Nowatorstwo i rutyny – dydaktyka ogólna dla zaawansowanych 4501-SME-NR
Gospodarstwem postępowym nazywam to,
które wyłamując się z zastarzałych przepisów rutyny
na wyrozumowanych teoriach się opiera,
korzysta z odkryć i postępów na drodze nauk przyrodzonych poczynionych
i one w życie, to jest w czyn wprowadza.
Ludwik Górski, Nowatorstwo i rutyny — rozmowa o gospodarstwie,
„Roczniki Gospodarstwa Krajowego" 1854, t. XXIV (cyt. za T. Kizwalter, 1991)
Dydaktyka dla nauczycieli i nauczycielek mających za sobą jakiś czas praktyki, a nie mniej niż swoje, zbierających też doświadczenia koleżeństwa z pokoju nauczycielskiego, musi zmierzyć się ze szczególnym wyzwaniem. Wykorzystać bogactwo eksperiencji i skonfrontować się z potocznymi teoriami, pedagogicznymi liczmanami ugruntowanymi na nigdy nieprzemyślanych spostrzeżeniach. Celem kursu dydaktyki ogólnej w tych warunkach jest przeprowadzić osoby uczestniczące przez refleksję nad dotychczasową praktyką, wydobyć z niej to, co najcenniejsze i skłonić do porzucenia szkodliwych nawyków, a zarazem pobudzić do wprowadzenia nowych rozwiązań i do przekształcania ich w błogosławioną rutynę. Idzie zatem o utrzymanie cennej równowagi uchwyconej przez C.F. von Weizsaeckera: Tradycja jest zachowanym postępem, postęp — tradycją kontynuowaną.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy osoby uczestniczące:
- analizują sposoby programowania / planowania swojego nauczania z perspektywy dłuższych i krótszych okresów,
- projektują działy, lekcje i zadania odpowiadające zamierzonemu programowi nauczania,
- doskonalą umiejętności rozpoznawania w klasie sytuacji sprzyjających głębokiemu uczeniu się wszystkich uczniów i uczennic oraz sytuacji pozorujących takie uczenie się,
- projektują i wdrażają rzetelne narzędzia oceniania wspierającego uczenie się oraz narzędzi oceniania efektów nauki,
- rozwijają umiejętność tworzenia obudowy dydaktycznej (rusztowania) dla materiałów i zadań przeznaczonych do pracy w klasie zróżnicowanej, w szczególności klasie, w której pracują uczniowie i uczennice nieznający dość dobrze języka polskiego,
- rozwijają kompetencje w zakresie bieżącej analizy badań naukowych, tak aby codzienna praktyka w klasie uwzględniała dowody naukowe.
W zakresie umiejętności osoby uczestniczące:
nabywają biegłości w modelowaniu i inspirowaniu takich form pracy uczniowskiej, które sprzyjają rozwijaniu uczniowskiej wiedzy o uczeniu się oraz pozwalają wychowankom poprawiać sprawność w regulowaniu swoich zachowań w tym zakresie,
planują zajęcia współprowadzone oraz sposoby na efektywną współpracę w zespole nauczycielskim.
W zakresie postaw osoby uczestniczące:
doskonalą się w rutynie polegającej na wprowadzaniu zmian opartych na dowodach (poznanych dzięki lekturom lub zebranym w klasie), ewaluacji tych zmian i utrwalaniu najlepszych praktyk, tak aby to, co nowatorskie stawało się otwartą na krytykę rutyną.
Kryteria oceniania
Zaliczenie wymaga obecności na zajęciach oraz przedstawienia dowodów wdrożenia z jednego z czterech działów (projektowanie pracy, ocenianie, dostępność uczenia się, badania). Dowody mogą mieć różny charakter (nagrania, materiały fotograficzne, prace uczniowskie, konspekty zajęć) uzgodniony z osobą prowadzącą. Powinny zawierać opis objaśniający istotę prezentowanego dowodu.
Literatura
Agnieszka Borek, Magdalena Tędziagolska (red.), Ewaluacja w szkole i przedszkolu, Era Ewaluacji 2016
Tomasz Garstka, Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu?, Wolters Kluwer 2016
John Hattie, Widoczne uczenie się dla nauczycieli. Jak maksymalizować siłę oddziaływania na uczenie się, CEO 2015
Dorota Klus-Stańska, Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, PWN 2018
Jay McTighe, Harvey F. Silver, Uczyć (się) głębiej. Jak to zrobić na lekcji, CEO 2021
David Mitchell, Sprawdzone metody w edukacji specjalnej i włączającej. Strategie nauczania poparte badaniami, Harmonia 2016
Geoff Petty, Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki, GWP 2018
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: