Socjologia przestrzeni-wykład 4208-M1SP

W socjologii, antropologii kulturowej i psychologii przestrzeń doczekała się już licznych studiów i analiz, a ich wzorem do dzisiaj pozostają prace uczonych skupionych wokół Emila Durkheima, Maurice Halbwachsa, Henri Lefebvra i wielu innych. Wykład prezentuje socjologiczne postrzeganie i analizowanie miasta i przestrzeni oraz przedstawia główne jej rodzaje, sposoby wytwarzania i użytkowania.
Refleksja o przestrzeni pojawia się we wszystkich niemal kolejnych szkołach, systemach i koncepcjach filozoficznych. Odszukamy ją w przemyśleniach Platona, w tym również w jego projekcji idealnego miasta (polis), w dziełach Arystotelesa, a zwłaszcza w Metafizyce, Demokryta i Epikura, Augustyna czy Tomasza z Akwinu. Wiele miejsca poświęcił przestrzeni Immanuel Kant i cała grupa jego kontynuatorów, twórców neokantyzmu. Również w socjologii i antropologii kulturowej przestrzeń doczekała się licznych studiów i analiz, a ich wzorem do dzisiaj pozostają prace uczonych skupionych wokół Emila Durkheima, Georga Gurvitcha czy Claude’a Lévi-Straussa.
Tak jak przestrzeń, tak i miasto fascynowało i intrygowało człowieka. Pierwsze miasto, Ur, powstało w królestwie Sumeru Jego rozkwit przypada na XXI–XX w. p.n.e. Od tamtego czasu pojawiła się też refleksja nad takim typem osadnictwa i jego przyszłością. Miasto bowiem od samego początku rodziło skrajne i ambiwalentne emocje. W wielu opisach symbolizowało kumulację zła i patologii, a biblijna opowieść z pierwszej księgi mojżeszowej o zniszczeniu Sodomy i Gomory jest dla tego typu myślenia charakterystyczna. Miasto, jak napisał w znakomitej książce Michel Foucault, było siedzibą obłędu i szaleństwa, ale też zachowań społecznie pożądanych. Miasto było w końcu oceniane jako pozytywny układ odniesienia, miejsce, w którym chce się żyć, mieszkać i pracować.
Rolę i znaczenie miasta, jako miejsca społecznego skupienia i organizacji, doceniali socjologowie, w tym również polscy. Na jego temat wypowiadali się między innymi Stanisław Rychliński, Stanisław Ossowski czy Florian Znaniecki. Przestrzeń i miasto interesują nie tylko socjologów, ale także psychologów, geografów i przedstawicieli innych dyscyplin.
Integralna częścią wykładu jest socjologiczna interpretacja ponad 500 fotografii różnych fragmentów przestrzeni. Wykład może zainteresować zarówno socjologów, psychologów, kulturoznawców, a także studentów innych kierunków, którzy także żyją w mieście i w przestrzeni.