Gender and Gender Relations in the Americas (Płeć i relacje międzypłciowe w obu Amerykach) 4219-AW230
Celem kursu jest analiza płci i relacji płciowych w obu Amerykach, z uwzględnieniem tego, jak role i tożsamości płciowe są konstruowane, kwestionowane i redefiniowane w kontekście historycznym, politycznym i kulturowym. Osoby studenckie będą krytycznie przyglądać się temu, jak kolonializm, nacjonalizm, rasa i klasa społeczna przecinają się z płcią w różnych regionach. W oparciu o interdyscyplinarne źródła oraz studia przypadków kurs promuje myślenie porównawcze i świadomość międzykulturową. Zajęcia podzielone będą na bloki tematyczne:
Blok I: Wprowadzenie do studiów nad płcią w Amerykach
• Wprowadzenie do kursu: kluczowe pojęcia – płeć biologiczna, płeć społeczno-kulturowa, tożsamość płciowa, cisnormatywność i niebinarność.
• Perspektywy teoretyczne: feminizm(y), teoria queer, podejścia dekolonialne, intersekcjonalność.
• Płeć jako konstrukt społeczny i kulturowy w obu Amerykach – dziedzictwo historyczne i współczesne konsekwencje.
Blok II: Płeć w instytucjach i życiu codziennym
• Struktury rodzinne i role płciowe: od modeli patriarchalnych po inkluzywne rodzicielstwo w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej.
• Płeć a rynek pracy: feminizacja zawodów, praca nieformalna, luka płacowa ze względu na płeć.
• Edukacja a reprodukcja norm płciowych: programy nauczania, dostępność edukacji i ukryte uprzedzenia.
Blok III: Płeć, kultura i media
• Reprezentacje płci w mediach i kulturze popularnej: stereotypy, opór i nowe narracje.
• Ciało, seksualność i normy płciowe: kanony piękna, prawa reprodukcyjne, widoczność osób queer.
• Przemoc ze względu na płeć: kobietobójstwo, przemoc strukturalna i jej medialna prezentacja w Amerykach.
Blok IV: Współczesne problemy i nowe kierunki
• Męskości w przemianie: tradycyjne normy a nowe formy męskości w kontekstach miejskich i wiejskich.
• Płeć w dobie globalizacji i technologii cyfrowych: aktywizm online, performatywność płci w sieci, wirtualne ciała.
Każdy blok będzie łączyć wykłady, dyskusje grupowe oraz analizy studiów przypadków z różnych krajów i społeczności. Celem jest rozwijanie u osób studenckich zdolności do rozpoznawania wspólnych wzorców i lokalnych specyfik w dynamice relacji płciowych.
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się
Wiedza:
• Zrozumienie kluczowych podejść teoretycznych dotyczących płci, intersekcjonalności i władzy
• Znajomość historycznych i współczesnych debat dotyczących płci w różnych regionach obu Ameryk.
• Zdolność zidentyfikowania, jak normy płciowe łączą się z rasą, klasą, seksualnością i nacjonalizmem.
Umiejętności:
• Zdolność krytycznego analizowania tekstów, obrazów i dyskursów związanych z płcią.
• Umiejętność porównywania zagadnień płci w różnych kontekstach kulturowych i politycznych w Amerykach.
• Zdolność budowania argumentów w oparciu o źródła akademickie i dowody z analiz przypadków.
Kompetencje społeczne:
• Prowadzenie merytorycznej i okazującej szacunek do innych dyskusji na tematy wrażliwe i złożone.
• Wrażliwość na różnorodność tożsamości i ekspresji płciowej w różnych kulturach.
• Zdolność dekonstrukcji stereotypów i poszerzania społecznego zrozumienia płci.
Kryteria oceniania
Aktywność i obecność na zajęciach (maks. 2 nieobecności): 20%
Zadania domowe (3 krótkie analizy tekstów/treści medialnych związanych z tematami kursu): 30%
Esej końcowy (min. 10 stron; analiza porównawcza wybranego zagadnienia w kontekście dwóch Ameryk): 50%
Literatura
Butler, Judith. Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Routledge, 1990.
Vergès, Françoise. A Decolonial Feminism. Translated by Ashley J. Bohrer. Pluto Press, 2021.
Connell, R. W. Masculinities. University of California Press, 2005.
Energy Poverty, Justice and Gender in Latin America — Editors Lira Luz Benites Lázaro, Sigrid de Aquino Neiva, Esteban Serrani (2025). Chosen chapters. Gender Revolution: How Electoral Politics and #MeToo are Reshaping Everyday Life — Pamela Aronson & Matthew R. Fleming (2023).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: