Dydaktyka biologii i przyrody II semestr 4501-SPSEB-DBP2
Dydaktyka biologii i przyrody jest kursem poświęconym planowaniu procesu dydaktycznego oraz kształtowaniu warsztatu metodycznego nauczyciela biologii i przyrody.
Skupia się na planowaniu poszczególnych elementów procesu dydaktycznego (począwszy od celów i zadań edukacyjnych, przez strukturę lekcji, rolę ucznia i nauczyciela, aż po projektowanie efektów edukacyjnych zgodnie z ideą odwróconego planowania). Studenci, wykorzystując obserwację dydaktyczną oraz bazując na doświadczeniach zdobywanych podczas praktyk będą dokonywali analizy materiałów edukacyjnych (m.in. konspektów lekcji, kart pracy, zadań, sprawdzianów), a projektowane w ramach zajęć zadania i lekcje tworzone będą z myślą o klasach, z którymi studenci współpracują w szkołach praktyk.
Podczas zajęć laboratoryjnych, warsztatowych i symulacyjnych, Studenci nabywają umiejętności praktyczne i ćwiczą swój warsztat pracy.
Moduł I. Projektowanie.
1. Poziomy taksonomiczne zadań na lekcji.
2. Czasowniki operacyjne w biologii.
3. Koncepcja klasy zróżnicowanej i metody pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
4. Projektowanie zadań dydaktycznych, analiza uczniowskich rozwiązań i błędów. Pomiar dydaktyczny.
5. Błędne przekonania uczniów.
6. Diagnoza i monitorowanie postępów uczniów;
7. Motywowanie, wykorzystanie ciekawości i rozumowania dziecka;
8. Edukacja przedmiotów przyrodniczych w oparciu o dociekanie naukowe.
Moduł II. Dydaktyka przedmiotu.
9. Warsztat pracy służący edukacji przyrodniczej;
10. Rola i efektywność metod podawczych;
11 Obudowa dydaktyczna, pomoce i środki edukacji biologicznej - analiza i weryfikacja.
12. Metody dydaktyczne służące rozwijaniu rozumowania naukowego.
13. Metody dydaktyczne służące rozwijaniu umiejętności obserwacji przyrodniczej i uważności
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W wyniku realizacji kursu w zakresie wiedzy student/ka:
· zna warsztat pracy nauczyciela; właściwe wykorzystanie czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela;
· zna metodykę projektowania, tworzenia i wykorzystania narzędzi dydaktycznych kształtujących, mierzących i służących ocenianiu wiadomości i umiejętności uczniów − norm, procedur i dobrych praktyk;
· posiada wiedzę z zakresu dydaktyki i szczegółowej metodyki, popartą doświadczeniem w jej praktycznym wykorzystaniu, w tym metody aktywizujące i metodę projektów, proces uczenia się przez działanie, odkrywanie/dociekanie naukowe oraz pracę badawczą i obserwacyjną ucznia, a także zasady doboru metod nauczania typowych dla przedmiotu, także z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej;
W zakresie umiejętności Student/ka:
· planuje, przeprowadza i ocenia zajęcia edukacyjne przygotowane zgodnie zasadami sztuki nauczania;
· potrafi pracować ze zróżnicowaną klasą i uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, dostosowuje swoje działania do potrzeb uczniów;
· posiada umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pracy z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów;
dobiera i wykorzystuje dostępne, a także tworzy nowe materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań
· dydaktycznych oraz wykorzystuje nowoczesne technologie i metody aktywizujące;
· monitoruje i ocenia przebieg procesu uczenia się/nauczania, udziela uczniom na bieżąco informacji zwrotnej i podejmuje decyzje dotyczące modyfikacji i planowania z wykorzystaniem wyników bieżącej diagnozy;
· krytycznie analizuje i selekcjonuje informacje biologiczne i przyrodnicze, w tym ze źródeł elektronicznych i mediów.
W zakresie postaw Student/ka jest gotów/gotowa:
· współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role;
· do właściwego motywowania uczniów oraz prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
· korzystać z obiektywnych źródeł informacji naukowej oraz posługiwać się zasadami krytycznego wnioskowania przy rozstrzyganiu praktycznych problemów.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę na podstawie frekwencji oraz prac zaliczeniowych.
Literatura
Jakubowski, M., Pokropek, A., (2009) Badając egzaminy – podejście ilościowe w badaniach edukacyjnych, Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna,
Lilpop, J., Zachwatowicz, M., Banasiak, Ł., Chrzanowski, M.M., Bębas, P. (2017) Jak przygotować pracę badawczą na Olimpiadę Biologiczną? Poradnik, Edukacja Biologiczna I Środowiskowa 2(2017) 79-102,
Moss, C.M., Brookhart, S. M., (2014) Cele uczenia się. Jak pomóc uczniom zrozumieć każdą lekcję., Warszawa: Centrum Edukacji Obywatelskiej,
Ostrowska, B., Spalik, K., (red) (2013) Uczymy myślenia – zadania na lekcje przedmiotów przyrodniczych, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych,
Ostrowska B., Spalik K. (red), (2010) Umiejętności złożone w nauczaniu historii i przedmiotów przyrodniczych – pomiar, zadania testowe z komentarzami, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN,
Piątek, T., (2015) Doświadczenie (nie) oswojone – stosowanie metody badawczej na lekcjach przyrody. Raport z badania ilościowo-jakościowego, Warszawa: Centrum Nauki Kopernik,
Rocard M. et al, (2007) Education Education NOW: renewed pedagogy for the future of Europe, European Comission, Brussels,
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej (...), Dz.U. 2017 poz. 356,
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, Dz.U. 2018 poz. 467,
Spalik, K., Markowska, A., Lechowicz, M., Grajkowski, W., Chrzanowski, M.M., Borgensztajn, J., Ostrowska, B., Musialik, M. (2014) Błędne przekonania w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych, Edukacja Biologiczna i Środowiskowa 4(2014) 56-66,
Stawiński, W. (red.), (2006) Dydaktyka biologii i ochrony środowiska., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,
Sterna, D., (2014) Uczę (się) w szkole, Warszawa: Centrum edukacji Obywatelskiej,
Wiggins, G. P., & McTighe, J. (2005) Understanding by design (2nd ed.). Pearson.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: