Filozoficzne spory o edukację 4501-SPSE-FS

Mamy nadzieję, że kurs pomoże uczestnikom i uczestniczkom w rozpoznaniu filozoficznych założeń kryjących się za różnymi stanowiskami w sporach o edukację, w tym także stanowisk zajmowanych przez nich samych oraz stanowisk, które wydają im się nie do przyjęcia. Pożądanym skutkiem ubocznym jest natomiast doświadczenie lektury, analizy i krytyki tekstu filozoficznego.

Warunkiem zaliczenia zajęć jest:
1. Frekwencja: można opuścić nie więcej niż jedno z ośmiu spotkań.
2. Pytania: począwszy od drugiego spotkania, do każdego tekstu należy sformułować przynajmniej trzy pytania, które uważa się za filozoficzne, i zamieścić je na platformie Moodle.
3. Praca zaliczeniowa: praca zaliczeniowa polegać będzie na wyborze jednego lub kilku pytań spośród tych zadawanych do kolejnych tekstów, sformułowaniu własnego stanowiska oraz napisaniu uzasadnienia z powołaniem się na co najmniej dwa teksty, które pojawiły się na zajęciach; pracę należy umieścić na platformie Moodle.

Spotkanie 1. Czy sala lekcyjna jest piwnicą Uniwersytetu Stanforda, czyli rzecz o naturze uczniowskiej, nauczycielskiej i ludzkiej
R. Bregman, „Homo sapiens”, tłum. E. Skowrońska, Wrocław 2020, rozdział 2, s. 39–56
+ T. Hobbes, „Lewiatan”, tłum. Cz. Znamierowski, Warszawa 2023, rozdział XIII, s. 107–112
Spotkanie 2. Czy wykład z etyki to dobry pomysł na godzinę wychowawczą, czyli rzecz o racjonalności i jej granicach
J. Haidt, „Prawy umysł”, tłum. A. Nowak-Młynikowska, Sopot 2014, rozdział 2, s. 57–84
+ Arystoteles, „Etyka nikomachejska”, tłum. D. Gromska, Warszawa 2007, księga II, 8–9
Spotkanie 3. Dlaczego tradycyjna szkoła wygląda jak połączenie muzeum, fabryki i więzienia, czyli rzecz o wolności i zniewoleniu
M. Foucault, „Nadzorować i karać”, tłum. T. Komendant, Warszawa 2009, rozdział III.2, s. 167–189
+ Platon, „Państwo”, tłum. W. Witwicki, Kęty 2003, księga VII, 518b–521c, s. 225–228
Spotkanie 4. Czy szkoła może nie być polityczna i czy polityka może nie interesować się szkołą, czyli rzecz o ideologiach
A. Bloom, „Umysł zamknięty”, tłum. T. Bieroń, Poznań 1997, fragment części pierwszej, s. 51–69
+ I. Kant, „Czym jest Oświecenie?”, tłum. T. Kupś, [w:] „Rozprawy z historii filozofii”, Kęty 2005, s. 44–45
Spotkanie 5. Czy szkoła powinna być safe space, czyli rzecz o wolności i bezpieczeństwie
J. Haidt, G. Lukianoff, „Rozpieszczony umysł”, tłum. F. Filipowski, Poznań 2023, rozdział 13, s. 375–389
+ J.J. Rousseau, „Emil, czyli o wychowaniu”, tłum. W. Husarski, Lwów 1930, księga II, s. 67–69
Spotkanie 6. Czy szkoła daje szansę na awans społeczny, czy raczej tę szansę odbiera, czyli rzecz o reprodukcji i emancypacji
M. Sandel, „Tyrania merytokracji”, tłum. B. Sałbut, Warszawa 2020, rozdział 6, s. 243–290
+ J. Rawls, „Teoria sprawiedliwości”, tłum M. Panufnik, Warszawa 2013, rozdział I.3, s. 40–45
Spotkanie 7. Czy niewidzialna ręka rynku rozwiąże wszystkie problemy szkoły, czyli rzecz o ekonomizacji edukacji
T. Szkudlarek, „Ekonomia i etyka”, [w:] J. Papież (red.), „Tożsamość teorii wychowania”, Kraków 2011, s. 205–234
+ Arystoteles, „Etyka nikomachejska”, tłum. D. Gromska, Warszawa 2007, księga VIII, 1–3
Spotkanie 8. Czy bycie uczennicą lub nauczycielką różni się od bycia uczniem lub nauczycielem, czyli rzecz o płci kulturowej
I. Chmura-Rutkowska, „Nie jestem nauczycielem”, [w:] J. Szulski, „Nauczyciel z Polski”, Warszawa 2021, s. 316–344
+ S. de Beauvoir, „Druga płeć”, tłum. G. Mycielska, M. Leśniewska, Warszawa 2024, tom II, część I, rozdział 3, s. 383–387

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 4501-SPSE-FS w USOSweb