Kultura i sztuka wobec społeczeństwa informacyjnego 8102-KSSI-OG

1.
Wprowadzenie do sztuki współczesnej. Analiza podstawowych terminów: nowoczesność, modernizm, awangarda, kultura masowa i postmodernizm. Literatura przedmiotu i główne strategie badaczy.
2.
Kształtowanie się koncepcji dzieła modernistycznego. Analiza obrazów: C. Moneta, G. Seurata, P. Gauguina, V. van Gogha. Koncepcja formy i ornamentu w przedmiotach l’art nouveau.
Kubizm i abstrakcja. Analiza dzieł kubizmu, kolaż i znaczenie tej techniki. Analiza pierwszych dzieł abstrakcyjnych.
3.
Narodziny awangardy. Mitologie awangardy: eksperyment, wolność, postęp, funkcjonalizm, społeczny i historyczny determinizm i ekonomia.
Awangarda i jej związki z polityką. Sztuka jako narzędzie propagandy i reklamy: konstruktywizm i produktywizm sowiecki. Awangardowe źródła sztuki totalitarnej. Awangardowa koncepcja końca sztuki i styl międzynarodowy.
4.
Znaczenie surrealizmu i jego związki z ideologią awangardy. Malarstwo realistyczne lat 30-tych. Strategie marketingowe wzornictwa przemysłowego lat 30. podważające założenia awangardy.
5.
Zmiana geografii artystycznej w połowie XX wieku – przeniesienie centrum dokonań artystycznych z Europy do Nowego Jorku. Wpływ charakteru życia artystycznego USA na charakter sztuki nowoczesnej. Promocja sztuki i promocja w sztuce na przykładzie „szkoły nowojorskiej”. Action painting Jacksona Pollocka i modernistyczna koncepcja abstrakcji pomalarskiej.
6.
Pop-art. Angielskie źródła, nowojorski neodadaizm. Koncepcja wykorzystania mediów
i strategia reklamy Warhola. Znaczenie kontekstu dzieła sztuki pop-artu.
7.
Akcje, happening, performance. Koncepcja „rzeźby społecznej” Beuysa. Sytuacjonizm
i kontrkultura.
8.
Neoawangarda. Sztuka minimalistyczna, konceptualizm, sztuka ziemi, sztuka ciała, sztuka socjologiczna.
Performance i instalacje. Dzieło w procesie. Antyforma. Problem galerii i „miejsca” dla sztuki
i samej sztuki.
9.
Postmodernizm jako reakcja na nowoczesność i tradycje awangardowe. „Kultura masowa”
i „kultura dla każdego” jako faktyczne źródło postmodernizmu w sztuce. Znaczenie przemian architektury i „nowego dizajnu” dla początków postmodernizmu. „Eklektyczny” postmodernizm lat 80 i polityczny neokonserwatyzm. Street art. Neo-pop.
10.
Postmodernizm lat 90. – sztuka krytyczna i polityczny liberalizm. Nowa pozycja kuratorów. Media elektroniczne jako nowy obszar sztuki. Sztuka przestrzeni publicznej i wykorzystanie reklamy przez sztukę. Zmiany organizacji życia artystycznego i nowa publiczność wystaw. Znaczenie przekazu i dewaluacja „obrazu”. Popularność nowego wzornictwa. Pop-banalizm początku XXI w. „Naiwizm” w malarstwie ostatnich lat. Estetyka relacyjna i postprodukcja.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Zapisy na cykl wykładów bez warunków wstępnych.Wymagane są podstawowe wiadomości z historii i kultury ostatnich 100 lat na poziomie maturalnym. Ze względu na unikatowy charakter wykładów zalecana jest obecność na wszystkich wykładach. Liczba dopuszczalnych usprawiedliwionych nieobecności – 2. Zaliczenie poprawkowe – odpowiedź ustna.

Efekty kształcenia

Student powinien nabyć umiejętność samodzielnego poruszania się po skomplikowanej sztuce współczesnej. Powinien rozpoznawać najważniejsze zjawiska artystyczne, najważniejszych twórców i najważniejsze dzieła. Powinien umieć powiązać twórczość współczesną z głównymi tendencjami kulturowymi i cywilizacyjnymi XX i XXI wieku, w tym
z problemami społeczeństwa informacyjnego. Słuchacz zapozna się z podstawowymi terminami używanymi dla analizy sztuki najnowszej, najważniejszymi strategiami interpretacyjnymi krytyków, teoretyków i historyków sztuki i kultury. Po wysłuchaniu wykładów powinien samodzielnie podjąć wysiłek oceny współczesnej twórczości artystycznej.

Kryteria oceniania

Na ostatniej godzinie zajęć odbywa się krótki, jednostronicowy test pisemny – sprawdzian
z wysłuchanych wykładów.
Sprawdzane będzie zrozumienie podstawowych pojęć używanych w historii sztuki najnowszej i umiejętność identyfikowania twórczości najważniejszych artystów XX i XXI wieku.
Ze względu na unikatowy charakter wykładów zalecana jest obecność na wszystkich wykładach. Liczba dopuszczalnych usprawiedliwionych nieobecności – 2. Zaliczenie poprawkowe – odpowiedź ustna.

Literatura

Lektura uzupełniająca:
Artyści o sztuce, wybór i opracowanie Elżbieta Grabska i Hanna Morawska, PWN, Warszawa 1969;
Andrzej Turowski, Między sztuka a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910-1932, Universitas, Kraków 1998;
Calvin Tomkins, Duchamp. Biografia, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001;
Surrealizm. Teoria i praktyka literacka. Antologia, wybrał Adam Ważyk, Czytelnik, Warszawa 1973; Clement Greenberg, Obrona modernizmu, wybór esejów, wybór pism i redakcja Grzegorz Dziamski, Universitas, Kraków 2006;
Andy Warhol, Filozofia Warhola od A do B i z powrotem, Twój Styl, Warszawa 2005;
Joseph Beuys, Teksty, komentarze, wywiady, wybór i opracowanie Jaromir Jedliński, AR, Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa 1990;
Maria Hussakowska, Minimalizm, Instytut Historii sztuki UJ, Kraków 2003; Joseph Kossuth, Sztuka po filozofii, [w:] Zmierzch estetyki – rzekomy czy autentyczny? T. II, wybrał Stefan Morawski, Czytelnik, Warszawa 1987, s. 239-258;
Postmodernizm. Antologia przekładów, wybrał i przedmową opatrzył Ryszard Nycz, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1997;
Peter Bürger, Teoria awangardy, Universitas, Kraków 2006; Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. Maryla Hopfinger, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002;
Serge Guilbaut, Jak Nowy Jork ukradł ideę sztuki nowoczesnej. Ekspresjonizm abstrakcyjny, wolność i zimna wojna, Wydawnictwo HOTEL SZTUKI, Warszawa 1992;
Guy Debord, Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, PIW, Warszawa 2009;
Hal Foster, Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Universitas, Kraków 2010.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 8102-KSSI-OG w USOSweb