Praktyki psychologiczno-pedagogiczne 4100-IMPP-P
Zakres zadań i czynności realizowanych przez studenta w ramach praktyk psychologiczno-pedagogicznych jest zgodny ze szczegółowymi efektami uczenia się określonymi w Standardzie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela i obejmuje:
1. zapoznanie się z charakterem zadań realizowanych przez szkołę oraz ze środowiskiem, w którym funkcjonuje (efekt B.3.W1);
2. zapoznanie się ze sposobem organizacji szkoły i dokumentacją wychowawczo-organizacyjną szkoły, w szczególności: statutem, planem pracy, programem wychowawczo-profilaktycznym oraz programem realizacji doradztwa zawodowego (efekt B.3.W2);
3. poznanie zasad zapewniania bezpieczeństwa uczniom w szkole i poza jej terenem (efekt B.3.W3);
4. obserwację pracy wychowawcy klasy, ze szczególnym uwzględnieniem jego interakcji z uczniami oraz sposobu planowania i realizacji zajęć wychowawczych (efekt B.3.U1);
5. obserwację sposobów integrowania działań dydaktycznych i wychowawczych przez nauczycieli przedmiotów (efekt B.3.U2);
6. w miarę możliwości – udział w posiedzeniach rady pedagogicznej oraz obserwację pracy zespołu wychowawców klas (efekt B.3.U3);
7. obserwację działań opiekuńczo-wychowawczych realizowanych poza zajęciami lekcyjnymi, w tym dyżurów nauczycieli podczas przerw międzylekcyjnych oraz zorganizowanych wyjść grup uczniowskich (efekt B.3.U4);
8. zaplanowanie i przeprowadzenie zajęć wychowawczych pod nadzorem nauczyciela mentora (efekt B.3.U5);
9. analizę – przy wsparciu nauczyciela mentora oraz, jeśli zajdzie potrzeba, nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno-pedagogicznego – sytuacji i zdarzeń pedagogicznych zaobserwowanych lub doświadczonych w czasie praktyk (efekt B.3.U6);
10. podejmowanie skutecznego współdziałania z nauczycielem mentorem i innymi nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy (efekt B.3.K1).
Realizacja zadań 1–3 odbywa się poprzez samodzielną analizę dokumentów prawnych szkoły oraz konsultacje z mentorem, a w razie potrzeby również z innymi nauczycielami i specjalistami zatrudnionymi w placówce.
Realizacja zadania 4 odbywa się w dwóch etapach:
4a. Obserwacja 4 godzin zajęć wychowawczych prowadzonych przez mentora lub innych nauczycieli pełniących funkcję wychowawców klas, wraz z analizą i refleksją studenta. Do każdych zajęć student wypełnia Tabele obserwacji zajęć wychowawczych, które znajdują się w Arkuszu obserwacji pracy wychowawcy. Na realizację zadania 4a przewidziane są 4 godziny.
4b. Poznanie pozostałych obszarów i aspektów pracy wychowawcy – takich jak codzienne relacje z uczniami, współpraca z rodzicami, nauczycielami i specjalistami, organizacja wydarzeń klasowych i szkolnych, planowanie pracy wychowawczej oraz zawodowe trudności – poprzez obserwację i rozmowy, uzupełnione analizą i refleksją studenta. Student wypełnia część II Arkusza obserwacji pracy wychowawcy – „Pozostałe obszary i aspekty pracy wychowawcy”, zawierając tam zbiorcze dane, pozyskane z całych praktyk.
Na realizację zadań 1–3 oraz 4b przewidziane są łącznie 3 godziny.
Zadanie 5 realizowane jest poprzez obserwację 4 lekcji przedmiotowych wybranych przez studenta spośród następujących: język angielski, język francuski, język niemiecki oraz wiedza o społeczeństwie. W trakcie obserwacji student wyciąga wnioski dotyczące: komunikacji i budowania relacji, motywowania oraz indywidualizacji pracy uczniów, jak również zarządzania klasą przez nauczycieli tych przedmiotów. Na realizację zadania 5 przewidziane są 4 godziny.
Zadanie 6 realizowane jest poprzez bezpośrednią obserwację pracy rady pedagogicznej oraz zespołu wychowawców klas – lub, jeśli nie jest to możliwe, poprzez rozmowę z nauczycielami uczestniczącymi w tych spotkaniach. Na podstawie zebranych informacji student formułuje wnioski dotyczące organizacji, tematyki i znaczenia tych form współpracy dla funkcjonowania szkoły oraz działań wychowawczych. Na realizację zadania 6 przewidziana jest 1 godzina.
Zadanie 7 realizowane jest poprzez bezpośrednią obserwację działań opiekuńczo-wychowawczych nauczycieli poza lekcjami – m.in. podczas dyżurów międzylekcyjnych oraz wyjść szkolnych. Student przygląda się sposobom reagowania nauczycieli na potrzeby uczniów, trosce o bezpieczeństwo oraz budowaniu relacji i wspieraniu integracji w sytuacjach pozalekcyjnych. Na realizację zadania 7 przewidziana jest 1 godzina.
Zadanie 8 realizowane jest poprzez zaplanowanie i przeprowadzenie jednej godziny zajęć wychowawczych pod nadzorem nauczyciela mentora. Student przygotowuje konspekt do zajęć, prowadzi je samodzielnie, a po ich zakończeniu formułuje autorefleksje, odnosząc się do przebiegu zajęć oraz własnej roli jako prowadzącego. Na realizację zadania 8 przewidziana jest 1 godzina.
Zadanie 9 realizowane jest poprzez uważne wychwytywanie sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, zarówno zaobserwowanych, jak i doświadczonych, a następnie opracowanie wybranej sytuacji w arkuszu analizy. Student dokumentuje jej kontekst i przebieg, formułuje refleksję oraz wnioski dla własnej praktyki nauczycielskiej. Na realizację zadania 9 przewidziana jest 1 godzina.
Zadanie 10 realizowane jest poprzez ciągłe współdziałanie z nauczycielem mentorem oraz innymi nauczycielami w trakcie całych praktyk. Współpraca ta służy poszerzaniu wiedzy studenta i jest powiązana z realizacją pozostałych zadań, bez wyznaczonego osobnego limitu godzinowego.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kierunkowe realizowane w ramach przedmiotu:
Umiejętności - student potrafi:
K_U15 - obserwować sytuacje i zdarzenia pedagogiczne, analizować je z wykorzystaniem wiedzy pedagogiczno-psychologicznej oraz proponować rozwiązania problemów na III etapie edukacyjnym
K_U18 - projektować i realizować programy wychowawczo profilaktyczne w zakresie treści i działań wychowawczych i profilaktycznych skierowanych do uczniów, ich rodziców lub opiekunów i nauczycieli na III etapie edukacyjnym
K_U25 - odpowiedzialnie organizować pracę szkolną oraz pozaszkolną ucznia, z poszanowaniem jego prawa do odpoczynku w ramach przedmiotu szkolnego na III etapie edukacyjnym
Kompetencje społeczne - student jest gotów do:
K_K06 - odpowiedzialnego pełnienia roli nauczyciela w tym: rozwijania dorobku i podtrzymywania etosu zawodu nauczyciela, a także przestrzegania i rozwijania zasad etyki zawodowej oraz działania na rzecz przestrzegania tych zasad kierując się szacunkiem dla każdego człowieka
K_K07 - budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami ucznia, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacyjnej
K_K08 - porozumiewania się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk i o różnej kondycji emocjonalnej, dialogowego rozwiązywania konfliktów oraz tworzenia dobrej atmosfery dla komunikacji w klasie szkolnej i poza nią
K_K11 - pracy w zespole, pełnienia w nim różnych ról oraz współpracy z nauczycielami, pedagogami, specjalistami, rodzicami lub opiekunami uczniów i innymi członkami społeczności szkolnej i lokalnej
Efekty przedmiotowe:
Wiedza – student:
B.3.W1. – zna i rozumie zadania charakterystyczne dla szkoły lub placówki systemu oświaty oraz środowisko, w jakim one działają (K_U15, K_K06)
B.3.W2. – zna i rozumie organizację, statut i plan pracy szkoły, program wychowawczo-profilaktyczny oraz program realizacji doradztwa zawodowego (K_U18, K_K07)
B.3.W3. – zna i rozumie zasady zapewniania bezpieczeństwa uczniom w szkole i poza nią (K_U25, K_K06)
Umiejętności – student:
B.3.U1. – potrafi wyciągać wnioski z obserwacji pracy wychowawcy klasy, jego interakcji z uczniami oraz sposobu, w jaki planuje i przeprowadza zajęcia wychowawcze (K_U15, K_K08)
B.3.U2. – potrafi wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo-wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli przedmiotów (K_U15, K_K11)
B.3.U3. – potrafi wyciągać wnioski, w miarę możliwości, z bezpośredniej obserwacji pracy rady pedagogicznej i zespołu wychowawców klas (K_U15, K_K11)
B.3.U4. – potrafi wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo-wychowawczych nauczycieli, w tym podczas dyżurów na przerwach międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniowskich (K_U25, K_K07)
B.3.U5. – potrafi zaplanować i przeprowadzić zajęcia wychowawcze pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych (K_U18, K_K06)
B.3.U6. – potrafi analizować, przy pomocy opiekuna praktyk zawodowych oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno-pedagogicznego, sytuacje i zdarzenia pedagogiczne zaobserwowane lub doświadczone w czasie praktyk (K_U15, K_K08)
Kompetencje – student:
B.3.K1. – jest gotów do skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych i z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy (K_K11, K_K07)
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
Praktyki oceniane są na podstawie dokumentacji z przebiegu praktyk, przedkładanej uczelnianemu opiekunowi praktyk. W skład dokumentacji wchodzą:
1. Dokumenty potwierdzające spełnienie przez studenta wymagań formalnych, podpisane przez nauczyciela mentora i opatrzone pieczęcią placówki przyjmującej. Za te dokumenty nie są przyznawane punkty, jednak złożenie kompletnej, w pełni wypełnionej dokumentacji formalnej jest warunkiem wstępnym dopuszczającym do zaliczenia praktyk.
• Zgoda dyrektora szkoły na przyjęcie studenta / studentki na praktyki psychologiczno-pedagogiczne;
• Deklaracja mentora o przyjęciu studenta na praktyki psychologiczno-pedagogiczne;
• Dziennik praktyk, zawierający: daty odbycia praktyk, a także liczbę, terminy oraz tematy obserwowanych i przeprowadzonych lekcji lub zajęć wychowawczych oraz wszystkich innych działań wynikających z zakresu obowiązków i czynności realizowanych przez studenta i symbol klasy w której się odbyły;
• Potwierdzenie odbytych praktyk psychologiczno-pedagogicznych.
2. Dokumenty potwierdzające spełnienie przez studenta wymagań merytorycznych i osiągnięcie efektów uczenia się:
• Arkusz oceny praktykanta przez nauczyciela mentora, weryfikuje efekty: B.3.W1., B.3.W2., B.3.W3., B.3.U2., B.3.U3., B.3.U4., B.3.U5., B.3.K1.;
• Arkusz obserwacji pracy wychowawcy (ocenie podlega jedna, losowo wybrana przez uczelnianego opiekuna praktyk, Tabela obserwacji zajęć wychowawczych oraz cała część II Arkusza - „Pozostałe obszary i aspekty pracy wychowawcy”), weryfikuje efekt B.3.U1.;
• Konspekt zajęć wychowawczych przeprowadzonych samodzielnie przez studenta, weryfikuje efekt B.3.U5.
• Arkusz analizy sytuacji / zdarzenia pedagogicznego, weryfikuje efekt B.3.U6.
Kryteria oceniania:
1. Arkusz oceny praktykanta przez nauczyciela mentora (maks. 50 pkt)
Wiedza studenta: skala ocen 0 – 0,5 – 1 pkt; maks. 12 pkt
Umiejętności studenta: skala ocen 0 – 1 – 2 – 3; maks. 30 pkt
Kompetencje studenta: skala ocen 0 – 1 – 2 – 3; maks. 18 pkt
Zamieszczona w Arkuszu opinia mentora ma charakter uzupełniający i wspierający; nie ms wpływu na ocenę.
2. Arkusz obserwacji pracy wychowawcy (maks. 25 pkt)
I. Tabela obserwacji zajęć wychowawczych
A. Obserwacje studenta – maks. 10 pkt (maks. 1 pkt za każdy obszar obserwacji)
B. Refleksje i wnioski studenta – maks. 5 pkt
II. Pozostałe obszary i aspekty pracy wychowawcy
A. Obserwacje studenta – maks. 5 pkt (maks. 1 pkt za każdy obszar obserwacji)
B. Refleksje i wnioski studenta – maks. 5 pkt
3. Kryteria oceny konspektu zajęć wychowawczych (maks. 20 pkt)
I. Planowanie zajęć – maks. 10 pkt (maks. 2 pkt. za każde kryterium)
II. Refleksja po zajęciach – maks. 10 pkt (maks. 2 pkt. za każdy obszar autorefleksji)
4. Arkusz analizy sytuacji / zdarzenia pedagogicznego (maks. 5 pkt)
Szczegółowość opisu sytuacji – maks. 1 pkt
Głębokość refleksji pedagogicznej – maks. 2 pkt
Umiejętność formułowania wniosków dla własnej praktyki – maks. 2 pkt
Szczegółowe deskryptory do poszczególnych kryteriów znajdują się w Arkuszach.
Opis ocen i progi punktowe:
Przy ocenie praktyk stosuje się następującą skalę ocen:
93 do 100% – bardzo dobry (5);
87 do 92% – dobry plus (4+);
80 do 86% – dobry (4);
70 do 79% – dostateczny plus (3+);
60 do 69% – dostateczny (3);
poniżej 60% – niedostateczny (2).
Student może uzyskać ocenę celującą (5!) jeżeli osiągnął wynik określony dla oceny bardzo dobrej (5) oraz wykazał się ponadprzeciętną i wyróżniającą aktywnością i zaangażowaniem w realizację praktyk.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: