. 3 rozszerz., Wrocław 1990 (BN I 120);
Jan August Kisielewski, W sieci [w tegoż:] Dramaty, oprac. R. Taborski, Wrocław 1969 (BN I 196);
Maria Komornicka, Utwory poetyckie, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1996;
Maria Konopnicka, Poezje, oprac. A. Brodzka, Warszawa 1967 (Obrazki, Italia);
Maria Konopnicka, Nowele, oprac. A. Brodzka, Warszawa 1962 (Na normandzkim brzegu, Obrazki więzienne, Józefowa, Krysta, Panna Florentyna, Żydóweczka) oraz Szpital żydowski w Warszawie, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2015, R. VIII (L);
Józef Ignacy Kraszewski, Hrabina Cosel, Warszawa 1988 lub Stara baśń. Powieść z IX wieku, oprac. W. Danek, przejrz. i uzup. S. Burkot, wyd. 6, Wrocław 1988 (BN I 53);
Józef Ignacy Kraszewski, Dziecię Starego Miasta, wstęp W. Danek, przejrz. i uzup. S. Burkot, wyd. 5, Wrocław 1988 (BN I 71);
Jan Lam, Dzieła literackie, t. 1: Wielki świat Capowic, oprac. M. Gantzowa, komen. S. Frybes, Warszawa 1956;
Bolesław Leśmian, Poezje wybrane (Sad rozstajny), oprac. J. Trznadel, wyd. 3 rozszerz., Wrocław 1991 (BN I 217);
Bolesław Leśmian, Przygody Sindbada Żeglarza, Warszawa 1965;
Tadeusz Miciński, Poezje, Kraków 1980;
Tadeusz Miciński, Kniaź Patiomkin [w tegoż:] Utwory dramatyczne, t. 1, wybór i oprac. T. Wróblewska, Kraków 1996;
Tadeusz Miciński, Nietota, Kraków 2002;
Eliza Orzeszkowa, Pisma zebrane, pod red. J. Krzyżanowskiego, Warszawa 1947-1953 – t. 5-6: Pan Graba lub t. 8: Marta; t. 9-10: Meir Ezofowicz; t. 14: Dziurdziowie lub t. 15: Cham; t. 26: Dwa bieguny; t. 36: Gloria victis;
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1996 (BN I 292);
Poetki Młodej Polski, zebr. i oprac. J. Z. Jakubowski, Warszawa 1963 lub Poetki przełomu XIX i XX wieku. Antologia, oprac. zespół pod red. J. Zacharskiej, Białystok 2000 (zwłaszcza: Bronisława Ostrowska, Maryla Wolska, Kazimiera Zawistowska);
Bolesław Prus, Pisma, pod red. Z. Szweykowskiego, Warszawa 1948-1952 – t. 7: Anielka; t. 14-17: Emancypantki; t. 18-20: Faraon;
Bolesław Prus, Kroniki, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1994 (BN I 285) lub „Obrazy wszystkiego”. O literaturze i sztuce – wybór z „Kronik”, wybór i wprowadzenie S. Sandler, przypisami opatrzył B. Szleszyński, Warszawa 2006;
Bolesław Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, wyd. 2 przejrz., Wrocław 1998 (BN I 262);
Bolesław Prus, Nowele i opowiadania, wydanie dowolne - Katarynka, Kamizelka, Omyłka, Pleśń świata, Pod szychtami, Przygoda Stasia, Sen, Widziadła, Z legend dawnego Egiptu;
Bolesław Prus, Placówka, oprac. T. Żabski, Wrocław 1987 (BN I 251);
[Utwory Prusa można też przeczytać w opracowaniach z serii Edycja krytyczna „Pism wszystkich” Bolesława Prusa]
Stanisław Przybyszewski, Wybór pism, oprac. R. Taborski, Wrocław 1966 (BN I 190);
Władysław St. Reymont, Chłopi, oprac. F. Ziejka, Wrocław 1991 (BN I 279);
Władysław St. Reymont, Ziemia obiecana, oprac. M. Popiel, Wrocław 1996 (BN I 286);
Henryk Sienkiewicz, Dzieła. Wydanie zbiorowe, pod red. J. Krzyżanowskiego, Warszawa 1948-1955 – t. 7-19: Trylogia; t. 20-22: Quo vadis; t. 29-31: Bez dogmatu; t. 32-34: Rodzina Połanieckich;
Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki, (wybór), przedm. i oprac. Z. Najder, Warszawa 1956;
Leopold Staff, Wybór poezji, oprac. M. Jastrun, wyd. 3, Wrocław 1985 (BN I 181) – teksty z tomów do roku 1918;
Andrzej Strug, Dzieje jednego pocisku, Kraków 1957;
Antoni Sygietyński, Wysadzony z siodła, Kraków 1955 lub Na skałach Calvados, Warszawa 1991;
Aleksander Świętochowski, Nowele i opowiadania, oprac. S. Sandler, Wrocław 1965 (BN I 185);
Aleksander Świętochowski, Dumania pesymisty, wstęp i oprac. E. Paczoska, Warszawa 2002;
Aleksander Świętochowski, Liberum veto, t. 1, wybór S. Sandler, Warszawa 1976 (fragmenty z lat 80. XIX wieku);
Teka Stańczyka, oprac. A. Dziadzio, Kraków 2007 (wybrane fragmenty);
Kazimierz Tetmajer, Poezje wybrane, oprac. J. Krzyżanowski, wyd. 2 zmien., Wrocław 1968 (BN I 123);
Kazimierz Tetmajer, Na skalnym Podhalu, oprac. J. Kolbuszewski, Wrocław 1998 (BN I 290);
Stanisław Witkiewicz, Na przełęczy, t. 1-2, oprac. R. Hennel, Kraków 1978;
Stanisław Witkiewicz, Sztuka i krytyka u nas [w tegoż:] Pisma zebrane, pod red. J. Z. Jakubowskiego i M. Olszanieckiej, t. 1, Kraków 1971 (Malarstwo i krytyka u nas, Mickiewicz jako kolorysta, Największy obraz Matejki);
Stanisław Wyspiański, Warszawianka. Noc listopadowa, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1967 (BN I 193);
Stanisław Wyspiański, Wesele, oprac. J. Nowakowski, wyd. 2, Wrocław 1977 (BN I 218);
Stanisław Wyspiański, Wyzwolenie, oprac. A. Łempicka, Wrocław 1970 (BN I 200);
Gabriela Zapolska, Dramaty, oprac. A. Raszewska, t. 2: Sybir, Wrocław 1961;
Gabriela Zapolska, Kaśka Kariatyda, Kraków 1965;
Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej, oprac. T. Weiss, wyd. 3, Wrocław 1978 (BN I 187);
Gabriela Zapolska, Ich czworo [w tejże:] Żabusia. Ich czworo, oprac. T. Weiss, Wrocław 1974 (BN I 219);
Tadeusz Żeleński-Boy, Słówka, wstęp i wybór tekstów T. Weiss, Wrocław 1988 (BN I 255);
Stefan Żeromski, Dzienniki, oprac. J. Kądziela, Wrocław 1980 (BN I 238) lub Zofia Nałkowska, Dzienniki, t. 1: 1899-1905, oprac., wstęp i koment. H. Kirchner, Warszawa 1975;
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni, oprac. I. Maciejewska, Wrocław 1987 (BN I 254);
Stefan Żeromski, Popioły, oprac. J. Paszek, wstęp I. Maciejewska, Wrocław 1996 (BN I 289);
Stefan Żeromski, Dzieje grzechu [w tegoż:] Pisma zebrane, pod red. Z. Golińskiego, t. 12-13, seria 2: Powieści, Warszawa-Kielce 2015;
Stefan Żeromski, Wierna rzeka, oprac. Z. J. Adamczyk, Wrocław 1978 (BN I 232);
Stefan Żeromski, Wybór opowiadań, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 1971 (BN I 203);
Jerzy Żuławski, Na srebrnym globie: rękopis z księżyca, przedm. S. Lem, posł. K. Kordylewski, Kraków 1975.
Additional information
Information on level of this course, year of study and semester when the course unit is delivered, types and amount of class hours - can be found in course structure diagrams of apropriate study programmes. This course is related to the following study programmes:
Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system: