Myśl społeczno - filozoficzna Ameryki Łacińskiej 4206-FK101z
Pojęcie filozofii latynoamerykańskiej a pojęcie "pensamiento"; cechy charakterystyczne mysli latynoamerykańskiej; panoramiczny przegląd głównych nurtów filozoficznych i w okresie kolonialnym z perspektywy ich wpływu na późniejszy rozwój refleksji w okresie niepodległym; utopijne interpretacje Nowego Świata; korzenie amerykanizmu; wizja Ameryki niepodległej i zagadnienie tożsamości kulturowej w koncepcjach S. Bolivara i A. Bello; idea filozofii amerykańskiej J. B. Alberdiego; geneza i przyczyny popularności pozytywizmu w kulturze filozoficznej Ameryki Łacińskiej (przykład Meksyku, Argentyny i Brazylii); koncepcja "chorego kontynentu" (C. O. Bunge, C. Zumeta i A. Arguedas); Nasza Ameryka J. Marti i kształtowanie się opozycji dwóch Ameryk; arielizm J. E. Rodó i przełom antypozytywistyczny; teoria rasy kosmicznej Vasconcelosa; uniwersalizm kulturowy A. Reyesa; nacjonalistyczne nurty w myśli peruwiańskiej i argentyńskiej 1 poł. XX wieku (V.R. Haya de la Torre, J.C. Mariátegui, A. Orrego, E. Martínez Estrada, E. Mallea, H. Murena); boliwijska mistyka ziemi (G. Francovich); filozofia meksykańskości (O. Paz); historiozofia L. Zei; źródła i różne odmiany filozofii wyzwolenia; filozofia interkulturalizmu.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student:
*ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę ogólną, prowadzącą do specjalizacji, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu kulturoznawstwa o specjalności Ameryka Łacińska*
*ma szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach, ośrodkach i szkołach badawczych, właściwych dla badania Ameryki Łacińskiej z perspektywy interdyscyplinarnej
*zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji, wartościowania i problematyzowania różnych wytworów kultury latynoamerykańskiej, właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w zakresie kulturoznawstwa
*zna w sposób pogłębiony wybrane metody i narzędzia opisu, w tym techniki pozyskiwania danych oraz modelowania struktur społecznych i procesów w nich zachodzących, a także identyfikowania rządzących nimi prawidłowości, w szczególności w odniesieniu do Ameryki Łacińskiej
* potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów wytworów kultury właściwych dla Ameryki Łacińskiej stosując oryginalne podejścia, uwzględniające nowe osiągnięcia nauk humanistycznych i społecznych, w celu określenia ich znaczeń i miejsca w procesie historyczno-kulturowym
Kryteria oceniania
Zaliczenie na stopień (test mieszany - część otwarta i część zamknięta)
Literatura
Teksty źródłowe:
1.S. Bolívar, Carta de Jamaica (http://ensayo.rom.uga.edu/antología); [List z Jamajki -seria “Idee i Ludzie”]; A. Bello, Las repúblicas hispanoamericanas.Autonomía cultural de América y Modo de estudiar la historia (http://ensayo.rom. uga.edu/antología)
2. J. B. Alberdi, Ideas para presidir a la confección del curso de filosofía contemporánea (http:// ensayo.rom. uga.edu/antología)
3. D. F. Sarmiento, Facundo o civilización o barbarie (fragm. – www.elaleph.com)
[Facundo albo cywilizacja lub barbarzyństwo – seria “Idee i Ludzie”]; E. Echeverría, Dogma socialista de la Asociación de Mayo (fragm.- http:// ensayo.rom. uga.edu/antología)
4. G. Barreda, Oración cívica (http:// ensayo.rom. uga.edu/antología); J. Ingenieros, El hombre mediocre (fragm. – www.elaleph.com)
5. A. Arguedas, Pueblo enfermo (fragm.)
6. J. Martí, Nuestra América y Mi raza (http:// ensayo.rom. uga.edu/antología); [Nasza Ameryka - seria “Idee i Ludzie”]
7. J. E. Rodó, Ariel (http://bib.cervantesvirtual.com)
8. J. Vasconcelos, La Raza Cósmica (fragm.- http://ensayo.rom.uga.edu/antología); [Rasa kosmiczna - seria “Idee i Ludzie”]
9.A.Reyes, Notas sobre la inteligencia americana(http:// ensayo.rom.uga.edu/antología); [Uwagi o amerykanskiej inteligencji - seria “Idee i Ludzie”];P.Henríquez Ureña, La utopía de América (http://ensayo.rom.uga.edu/antología); [Utopia naszej Ameryki - seria “Idee i Ludzie”]
10. G. Francovich, Pachacama: sobre el porvenir de la cultura boliviana (fragm.)
11. S. Ramos, El perfil del hombre y la cultura en México (fragm);
12. E. Dussel et alter, Declaración de Morelia: Filosofía e independencia (http:// ensayo.rom. uga.edu/antología);L. Zea, En torno a una filosofía americana (http://ensayo.rom. uga.edu/antología);[“O filozofii amerykańskiej – Studia Filozoficzne 12 (1987): 3-13; L. Zea, Filozofia dziejów Ameryki, CESLA, Warszawa 1993
Opracowania (do wyboru):
Beorlegui, C., Historia del pensamiento filosófico latinoamericano. Una búsqueda incesante de la identidad, Bilbao 2004.
Cerutti Guldberg, H., Filosofía de la liberación latinoamericana, México 1983.
Curyło-González, I., José Ingenieros i pozytywizm latynoamerykański, Warszawa 1992.
Davis, H.E., Latin American Thought: A Historical Introduction, New York 1974.
Fernández-Retamar, R., Calibán y otros ensayos, La Habana 1979 .
Fornet-Betancourt, R., Hacia una filosofía intercultural latinoamericana, San José 1994.
Guy, A., Panorama de la philosophie ibéro-américaine du XVIe à nos jours, Genève 1989.
Larroyo, F., La filosofía iberoamericana, México 1978.
Miró Quesada, F., Proyecto y realización del filosofar latinoamericano, México 1981.
Paim, A., História das ideias filosóficas no Brasil, São Paulo 1976.
Stabb, M., In Quest of Identity. Patterns in the Spanish-American Essay of Ideas 1890-1960, Chapel Hill 1967.
Studia Filozoficzne 12 (1987) – numer monograficzny poświęcony filozofii latynoamerykańskiej.
Wojcieszak, J., „Ku filozofii interkulturowej. Ewolucja latynoamerykańskiej myśli filozoficznej” [w] M. F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury latynoamerykańskiej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009: 59-72.
Zea, L. (coord.), América Latina en sus ideas, México 2000.
Żródła internetowe: Proyecto Ensayo Hispánico (autor J. L. Gómez-Martínez) – antología Iberoamérica siglo XIX y XX
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: