Economy of the United States (Gospodarka Stanów Zjednoczonych) 4219-AW033
Celem kursu jest zaznajomienie uczestników z aktualnym stanem i niektórymi faktami z przeszłości gospodarki amerykańskiej. Zamiarem jest przeanalizowanie zachodzących procesów wraz z ich wynikami, jak i instytucjonalnych/strukturalnych cech gospodarki USA. Aby to osiągnąć, kurs rozpocznie się od wyjaśnienia szeregu podstawowych pojęć ekonomicznych. W następnej kolejności przeanalizujemy szereg instytucji, zwracając uwagę na zmiany, jakie w nich historycznie zachodziły. Gospodarka USA zostanie pokazana na (porównawczym) tle międzynarodowym. Wskażemy dostępne źródła statystycznych danych gospodarczych oraz zanalizujemy sposoby w jakie są one zbierane i publikowane w USA. Położymy nacisk na wyszukiwanie oraz pobieranie informacji i danych z ogólnodostępnych pierwotnych źródeł internetowych. Kurs składa się z ośmiu modułów (bloków tematycznych) wymienionych poniżej:
BLOK 1: Omówienie organizacji kursu i wymagań egzaminacyjnych. Zagadnienia wstępne: przedmiot i metody ekonomii. Przegląd gospodarki USA: dziś i sto lat temu.
BLOK 2: Jak działa gospodarka. Podstawowe pojęcia (makro)ekonomii: podmioty gospodarcze; sektory gospodarki, ich funkcje i powiązania między nimi (okrężny ruch produktów i usług); rodzaje przedsiębiorstw; gospodarcze funkcje państwa.
BLOK 3: Podstawowa charakterystyka liczbowa sektora amerykańskich firm, gospodarstw domowych (i szerzej; ludności USA); instytucji finansowych oraz rządu federalnego (i jego budżetu). Źródła danych statystycznych dla wyżej wymienionych elementów gospodarki USA.
BLOK 4: System Rachunkowości Społecznej [SNA] (podstawowe pojęcia, historia, działalność Narodowego Biura Badań Gospodarczych [the NBER] - Wesley Mitchell i Simon Kuznets, rozwój systemu SNA i jego amerykańskiej wersji [NIPA] – podstawowe dziś używane kategorie; diagram ruchu okrężnego dla gospodarki USA. Wielkości nominalne i realne. PKB per capita jako miara dobrobytu – faktyczne statystyki Banku Światowego: USA na tle świata. Wzrost i falowanie PKB/DNB – długofalowy wzrost a cykl gospodarczy. Wielki Kryzys 1929-1933. Wielka recesja 2007-2009.
BLOK 5: Państwo i jego funkcje gospodarcze. Budżet: centralny, stanowy i lokalny. Opodatkowanie. Regulacja i deregulacja działalności gospodarczej. Ustawy antymonopolowe.
BLOK 6: Przedsiębiorstwa (w tym giełdy papierów wartościowych) ich różne formy organizacyjno-prawne występujące w USA: indywidualna działalność gospodarcza osób fizycznych, spółki i korporacje [w tym tzw. korporacja typu sub-S] – ich cechy i liczebność. Listy największych amerykańskich (publicznych i prywatnych) firm wg The Fortune i The Forbes. Giełdy papierów wartościowych i giełdy towarowe.
BLOK 7: Siła robocza, zatrudnienie, bezrobocie, związki zawodowe. Rynek pracy. Podaż i popyt na siłę roboczą. Stopa zatrudnienia, bezrobocia i aktywności zawodowej – definicje i faktyczne wielkości dla gospodarki USA (obecnie [w tym podczas oraz po związanej z COVID-19 recesją] i historycznie). Amerykański ruch związkowy – historia i dzisiejsze znaczenie. Zmieniający się historycznie stosunek władz amerykańskich do związków zawodowych (w tym działania władzy legislacyjnej, sądowniczej i wykonawczej).
BLOK 8: Pieniądz i bankowość. Pochodzenie pieniądza i jego podstawowe funkcje. Ewolucja form pieniądza. Historia amerykańskiego pieniądza i bankowości. Bankowość centralna w USA. System Rezerwy Federalnej (The Fed) dzisiaj. Banki komercyjne. Inne instytucje finansowe i ich rola w kryzysie finansowym 2007-2009. Miary (podaży) pieniądza. Recesja gospodarcza (Wielka Recesja) a polityka Fed.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu tego kursu student
WIEDZA
Zna i rozumie
- żargon ekonomii, by móc właściwie opisywać historyczne fakty i procesy gospodarcze zachodzące w gospodarce amerykańskiej od końca 18. wieku
- różnice między mechanizmami wyboru prywatnego i publicznego – jako dwoma podstawowymi mechanizmami alokacji zasobów stosowanymi w zmieniających się proporcjach przez ponad dwa stulecia rozwoju amerykańskiej gospodarki
- rolę rynku i wolnej przedsiębiorczości w historycznym rozwoju gospodarki USA, a także jasno widzieć historyczną tendencję wciąż rosnących rozmiarów państwa na poziomie federalnym i stanowym/lokalnym – wraz z tego gospodarczymi konsekwencjami
- cechy charakterystyczne i problem następujących sektorów i rynków gospodarki USA: rządu centralnego i jego budżetu, producentów prywatnych (firm), rynku pracy, instytucji i przedsiębiorstw finansowych obecnie i w przeszłości oraz ich charakterystykę liczbową i przepływy pomiędzy nimi
- szereg najważniejszych instytucji gospodarczych amerykańskiego świata finansów i bankowości – wliczając w to czołowe giełdy papierów wartościowych i giełdy towarowe (Nowy Jork i Chicago) – wraz z ich historyczną ewolucją
- szereg ważnych współczesnych oraz historycznych postaci amerykańskiej gospodarki i ekonomii oraz wagę ich osiągnięć
2. UMIEJETNOŚCI
Potrafi:
- komunikować się na tematy związane z gospodarką USA w języku angielskim, używając odpowiedniej terminologii
3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Jest gotów:
zastosować zdobytą wiedzę na temat gospodarki USA w prowadzonych dyskusjach i do formułowania własnych opinii
Kryteria oceniania
Ocena końcowa będzie wystawiona wyłącznie na podstawie wyniku egzaminu końcowego. Egzamin końcowy będzie miał formę pisemnego testu, który może zawierać pytania do wyboru, typu prawda-fałsz, graficzne i krótkie pytania otwarte. Na pewno nie będzie zawierał długich pytań otwartych w formie eseju. Wymagana będzie znajomość wykładów, wskazanej literatury oraz materiałów zamieszczonych na platformie e-learningowej UW, w tym ogólne rozeznanie w podstawowych danych statystycznych podawanych na zajęciach i w literaturze.
Do zaliczenia przedmiotu trzeba zdobyć na egzaminie minimum pięćdziesiąt procent (t. j. 50 punktów na 100). Punkty NIE będą zaokrąglane. Ocena liczbowa będzie wystawiona wg poniższej skali:
< 0; 50) = 2,0 [F]
<50; 60) = 3,0 [C]
<60; 70) = 3,5 [C+]
<70; 80) = 4,0 [B]
<80; 90) = 4,5 [B+]
<90; 100> = 5,0 [A]
Amerykańskie ekwiwalenty literowe są podane jedynie w celach porównawczych i nie są wiążące.
Będzie jeden egzamin poprawkowy oferowany w oficjalnej sesji poprawkowej (wg kalendarza akademickiego UW). Egzaminy poprawkowe nie będą organizowane poza w/w sesją, ani w formie terminów indywidualnych. Nieobecność na egzaminie skutkuje koniecznością przystąpienia do poprawki oferowanej podczas oficjalnej sesji poprawkowej - nie będzie odstępstw od tej reguły. Poprawka będzie miała format przystający do oryginalnego testu. Skala ocen testu poprawkowego może być dużo bardziej stroma niż na pierwszym egzaminie. Uczciwość akademicka będzie w pełni wymagana i bezwzględnie egzekwowana podczas wszystkich egzaminów.
Przypominam, że od studentów studiów stacjonarnych (dziennych) wymagane jest regularne uczestnictwo w zajęciach.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. USDS [2008?]. Outline of the U.S. Economy. Bureau of International Information Programs. Pobrane z https://usa.usembassy.de/etexts/oecon/index.htm dnia 29-11-2023
Wymagana będzie znajomość całego tekstu. Niniejsza broszura nie była aktualizowana od wczesnych lat 2010-ych, nie zawiera zatem informacji o ostatnich kilkunastu latach. Jednak nadaje się jako doskonałe źródło podstawowej, nietechnicznej wiedzy o gospodarce amerykańskiej w długim przekroju historycznym. Aktualny materiał dotyczący gospodarki USA będzie oczywiście przedstawiony podczas wykładu (Economy of the United States) – na platformie e-learningowej kursu zostaną także wskazane odpowiednie źródła aktualnej wiedzy i danych. Podczas lektury niniejszej broszury proszę pamiętać, że została ona opublikowana przez agendę rządową i nie jest wydawnictwem stricte akademickim. Czytelnik powinien zwrócić uwagę na Glossary of Economic Terms (strony 95-101) – przed końcem semestru powinien mieć opanowane wszystkie te terminy.
Ponieważ przez ostatnie kilka lat kolejne podawane przeze mnie łącza do w/w dokumentu znikały z sieci, zamieszczam także cały tekst in extenso na naszej plaftormie e-learningowej.
2. Wszystkie dodatkowe materiały pomocnicze zamieszczone na stronie e-learningowej kursu.
Literatura dodatkowa:
1. OECD (2022). 2022 Economic Survey of the United States. Overview. OECD Economic Surveys. https://doi.org/10.1787/eeb7cbe9-en
2. White House (2023). Economic Report of the President. Pobrane dnia 2023-11-29 z https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2023/03/ERP-2023.pdf
Economic Reports of the President for consecutive years from 2010 up to 2023 are here: https://www.govinfo.gov/app/details/ERP-2023/context
3. Council of Economic Advisers (2023). Economic Indicators, October 2023. Pobrane dnia 2023-11-29 z https://www.govinfo.gov/content/pkg/ECONI-2023-10/pdf/ECONI-2023-10.pdf [zawiera dane dostepne przed 7 listopada 2023]
Najnowsze wydanie można będzie znaleźć tutaj: https://www.govinfo.gov/app/collection/econi
4. W witrynie www.thoughtco.com można znaleźć krótkie teksty tłumaczące podstawowe pojęcia i zagadnienia z wielu dziedzin nauki;
- z dziedziny ekonomii: https://www.thoughtco.com/economics-4133521
- z dziedziny gospodarki Stanów Zjednoczonych: https://www.thoughtco.com/us-economy-4133519
5. Mogą być również przydatne wybrane fragmenty z podstawowego podręcznika do ekonomii: J. Gwartney, R. Stroup, R. Sobel, D. Macpherson, Economics. Private and Public Choice, Thompson / South Western, dowolne wydanie z XXI wieku (jeden egzemplarz najnowszego wydania jest dostępny w Bibliotece OSA).
6. Dodatkowo, studenci powinni wyszukać i regularnie przeglądać następujące witryny internetowe zawierające mnóstwo informacji na przerabiane przez nas tematy. Podajemy kilka najważniejszych:
- US Bureau of Economic Analysis (of the US Department of Commerce)
- US Bureau of Labor Statistics (of the US Department of Labor)
- US Census Bureau
- FRED [Federal Reserve Bank Economic Database]
- The Forbes [a magazine]
- The Fortune [a magazine]
- The Wall Street Journal [an economic daily]
- NYSE [the New York Stock Exchange - Euronext]
- http://www.usgovernmentspending.com/ [good source of data and graphs on US gov’t]
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: