Żydowski Uniwersytet Otwarty 8116-ZUO-OG

Przedmiot dla studentów, którzy chcą wzmocnić swoje kompetencje kulturowe, poznać i pogłębić swoją wiedzę z zakresu tematyki żydowskiej.
Zakres tematów: literatura, sztuka, historia i kultura żydowska; judaizm; związki pomiędzy kulturą polską a żydowską i wzajemne oddziaływania dziedzictwa kulturowego; wkład społeczności żydowskiej w proces tworzenia polskiego dziedzictwa kulturowego i narodowego; więzi łączące dziedzictwo ze współczesnością.
Kolejny semestr ŻUO ogniskuje się wokół kategorii TRANSGRESJI. „Transgresja jest gestem dotyczącym granicy” - pisał w „Przedmowie do Transgresji” Michel Foucault (tłum. T. Komendant). W semestrze zimowym 2024/2025 będzie nas zarówno interesować filozoficzny i teoretyczny potencjał transgresji, różne rozumienia kategorii TRANS-, jak i przede wszystkim różne zjawiska kultury żydowskiej, które skupiają się wokół doświadczania przekraczania granic i norm: językowych, kulturowych, artystycznych czy cielesnych. Jak zwykle będziemy nasze rozważania prowadzić na różnych polach - historycznym, literackim, filmowym, artystycznym i sięgać do zjawisk kultury dawnej, jak i współczesnej. Przyjrzymy się trangresyjnym postaciom i praktykom. Nie zapominamy też o mistrzyni transgresji, Marii Janion, której badaniom nad problematyką żydowską poświęcimy blok wykładów.
W semestrze letnim zajmiemy się szeroko pojętą kategorią miasta w kulturze - w wymiarze historycznym, społecznym i artystycznym. Opowiemy o typowej architekturze miasteczek żydowskich w Europie Wschodniej i o modernistycznych projektach takich, jak Miasto Park Leśny Śródborów czy Tel Awiw. Zajmiemy się żydowskimi topografiami przed i po Zagładzie, będziemy się przyglądać transformacjom przestrzeni (po)żydowskiej, dyskutując o miastach takich, jak Warszawa, Wrocław czy Lwów. Przyjrzymy się rozmaitym reprezentacjom przestrzeni miejskiej w literaturze i sztuce dawnej i nowoczesnej. Poruszymy temat miasta i wojny, problematykę ruin i gruzów oraz materialnego dziedzictwa żydowskiego w kontekście nie tylko Zagłady, ale także obecnie toczących się wojen. Porozmawiamy o ochronie dziedzictwa i mieście jako przestrzeni performowania pamięci. Semestrowi towarzyszyć będą warsztaty i spotkania z przedstawicielami organizacji zajmujących się przestrzenią miejską.

Wśród naszych wykładowców znajdą się badacze i badaczki z całej Polski i nie tylko, m.in.: Bella Szwarcman-Czarnota, Jacek Leociak, Mariana Tarchanyn i inni. Przybliżą oni tematy takie jak: poetyka makabry, groza w literaturze jidysz, Holokaust w komiksie i literaturze dla dzieci i młodzieży.