Ameryka prekolumbijska 4206-OK-I-AP
Problematyka i tematy poszczególnych wykładów:
Krótki zarys warunków geograficznych Ameryki Łacińskiej. Teorie związane z przybyciem pierwszych ludzi na kontynent amerykański.
Kultury Indian z wysp karaibskich
Mezoameryka, obszar, języki, rejony kulturowe. Poznawanie cywilizacji Mezoameryki przez Europejczyków. Kronikarze hiszpańscy i indiańscy z epoki konkwisty i wczesnikolonialnej. Wczesne badania archeologiczne. Najnowsze odkrycia archeologii mezoamerykańskiej. Udział Polaków.
Początki cywilizacji Mezoameryki; Olmekowie, Wyżyna Meksykańska.
Religie, kalendarze, pismo w Mezoameryce.
Zarys rejonów kulturowych: Oaxaca, Zatoka Meksykańska, Kultury Zachodu. Grupy etniczne, stanowiska archeologiczne, informacje historyczne. Państwo Michoacan. Rola metalurgii.
Wyżyna Meksyku w okresach klasycznym i wczesnopoklasycznym. Teotihuacan, państwo Tolteków, postać Quetzalcoatla, migracje Chichimeków.
Cywilizacja Majów w okresach klasycznym i poklasycznym. Stanowiska archeologiczne, struktury polityczne, historia.
Kultura i historia Azteków. Mezoameryka poza swymi granicami. Przybycie Hiszpanów, koniec cywilizacji Mezoameryki
Kultura Cocle w Panamie. Kultury Chibchów w Ameryce Środkowej i Kolumbii. Wyżyna Bogoty. San Agustin. Tairona. Rozwój metalurgii. Mit pozłacanego króla.
Cywilizacja andyjska. Rejony kulturowe, Chronologia, Kronikarze epoki konkwisty i wczesnokolonialnej, Odkrycia archeologiczne, wczesne i aktualne. Udział Polaków. Kultury Chavin i Paracas
Najważniejsze kultury przedinkaskie: Moche, Nazca, Chimu, Tiahuanaco.
Państwo Inków: organizacja polityczno-gospodarcza, religia, problem pisma quipu.
Państwo Inków: historia, Inkowie poza granicami imperium. Lud Chachapoya. Kultura rolnicze z północno zachodniej Argentyny /Diaguita, Calchaqui/. Interakcje rejonu andyjskiego i Mezoameryki.
Kultura i historia Araukanów z Chile. Tehuelche i plemiona z rejonu Cieśniny Magellana. Zbieracze i myśliwi z tropikalnych puszcz Wenezueli, Gujany, Brazylii, Paragwaju. Eksperyment jezuitów z Indianami Guarani w XVII i XVIII w.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Uczęszczając na kurs wykładów pt. Ameryka Prekolumbijska, student zdobędzie ogólną wiedzę o cywilizacjach indiańskich w okresie poprzedzającym przybycie Europejczyków. Zdobyta wiedza obejmuje wiadomości z takich dziedzin nauki jak: archeologia, etnografia i historia przedhiszpańskiego Nowego Świata. Student nauczy się identyfikować różne kultury autochtoniczne według ich geograficznego umiejscowienia, chronologii i specyfiki cywilizacyjnej. Zapozna się też ze sztuką Indian omawianych obszarów. Dowie się on jakie elementy prekolumbijskie przetrwały do dziś. Zapozna się z literaturą przedmiotu. Kurs wykładów Ameryka Prekolumbijska stanowić może podstawę do bardziej szczegółowych studiów i zdobywania wyższych stopni naukowych w tej dziedzinie.
Kryteria oceniania
Metodą sprawdzania wiadomości na zakończenie kursu jest egzamin pisemny w formie mieszanego testu lub wypracowania /w takim przypadku każdy przystępujący do egzaminu student otrzymałby inny temat do opisania/. Ewentualne poprawki przewidziane są w postaci egzaminu ustnego.
Literatura
Proponowana literatura,
Ostateczna wersja literatury zostanie podana przez wykładowcę do połowy czerwca.
Język polski:
Curyło Gonzalez Irena: Człowiek i świat wartości w Mezoameryce, Warszawa 2001,
Domeyko Ignacy: Araukania i jej mieszkańcy, Warszawa, Kraków 1992,
Elbanowski Adam: Kraina Mwisków. Przewodnik po Eldorado, Warszawa 1999,
Lanning Edward P.: Peru przed Inkami, Kraków, Wrocław 1985,
Olko Justyna: Meksyk przed konkwistą, Warszawa 2010,
Olko Justyna, Jarosław Źrałka: W krainie czerni i czerwieni. Kultury prekolumbijskiej Mezoameryki, Warszawa 2008,
Portilla Miguel Leon: Dawni Meksykanie, Kraków 1976,
Roztworowska Maria: Historia państwa Inków, 2007,
Szemiński Jan, Mariusz Ziółkowski: Mity, rytuały i polityka Inków, Warszawa 2006,
Języki obce:
Abya Yala, una vision indigena, /articulos/, La Habana 2011,
Cassa Roberto: Los Tainos de la Espańola, Santo Domingo 1974,
Drew David: Las cronicas de los reyes Mayas, Buenos Aires, Mexico 2002,
Davis Nigel: Los antiguos reinos de Mexico, Mexico 1988,
Davis Nigel: Los antiguos reinos del Peru, Barcelona 1999,
Espinosa Peres Lucas: Contribucions linguisticas y etnograficas sobre algunos pueblos indigenas del Amazonas Peruano, Madrid 1955,
Fagan Bryan M.: Kingdoms of Gold, Kingdoms of Jade, London, New York 1991,
Franch Jose Alcina, Josefina Palop Martinez: Los Incas, el reino del sol, Madrid 1988,
Graulich Michel: Los reyes de Tollan, /w:/ Revista Espańola de Antropologia 32, 2002,
Guiteras Holmes Calixta: Mexico Indigena, Ensayos Antropologicos La Habana 2010,
Haubert Maxime: La vida cotidiana de los Indios y jesuitas en las misiones del Paraguay, Madrid 1991,
Iwaniszewski Stanisław: El tiempo y la numerologia en Mesoamerica, /w:/ CIENCIAS 54, abril – junio 1999,
Lawyer Kathrine A.: La identidad colectiva del Pueblo Mapuche. El pasado presente y futuro de una lucha territorial, Buenos Aires 2007,
Lorenzo Antonio: Uso e interpretacion del calendario Azteca, Mexico 1979,
Lorenzo Antonio: Calendario Maya, uso e interpretacion, Mexico 1980,
Luna Luis Eduardo, Pablo Amaringo: Ayahuasca vision. The Religious Iconography of Peruvian Shamanism, Berkeley, California
Pasztory Esther: Pre-columbian art, London 1998,
Pińa Chan Roman: Chichen Itza la ciudad de los brujos de agua, Mexico 1987,
Pollard Helen Perlstein: El imperio tarasco en el mundo mesoamericano, /w:/ Relaciones, verano, XXV, nr. 99, 2004,
Porcel Roberto Edelmiro: La araucanizacion de nuestra pamapa. Los Tehuelches y Pehuenches, Los Mapuches invasores, Buenos Aires 2007,
Pye Mary E., John E. Clark: Los Olmecas son Mixe-Zoque. Contribucion de Gareth Lowe a la arqueologia del Formativo, /w:/ XIX Simposio de Investigaciones Arqueologicas en Guatemala, 2005.
Religion Maya, ed. Mercedes de la Garza Camino, Martha Ilia Najero Coronado, Madrid 2002,
Simon Martin, Nikolai Grube: Chronicle of the Maya Kings and Queens, London 2000,
Schele Linda, David Freidel: A Forest of Kings. The Untold Story of the Ancient Maya, Morrow 1990,
Schejellerup Inge R.: Incas y Espanoles en la conquista de Chachapoya, Lima 2005,
Tabio Ernesto E. : Introduccion a la arqueologia de las Antillas, Editorial de Ciencias Sociales La Habana 1988,
The Maya and Teotihuacan. Reinterpreting Early Classic Ineraction; ed. Geoffrey E. Braswell, University of Texas 2003,
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: