Paranormal America: ghosts, UFO’s, and the skeptics. (Paranormalna Ameryka: duchy, UFO i sceptycy.) 4219-SH0046
Podczas kursu uczestnicy odkryją różnorodne mity wernakularne powszechne w społeczeństwie amerykańskim. Kursanci będą mieli okazję zapoznać się z pojęciami takimi jak: materializm, sceptycyzm, idealizm, spirytyzm, spiritualizm i alternacja z perspektywy socjologicznej. Najpierw przyjrzymy się fenomenowi sekularyzacji, który przekształcił społeczeństwo amerykańskie od początku XX wieku. Omówimy zagadnienia takie jak scjentyzm, który zastąpił tradycyjną religię i duchowość. Na przykładzie The Skeptics Society zbadamy również sceptycyzm, który jest powiązany z racjonalizmem i brakiem naiwności. Następnie przejdziemy do różnorodnych zjawisk paranormalnych obecnych w kulturze popularnej: obserwacje UFO, porwania przez obcych i kręgi w zbożu. Poznamy oficjalne oświadczenia rządu USA. Spróbujemy zachować otwarty umysł podczas czytania relacji naocznych świadków, patrząc na nie przez pryzmat fenomenologii. Ponadto, zbadamy różne sposoby, w jakie Amerykanie praktykują duchowość, takie jak komunikacja ze zmarłymi za pomocą tabliczek Ouija, mediów, seansów spirytystycznych i nowoczesnych technologii, takich jak Spirit Boxy. Odkryjemy na nowo szamanizm plemion rdzennych Amerykanów oraz różne powiązane z nim mity, na przykład te przedstawione w horrorach (Smętarz zwierząt), a także inne przykłady folkloru rdzennych Amerykanów, takie jak mit o Wielkiej Stopie lub Sasquatchu. Podczas tego kursu uczestnicy będą mieli możliwość krytycznego przedyskutowania najpopularniejszych teorii spiskowych: Strefy 51, wydarzeń z 11 września 2001 roku, czy masonerii. Wreszcie, spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: czy mity wernakularne są emanacją naturalnej ludzkiej potrzeby duchowości w obliczu narastającej sekularyzacji, czy może czymś innym?
W trakcie kursu zapoznamy się z następującymi tematami:
- Folklor rdzennych Amerykanów – Wielka Stopa/Sasquatch i inne mityczne stworzenia, szamanizm
- Współczesna sekularyzacja: oświecenie, materializm, scjentyzm, społeczeństwo technologiczne
- Idealizm i spirytyzm – na przykładzie seansów z epoki wiktoriańskiej w XIX wieku
- Nawiedzone domy, historie o duchach, tabliczki Ouija, badacze zjawisk paranormalnych, programy telewizyjne, Spirit Boxy i współczesne amerykańskie horrory
- UFO i porwania przez obcych – historie, spiski dotyczące NASA, statki kosmiczne, kręgi w zbożu
- Teorie spiskowe i ich popularność. Strefa 51, Zeitgeist i 11 września 2001.
- Kiedy nauka spotyka spisek: The Skeptics Society i The Flat Earth Society
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
- student posiada wiedzę ogólną na temat amerykańskich mitów wernakularnych.
- student posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą poszczególnych zagadnień z zakresu kulturoznawstwa i socjologii, takich jak: sekularyzacja, spirytyzm, spirytualizm, duchowość, modernizm, sceptycyzm, materializm.
- student ma świadomość procesów (społecznych i kulturowych) wpływających na popularność mitów wernakularnych w amerykańskim społeczeństwie.
Umiejętności:
- student potrafi krytycznie spojrzeć na pojawiające się w mediach amerykańskich doniesienia na temat UFO, teorii spiskowych czy zjawisk paranormalnych i analizować je pod kątem socjologicznym.
- student potrafi rozróżnić fakty od relacji świadków. Potrafi spojrzeć na relacje świadków z perspektywy fenomenologicznej.
- student potrafi analizować treści medialne badając ich dyskurs.
- potrafi stworzyć syntezę wiedzy z różnych źródeł i wyciągnąć własne wnioski z literatury przedmiotu.
Kompetencje:
- kurs pomaga wypracować umiejętności w zakresie pracy zespołowej
- kurs rozwija umiejętność dyskusji i krytycznej analizy tekstów kultury
- kurs rozwija umiejętność autoprezentacji i wypowiadania się przed publicznością
- kurs rozwija umiejętność akademickiego pisania
- kurs przygotowuje do patrzenia na wytwory kultury amerykańskiej takie jak filmy, materiały prasowe czy wpisy na forach internetowych z perspektywy krytycznej
- kurs pozwala w inny sposób spojrzeć na własny światopogląd i motywuje do refleksji nad kwestiami materializmu i duchowości.
Kryteria oceniania
1. Prezentacja dotycząca wybranego zagadnienia 40%
2. Praca semestralna - artykuł na podstawie prezentacji 30%
3. Aktywny udział w dyskusjach podczas zajęć 30%
0-55% = 2
56-69% =3
70-83% =4
84-97%=5
98-100%=5!
Literatura
(wybrane publikacje, pełna lista zostanie opublikowana na platformie Kampus).
Książki:
Paranormal America (second edition) : Ghost Encounters, UFO Sightings, Bigfoot Hunts, and Other Curiosities in Religion and Culture / Christopher D. Bader, Joseph O. Baker, F. Carson Mencken. Bader, Christopher D., author. | Baker, Joseph O., author. | Mencken, F. Carson, author. 2017 | New York, NY : New York University Press
Empire of Conspiracy : The Culture of Paranoia in Postwar America / Timothy Melley. Melley, Timothy, author. 2016 | Ithaca, NY : Cornell University Press
Artykuły:
Martin, David. 2008. “Does the advance of science mean secularisation?” Scottish Journal of Theology Ltd, 61(1): 51–63. doi:10.1017/S0036930607003833
Zimmer, Troy A. 1985. “Belief in UFOs as alternative reality, cultural rejection or disturbed psyche”. Deviant Behavior, 6:4, 405-419, DOI: 10.1080/01639625.1985.9967687
Bartholomew, Robert E. 1991. “The quest for transcendence: An ethnography of UFO’s in America”. The Anthropology of Consciousness 2 (1-2).
Van Niekerk, b., 2018, ‘Religion and spirituality: What are the fundamental differences?’, HTS Teologiese Studies/Theological Studies
74(3), 4933. https://doi.org/ 10.4102/hts.v74i3.4933
Collins, Paul and Nada K. Kakabadse. 2006. “Perils of religion: Need for spirituality in the public sphere”. Public Administration and Development 26, 109-121.
Bader, Chris D. 1995. “The UFO Contact Movement from the 1950s to the Present” Studies in Popular Culture, Vol. 17, No. 2 (April), pp. 73-90. URL: http://www.jstor.org/stable/23413704
Geppert, Alexander C.T. 2012. “Extraterrestrial encounters: UFOs, science and the quest for transcendence, 1947–1972”. History and Technology: An International Journal, 28:3, 335-362
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: