The USA - A Colonial Empire? (USA - Imperium kolonialne?) 4219-SA003
Jedna z najbardziej interesujących kwestii w dziejach Ameryki to sprawa obszarów należących do USA lecz nie będących stanami, ani też terytoriami Unii. Wbrew powszechnej opinii, Stany Zjednoczone pozyskiwały takie ziemie zarówno w XIX, jak i XX wieku, a w pewnych wypadkach posiadają je do dziś. Były one nawet zwane koloniami przez samych Amerykanów sto lat temu. Niektóre, jak Wyspy Filipińskie, stały się niepodległymi państwami, zaś inne obecnie nadal należą do USA. Przypadki tych krain będą analizowane i omawiane w porządku chronologicznym, w oparciu o - głównie amerykańskie - dokumenty urzędowe, artykuły prasowe, przemówienia polityków oraz pamiętniki. Obiektem zainteresowania będą amerykańskie poglądy, programy i spory dotyczące pozyskiwania, utrzymywania lub pozbywania się terenów takich jak wyspy Morza Karaibskiego w początkach XIX wieku, Filipiny w latach 1898 - 1934, ewentualność zarządzania terytoriami mandatowymi Ligi Narodów lub obszarami powierniczymi ONZ aż po problemu dzisiejszego Puerto Rico.
Tematy:
- Początki – plany „marszu na Południe” podczas i po Rewolucji Latynoamerykańskiej początków XIX wieku
- Amerykańskie programy ekspansjonistyczne w połowie XIX wieku
- Dalej niż Rio Grande – Meksyk jako przyszła kolonia USA? Publicystka amerykańska z 1859 r.
- Alaska i co dalej? Myśl ekspansjonistyczna i praktyka polityczna USA po Wojnie Secesyjnej
- Nowe Objawione Przeznaczenie – ideologia ekspansji epoki imperializmu
- Wspaniała Wojenka…o imperium kolonialne? Wojna hiszpańsko-amerykańska 1898 roku i kwestia zdobyczy terytorialnych USA na Pacyfiku (Filipiny i Guam)
- Kuba i Panama na przełomie XIX i XX wieku: amerykańskie półkolonie?
- Filipiny – koniec amerykańskiego eksperymentu kolonialnego: debaty o przyszłości archipelagu w latach 1930-tych
- Ku Dobremu Sąsiedztwu – karaibskie posiadłości i półkolonie USA w latach 1919-1934
- Ostateczna dekolonizacja? Posiadłości amerykańskie po 1945 roku
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. Wiedza
Po ukończeniu tego kursu student
• posiada zaawansowaną wiedzę o miejscu i znaczeniu problematyki kolonialnej w polityce amerykańskiej w przekroju historycznym
• rozumie amerykańskie debaty i spory dotyczące pozyskiwania i utrzymywania obszarów zależnych od Stanów Zjednoczonych na przestrzeni historii
• umie rozpoznać związki pomiędzy amerykańskim i europejskim rozumieniem mocarstwowości imperialnej w XIX i XX wieku
2. Umiejętności
Po ukończeniu tego kursu student
• potrafi analizować i interpretować źródła do historii politycznej USA
• wykrywa i rozpoznaje zależności pomiędzy rozwojem gospodarczym państw uprzemysłowionych XIX i XX wieku, a koncepcjami prowadzenia polityki kolonialnej
• umie formułować pytania badawcze na temat kształtowania się i rozwoju ideologii imperialnej w dziejach USA
3. Kompetencje społeczne
Po ukończeniu tego kursu student
• jest świadomy ważności różnic kulturowych dla zrozumienia europejskich i amerykańskich koncepcji kolonializmu
• rozumie znaczenie amerykańskiego podejścia do kwestii kolonializmu dla odbioru USA jako mocarstwa światowego w krajach Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej
• potrafi zająć własne stanowisko wobec współczesnych kontrowersji co do roli USA w historii powszechnej XIX i XX wieku
Kryteria oceniania
Aktywny udział w zajęciach i obecność na nich (60%); nie mniej niż jedna prezentacja lub praca pisemna na temat z zakresu kursu, uzgodniony z prowadzącym (20%); krótka praca pisemna - 5 stron - na temat uzgodniony z prowadzącym (20 %) oraz krótkie omówienie z nim pracy studenta/studentki podczas kursu przed uzyskaniem stopnia.
Ocena końcowa (sumaryczna z powyższych):
powyżej 90% - 5,0
85 - 89% - 4,5
75 - 84% - 4,0
70 - 74% - 3,5
60 - 69% - 3,0
Literatura
Annals of America. Series, Chicago 1976;
Documents of American History. ed. by Harry S. Commager, 9th edition, Englewood Cliffs, New Jersey, 1973;
Harry B. Hawes: Philippine Uncertainty. An American Problem. NY 1932;
Manuel L. Quezen: The Good Fight. NY, 1946;
United States Policy Toward China. Diplomatic and Public Documents 1839-1939. ed. by P. H. Clyde, NY 1940.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: