Poetics with Elements of Literary Theory 3001-11A1PT

Student:
- tells the differensce between literary genre, literary kind, and literary sub-genre;
- knows the genres and sub-genres that are present in Polish literature, is able to recognize them in a work, knows the most frequent ways of combining different genres into one work;
- is capable of describing the composition of a work, name its dominant, and recognize different types of works’ composition;
- knows terminology that describes the sound organization of a literary utterance, tropes, intertextual and metatextual devieces;
- knows and recognizes various verse-systems that are present in Polish literature in its historical development, and properly applies descriptive terminology to these systems;
- knows various types of free verse that are present in Polish literature and is capable of characterizing their structure in the light of contending theoretical proposals;
- knows various types of Polish medieval verse;
- is capable of describing the relation between the syntax and the verse in a given poem;
- knows theory of metaphor, irony, symbol, allegory, parody, grotesque in their historical development;
- specifies the stratums of the emitting instance in an utterance and describing the relations between the stratums; reconstruction of the features of the implied reader (receiver);
- is able to characterize the presented world, with its space-time construction and construction of the persons;
- identifies narrative techniques, know terminology of narratology (personal narration, stream of consciousness and so on);
- knows and recognizes conventional schemas of a fable, persons, and is able to connect them with proper literary genres;
- knows, recognizes, and tells apart different forms of dialog and dialogicity in literature;
- knows and recognizes the forms of utterances in drama, is capable of differentiating and describing the matatextual layer of a dramatic work.
- is able to read with an understanding the scientific article on poetics, make use of dictionaries of literary terms, compare diverse theoretical approaches to a problem;
- is able to collect and to apply theoretical works on poetics to the analysis of a literary work.

Completion of the classes
In the first year of studies, every semester of Poetics with Elements of Literary Theory ends with graded completion. The prerequisite to the completion is receiving a positive grade from the paper written under the supervision from the lecturer who is a member of Department of Poetics, Methodology of Literary Studies and Literary Theory.

Exam
In his or her second year, student passes the exam, whose scope is determined by the curriculum of two courses that together make up an educational cycle:
- Poetics with Elements of Literary Theory.
- Analysis of Literary Work.

Entitled examiners are only the members of Department of Poetics, Methodology of Literary Studies and Literary Theory who have Ph.D’s,
Dr.Litt’s, or Proffesors’ title.

In full-time and evening studies, the precondition of taking the exam is completion of 60 hours of Poetics with Elements of Literary Theory and completion of 30 hours of Analysis of Literary Work (together 90 hours), lectured by the members of Department of Poetics, Methodology of Literary Studies and Literary Theory.

The subjects of the exams are: :
- theoretical knowlegde determined by the curriculum in Poetics with Elements of Literary Theory;
- practical skills, determined by the curriculum in Analysis of Literary Work.

The oral exam consists of two parts: the theoretical part and the analytical part. The point of the theoretical part is that the student draws one of sixty-nine sets of questions. The sets are made known and published in this syllabus.

In the analytical part student analyses two texts (or parts of two texts) of his or her choice and of any kind (versed, narrational, dramatic). Student may be asked to analyze a text chosen by an examiner.

In the classes devoted to Poetics with Elements of Literary Theory, students acquires knowledge of different methods of studying the text, and learns how to put the theory into practice in the classes devoted to Analysis of Literary Work. Acquaintance with techniques of analysis pertaining to only one methodology, or applicable to works that represent only one genre, or epoch, disqualifies the students and does not suffice to pass the exam.

Arystoteles, Poetyka, przeł. H. Podbielski, Wrocław 1983, 1989 (BN II 209) lub: [w tegoż:] Retoryka. Poetyka, Warszawa 1988.

I Podręczniki zalecane
- Michał Głowiński, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa1972 (i wyd. nast.)
- Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara, Zarys poetyki, Warszawa1980 (i wyd. nast.)

II Podręczniki uzupełniające
- Bożena Chrząstowska, Seweryna Wysłouch, Poetyka stosowana, Warszawa 2000.
- Adam Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Warszawa 1990 (i wyd. nast.)
- Heinrich Lausberg, Retoryka, Bydgoszcz 2002.
- Henryk Markiewicz, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (i wyd. nast.)
- Maria Renata Mayenowa, Poetyka teoretyczna: zagadnienia języka, Wrocław 1979 i nast.
- Lucylla Pszczołowska, Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław 1997 (i wyd. nast.)
- Jerzy Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław 1990 (i wyd. nast.)

III Słowniki i encyklopedie
- Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2000 (i wyd. nast.).
- Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1985 (i wyd. nast.).
- Poetyka. Zarys encyklopedyczny (tomy: Sylabizm, Sylabotonizm, Tonizm, Strofika, Rytmika, Instrumentacja dźwiękowa, Rym), pod red. M. R. Mayenowej (następnie L. Pszczołowskiej), Wrocław 1957–1979.
- Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2002 (i wyd. nast.)
- Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 2002 (i wyd. nast.)
- Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka, et al., Wrocław 1993 (i wyd. nast.)
- Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska et al., Wrocław 2002 (i wyd. nast.)
- Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006.

IV Antologie
- Poetyka, t. 1, pod red. D. Ulickiej, Warszawa 1999.
- Poetyka, t. 2, pod red. D. Ulickiej, Warszawa 2000.
- Poetyka (Genologia. Interpretacje), t. 3, pod red. D. Ulickiej, Warszawa 1997.
- Polska genologia literacka, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2007.

V. Lektury do poszczególnych zagadnień
Artykuły i rozprawy podzielone są na obowiązkowe i uzupełniające. Lektury obowiązkowe należy traktować jako konieczne dopełnienie wiedzy zawartej w podręcznikach, lektury uzupełniające - jako jej pożądane rozszerzenie i unowocześnienie. Materiał ten obowiązuje do egzaminu na wszystkich trybach studiów.

1. Wiersz

Obowiązkowe
- Lucylla Pszczołowska, Druga połowa XX wieku [w:] tejże, Wiersz polski. op. cit.

Uzupełniające
- Maria Dłuska, Wiersz [w tejże:] Studia i rozprawy, t. 1, Kraków 1970; przedruk [w:] Problemy teorii literatury, pod red. H. Markiewicza, Wrocław 1967.
- Maria Dłuska, Klauzula [w:] tejże, Próba teorii wiersza polskiego, Kraków 1980.
- Zdzisława Kopczyńska, Lucylla Pszczołowska, Znaczenie i wartość form wierszowych w kontekście literatur epoki, „Pamiętnik Literacki” 1969 z. 3.
- Lucylla Pszczołowska, Forma wierszowa a utwór liryczny [w:] Problemy teorii literatury, w wyb. H. Markiewicza, Wrocław 1987, s. 2.
- Stefan Sawicki, Wokół opozycji: wiersz – proza [w:] Problemy teorii literatury, w wyb. H. Markiewicza, Wrocław 1987, s. 2; przedruk [w:] tegoż, Poetyka. Interpretacja. Sacrum, Warszawa 1981.

2. Styl i kompozycja

Obowiązkowe
- Michał Bachtin, Słowo w dziele Dostojewskiego [w:] tegoż, Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
- Stanisław Balbus, Historycznoliteracka aktywność stylizacji [w:] tegoż, Między stylami, Kraków 1993.
- Teresa Dobrzyńska, Granice metafory [w:] Metafora, pod red. M. R. Mayenowej, Wrocław 1984.
- Aleksandra Okopień-Sławińska, Relacje osobowe w komunikacji literackiej [w:] tejże, Semantyka wypowiedzi poetyckiej (Preliminaria), Kraków 1998 (i wyd. nast.)
- Jerzy Ziomek, Tropy [w:] tegoż, Retoryka opisowa, op. cit.

Uzupełniające
- Bernard McElroy, Groteska i jej współczesna odmiana [w:] Groteska, pod red. M. Głowińskiego, Gdańsk 2003.
- D. S. Muecke, Ironia: podstawowe klasyfikacje, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 1; przedruk [w:] Ironia, pod red. M. Głowińskiego, Gdańsk 2002.
- Ryszard Nycz, Parodia [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, op. cit.
- Paul Ricoeur, Symbol daje do myślenia [w:] tegoż, Egzystencja i hermeneutyka, wyb. i oprac. S. Cichowicza, Warszawa 1985.
- Gayatri Spivak, Alegoria i dzieje poezji [w:] Alegoria, pod red. J. Abramowskiej, Gdańsk 2003.
- Heinrich Lausberg, Tropy, przeł. S. Stabryła, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3.

3. Fabuła i narracja

Obowiązkowe
- Włodzimierz Propp, Morfologia bajki, przeł. S. Balbus, „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4.
- Franz Stanzel, Typowe formy powieści, przeł. R. Handke [w:] Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym, pod red. R. Handke, Kraków 1980.

Uzupełniające
- Michał Bachtin, Formy czasu i czasoprzestrzeni w powieści [w:] tegoż, Problemy literatury i estetyki, przeł. W. Grajewski, Warszawa 1982, s. 278-310 (wstęp i I rozdział).
- Stanisław Eile, Strategia narracyjna z perspektywy postaci powieściowych [w:] tegoż, Światopogląd powieści, Wrocław 1973.
- R. H. Humphrey, Strumień świadomości – techniki, przeł. T. Amsterdamski, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 4. Przedruk w: Studia z teorii literatury, pod red. H. Markiewicza, seria 1, Wrocław 1977.
- Henryk Markiewicz, Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych; Postać literacka [w:] tegoż, Wymiary dzieła literackiego, op. cit.
- Aleksandra Okopień-Sławińska, Semantyka „ja” literackiego („Ja” tekstowe wobec „ja” twórcy) [w:] tejże, Semantyka wypowiedzi poetyckiej (Preliminaria), Kraków 1998 (i wyd. nast.)
- Lew Wygotski, Tragedia o Hamlecie, księciu duńskim [w:] tegoż, Psychologia sztuki, przeł. M. Zagórska, Kraków 1980.
- Jerzy Ziomek, Powinowactwa przez fabułę [w:] Powinowactwa literatury, Warszawa 1980.

4. Dramat

Obowiązkowe
- Roman Ingarden, O funkcjach mowy w widowisku teatralnym [w;] tegoż, O dziele literackim, przeł. M. Turowicz, Warszawa 1988; przedruk [w:] Problemy teorii dramatu i teatru, pod red. J. Deglera, Wrocław 1988.
- Krystyna Ruta-Rutkowska, Dramatyczne gry w podmiot, „Teksty Drugie” 1999, nr 1-2.
- Irena Sławińska, Główne problemy struktury dramatu [w:] Problemy teorii dramatu i teatru, Wrocław 1988.

Uzupełniające
- Henryk Markiewicz, Dramat a teatr w polskich dyskusjach teoretycznych [w:] tegoż, Prace wybrane. Z dziejów polskiej wiedzy o literaturze, t. 6., Kraków 1998; przedruk [w:] Problemy teorii dramatu i teatru, pod red. Janusza Deglera, t. 1, Wrocław 2003.
- Maria Renata Mayenowa, Organizacja wypowiedzi w tekście dramatycznym [w:] Problemy teorii dramatu i teatru, pod red. Janusza Deglera, t. 1, Wrocław 2003.
- Stefania Skwarczyńska, O rozwoju tworzywa słownego i jego form podawczych w dramacie [w:] tejże, Studia i szkice literackie, Warszawa 1953.

5. Genologia

Obowiązkowe
- Stanisław Balbus, Zagłada gatunków [w:] Genologia dzisiaj, pod red. W. Boleckiego i I. Opackiego, Warszawa 2000.
- Michał Głowiński, Gatunek literacki i problemy poetyki historycznej [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, pod red. E. Miodońskiej-Brookes, A. Kulawika, M. Tatary, Warszawa 1983.

Uzupełniające
- Teresa Michałowska, Rodzaje czy rodzaj? Problemy taksonomii literackiej, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 1.
- Bożena Witosz, Gatunek – sporny (?) problem współczesnej refleksji tekstologicznej, „Teksty Drugie” 2001, nr 5; przedruk [w:] Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, pod red. W. Boleckiego i R. Nycza, Warszawa 2002.

Information on level of this course, year of study and semester when the course unit is delivered, types and amount of class hours - can be found in course structure diagrams of apropriate study programmes. This course is related to the following study programmes:

• Polish philology, full-time first cycle programme

Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system:

• Description of 3001-11A1PT in USOSweb