Wstęp do kulturoznawstwa i metodologia badań 4206-OP-I-WKMB
Na zajęciach rozpatrywane są podstawowe zagadnienia kulturoznawstwa, naukowe rozumienie terminu kultura, a także problemy badań nad kulturą. Przedstawiona zostanie charakterystyka kulturoznawstwa jako dyscypliny naukowej oraz pozycja nauk o kulturze wśród dyscyplin humanistycznych i społecznych. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawową literaturą z zakresu kulturoznawstwa, z najistotniejszymi zagadnieniami nauk o kulturze oraz przygotowanie studentów do podjęcia tematyki kultury w badaniach i pracy dyplomowej.
W toku zajęć omówione zostaną relacje pomiędzy różnymi kulturami oraz teorie kultury i sposoby poznawania kultury. Wprowadzone zostaną podstawowe pojęcia związane z różnymi aspektami kultury ujętymi w wymiarach: historyczności kultury (ciągłość i zmiana kulturowa, ewolucja, tradycja), instrumentalności kultury (potrzeby, funkcje, wartości, normy), wymiaru jednostkowego (socjalizacja, internalizacja), wymiaru symbolicznego (komunikacja, kod kulturowy, język, mit, kultura religijna), wymiaru społecznego (grupa społeczna, subkultura, więź społeczna, kultura narodowa, rola społeczna) oraz wymiaru ideacyjnego (ideologia, stereotyp, obyczaj, styl życia, moda).
Przykładowe tematy zajęć:
1. Konstrukcja pojęcia kultury. Kultura a natura. Wymiary i przemiany kultury.
2. Kultura a biologia, kultura materialna, sztuka.
3. Magia, religia, światopoglądy, normy, wartości.
4.Czas i przestrzeń w kulturach. Komunikacja międzykulturowa. Kultura masowa.
5. Teorie i metody w kulturoznawstwie.
6. Jednostka i społeczeństwo w kulturach. Kultura a struktura społeczna. Typy więzi i grup społecznych.
7. Różnorodność kultur. Relatywizm, uniwersalizm kulturowy.
8. Współczynnik humanistyczny – subiektywny oraz intersubiektywny aspekt rzeczywistości kulturowej
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student: rozumie istotę kulturoznawstwa, różne sposoby definiowania kultury, dostrzega różnice między kulturami, posiada orientację w sposobach prowadzenia badań kulturoznawczych; zna podstawowe zagadnienia kulturoznawstwa; zna główne teorie kulturoznawcze;
rozumie problem wielokulturowości i przenikania się kultur; potrafi wyjaśnić problemy badawcze związane z kulturą.
Kryteria oceniania
Aktywne i systematyczne uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności), jakość przygotowania prezentacji/referatu na zadany temat
Literatura
1. Baldwin Elaine, Brian Longhurst, Wstęp do kulturoznawstwa, Poznań 2007.
2. Benedict R. Wzory kultury, Warszawa 2001.
3. Czarnowski S. Kultura, Warszawa 2005.
4. Czerwiński M. Kultura i jej badanie, Wrocław 1985.
5. Czerwiński M. Profile kultury. Warszawa 1980.
6. Kłoskowska A. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, Wrocław 1991.
7. Kłoskowska A. Kultura masowa, 1980.
8. Kłoskowska A. Socjologia kultury, Warszawa 1983.
9. Jagiełło M. Partnerstwo dla przyszłości, Warszawa 2000.
10. red. A. Jawłowska, M. Kempny, E. Tarkowska "Kulturowy wymiar przemian społecznych", Warszawa 1993.
11. Kroeber A.L. Istota kultury, Warszawa 2002.
12. Linton R. Kulturowe podstawy osobowości, Warszawa 2000.
13. Mead M. Kultura i tożsamość, Warszawa 2000.
14. red. Mencwel Andrzej, Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa 2005.
15. Nowicka E. Świat człowieka, świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Warszawa 1997.
16. Waldenberg M. Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Warszawa 2000.
17. Znaniecki F. Nauki o kulturze, Warszawa 1971
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: