Psychologia w Edukacji 4501-SME-PE
Środowisko szkolne postrzegane jest jako istotny czynnik rozwoju człowieka. Oddziałuje ono w okresie największej podatności, a prezentowane przez nie kompetencje, zasady i postawy nie tylko kształtują osoby obecne w nim samym, ale są również przekazywane do rodzin i dalszego otoczenia. W tym kontekście troska o prawidłowe funkcjonowanie środowiska szkolnego wykracza poza wąskie cele, takie jak osiągnięcia w nauce. Zgodnie z najnowszymi opracowaniami oraz wytycznymi, szkoła powinna uwzględniać rozwój jako zjawisko całościowe, wielowymiarowe oraz oparte na interakcji wszystkich osób w niej obecnych.
W ramach przedmiotu studentki i studenci będą nabywać kompetencje, które przyczynią się do rozumienia oraz kształtowania środowiska szkolnego zgodnie z najnowszymi wytycznymi oraz wiedzą psychologiczną. W trakcie zajęć poruszone zostaną tematy związane z klimatem szkoły, odpornością psychiczną, zdrowiem psychicznym, mechanizmami uczenia się oraz najczęściej spotykanymi zaburzeniami psychicznymi w kontekście szkolnym. Każdy blok tematyczny będzie podzielony na dwie części. Pierwsza część poświęcona będzie teoretycznym podstawom omawianego zjawiska. Druga część skupi się na przełożeniu języka teorii na kompetencje praktyczne umożliwiające implementację zdobytej wiedzy do codziennej praktyki nauczycielskiej.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
· Studentka/student potrafi zdefiniować oraz opisać prezentowane pojęcia psychologiczne.
· Studentka/student rozumie znaczenie prezentowanych pojęć dla rozwoju człowieka w kontekście edukacyjnym
· Studentka/student zna czynniki istotne z punktu widzenia kształtowania klimatu szkoły.
· Studentka/student zna podstawowe kryteria odnoszące się do pojęcia kompletnego zdrowia psychicznego
· Studentka/student zna podstawowe mechanizmy poznawcze istotne z punktu widzenia procesu uczenia
· Studentka/student zna różnicę pomiędzy wiedzą a potocznym rozumieniem zjawisk w przestrzeni edukacyjnej
W zakresie umiejętności:
· Studentka/student posiada umiejętność rozpoznawania prezentowanych pojęć w kontekście praktyki nauczycielskiej
· Studentka/student potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w codziennej praktyce nauczycielskiej
· Studentka/student stosuje prezentowane kryteria do oceny podstawowych właściwości z zakresu zdrowia psychicznego
· Studentka/student umie wskazać różnicę pomiędzy zachowaniami normatywny i nienormatywnymi obserwowanymi w rozwoju
· Studentka/student umie scharakteryzować podstawowe właściwości najczęściej napotykanych zaburzeń w zakresie zdrowia psychicznego w kontekście szkolnym
· Studentka/student zna podstawowe sposoby kształtowania odporności psychicznej u uczennic i uczniów
· Studentka/student posiada umiejętność formułowania i uzasadniania własnych opinii.
· Studentka/student potrafi zauważyć i nazwać specyficzne potrzeby edukacyjne uczniów
w zakresie postaw:
· Studentka/student rozumie znaczenie współczesnej wiedzy psychologicznej w pracy nauczyciela.
· Studentka/student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności i potrafi konstruktywnie reagować na informacje zwrotne.
· Studentka/student potrafi przyjmować odpowiedzialność za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje, prowadzone działania oraz ich skutki.
· Studentka/student umiejętnie i krytycznie wykorzystuje różne źródła wiedzy psychologicznej, potrafi ocenić ich wiarygodność. Potrafi zastosować je w swojej pracy pedagogicznej.
Kryteria oceniania
Przygotowanie oraz zaprezentowanie, na ostatnich zajęciach, materiału dotyczącego jednego z wybranych mitów psychologiczno pedagogicznych.
Literatura
Asbury, K., Plomin, R. (2015). Geny i edukacja. Warszawa Wydawnictwo PWN.
Bąbel, P., Baran, A. (2011). Trening pamięci. Warszawa: Difin SA.
Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Borkowska A. (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Garstka, T. (2016). Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu. Warszawa: Wolters Kluwer SA.
Garstka, T., Śliwerski, A. (2019). Psychopedagogiczne mity 2. Dlaczego warto pytać o dowody. Warszawa: Wolters Kluwer SA.
Harris, P.,L. (2023). Psychologia dziecka w dwunastu pytaniach. Kraków: Copernicus Center Press.
Jerzak, M. (2016). Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a szkolna rzeczywistość. Warszawa: PWN.
Jerzak, M., Kołakowski, A. (2015). ADHD w szkole. Jak pracować z dzieckiem z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.
Krasowicz-Kupis, G. (2013). Psychologia dysleksji. Warszawa: PWN.
Kręglewska, K. (2021). Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Unii Europejskiej a działania podejmowane w Polsce – dobre praktyki i ograniczeni. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 21(3), 189–196.
Małek, K. (2010). Specyfika kontaktu psychologa szkolnego z nauczycielami. W: G. Katra E. Sokołowska (red.), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole. (s. 174-183). Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Ostaszewski, K. (2012). Pojęcie klimatu szkoły w badaniach zachowań ryzykownych młodzieży. Edukacja, 4(120), 22-38.
Pisula, E. (2016). Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia. Gdańsk: Wydawnictow Harmonia
Ryś, M., Trzęsowska-Greszta, E. (2018). Kształtowanie się i rozwój odporności psychicznej. Kwartalnik Naukowy, 2(34), 164-195.
Sikorska, I., Adamczyk-Banach, M., Polak, M. (2019). Zasoby odporności psychicznej dziecka – co wiedzą o nich rodzice i nauczyciele. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 2(52), 23-39.
Szwajca, K., Kasprzak, P., Serafin, M., Wojciechowski, T. (2020). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Rola pracowników oświaty w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży. Uzyskano w styczniu 2024 z:
https://www.ore.edu.pl/2020/06/zdrowie-psychiczne-dzieci-i-mlodziezy-poradniki-dla-nauczycieli-i-rodzicow/
Wood, D., (2006). Jak dzieci uczą sie i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: