Zarządzanie ochroną środowiska 4030-ZOS
1. Podstawowe zasady zarządzania środowiskiem.
Model środowisko-gospodarka-społeczeństwo.
System presja-stan-reakcja.
Rodzaje decyzji w zarządzaniu środowiskiem.
Przegląd środowiskowych Dyrektyw Unijnych.
Przykłady procedur decyzyjnych wspieranych przez Dyrektywy Unijne.
2. Podstawowe zasady zarządzania środowiskiem w stosunku do przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwo z punktu widzenia zarządzania środowiskiem.
Priorytety środowiskowe UE w stosunku do instalacji i przedsiębiorstw.
Ochrona środowiska i przedsiębiorstwo w unijnym i polskim prawie OŚ.
Praktyczne wskazówki dotyczące interpretacji unijnych i polskich zasad zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie.
3. Podstawowe obowiązki formalne dotyczące ochrony środowiska.
Ogólne wymagania ekologiczne w stosunku do podmiotów gospodarczych.
Opłaty środowiskowe, geneza.
Źródła opłat za korzystanie ze środowiska. Zasady ogólne.
Szczegółowe omówienie opłat i kar stosowanych w ochronie środowiska.
Opłaty za emisje, kary środowiskowe, możliwości redukcji, przewidywane zmiany.
Fundusze ekologiczne.
4. Proces inwestycyjny w ochronie środowiska.
Instalacja, obiekt budowlany, standardy technologiczne.
Ogólny schemat procesu inwestycyjnego.
System ocen oddziaływania na środowisko. Rodzaje ocen.
Dyrektywy i prawo polskie IPPC, BAT, Brefy.
Zalecenia dotyczące poszczególnych branż.
Wybrane kwestie procesu inwestycyjnego dotyczące branż.
5. Podstawy ekobiznesu w przedsiębiorstwach.
Biznes w ekologii.
Źródła środków finansowych przy działalności sprzyjającej środowisku.
Zielone zawody, odpowiedzialność ekologiczna biznesu.
Dziedziny działalności gospodarczej uważane za korzystne dla środowiska.
Certyfikacje i standardy ekologiczne EMAS. ISO 14000.
Ekoetykietowanie, produkty przyjazne środowisku
6. Aspekt międzynarodowy zarządzania środowiskiem.
Wypełnianie porozumień i traktatów. Bezpieczeństwo środowiskowe. Międzynarodowa internacjonalizacja kosztów środowiskowych.
7. Rola informacji i komunikacji społecznej w zarządzaniu ochroną środowiska i wdrażaniu rozwoju zrównoważonego.
Świadomość ekologiczna, stan, uwarunkowania.
Zasady udziału społecznego w dziedzinie ochrony środowiska, rola organizacji pozarządowych.
Zapobieganie i rozwiązywanie konfliktów ekologicznych.
Nowoczesna edukacja na rzecz rozwoju zrównoważonego, metody, środki, efekty, dobre praktyki.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Słuchacz:
- zna podstawowe zasady zarządzania środowiskiem,
- wymienia i rozumie powiązania między różnymi instytucjami w Polsce i UE odpowiedzialnymi za ochronę środowiska i wprowadzanie w praktyce zasad zrównoważonego rozwoju,
- rozumie związki między środowiskiem, zdrowiem człowieka, kulturą i uwarunkowaniami socjo – ekonomicznymi,
- wymienia „zielone zawody” i rozumie znaczenie ekologicznej odpowiedzialności biznesu,
- rozpoznaje certyfikaty i oznaczenia ekologiczne,
- zna rolę i znaczenie opłat środowiskowych w zarządzaniu środowiskiem,
- wskazuje na znaczenie informacji i komunikacji społecznej dla wspierania społecznego udziału w zarządzaniu środowiskiem,
- rozumie aspekt międzynarodowy ochrony różnorodności biologicznej, wody oraz surowców mineralnych dla bezpieczeństwa ekologicznego państwa,
- definiuje problemy środowiskowe w skali globalnej, regionalnej i lokalne i wymienia instytucje państwowe, zakłady pracy i profesje działające na rzecz rozwiązywania tych problemów,
- wymienia i omawia mechanizmy powstania gospodarczej konsumpcyjnej i produkcyjnej presji na środowisko,
- objaśnia procesy OOŚ i systemy zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie,
- wymienia instytucje w Polsce zajmujące się wspieraniem finansowym przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska,
- wylicza organizacje pozarządowe oraz poznaje ich rolę w systemie ochrony środowiska w Polsce.
Umiejętności:
Słuchacz:
- stawia poprawne hipotezy dotyczące przyczyn zaistniałych sytuacji/zagrożeń oparte na logicznych przesłankach,
- posługuje się argumentami na rzecz rozwoju zrównoważonego,
- dostrzega związek zagrożeń zdrowotnych i środowiskowych,
- dostrzega możliwości zawodowe w branży ochrony środowiska w różnych dziedzinach funkcjonowania państwa,
Postawy:
Słuchacz:
- wykazuje ostrożność i krytycyzm w przyjmowaniu informacji z literatury naukowej, internetu, a szczególnie dostępnej w masowych mediach, mających odniesienie do ochrony środowiska,
- jest świadomy samoograniczania się w gospodarce zasobami przyrody i konieczności stosowania zasad zarządzania środowiskiem,
- zdaje sobie sprawę z ryzyka wykonywanej działalności oraz ponoszenia pełnej odpowiedzialności w zakresie działań związanych z ochroną środowiska,
- uznaje konieczność postępowania w biznesie oraz w pracy zawodowej w różnych branżach zgodnie z etyką ekologiczną.
Kryteria oceniania
Weryfikacja i ocenianie osiągniętych przez studenta efektów uczenia się dokonuje się w trakcie udziału w dyskusji, obserwacji aktywności studenta oraz na podstawie wykonania zadanych prac (merytoryczna wartość oraz terminowość). Dopuszczalna jest usprawiedliwiona dwukrotna nieobecność na zajęciach.
Praktyki zawodowe
Nie są wymagane.
Literatura
Barański R. at.al. 2017. Ochrona środowiska w firmie : kompendium wiedzy dla przedsiębiorcy. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, WArszawa
Broniewicz E. at.al. 2019. Ekonomia i zarządzanie w inżynierii środowiska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok
Ciechanowicz-McLean. J.2019. Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem. Difin, Warszawa.
EEA 2018. Waste prevention in Europe — policies, status and trends in reuse in 2017. EEA Report No 4/2018, European Environmental Agency.
Jendrośka J., Bar M., Bukowski Z. 2012. Leksykon prawa ochrony środowiska. Wolters Kluwer, Warszawa.
Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzona w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r., 2003, Dz.U. Nr 78, poz. 706.
Krystek J. 2020. Ocena oddziaływania na środowisko. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN,, Warszawa.
Roge-Wiśniewska M. (red.). 2010. Environmental Management and Environmental Assessment in Poland. University of Warsaw, Warsaw.
Roge-Wiśniewska M., Tomasik K. (red.) 2015. Przejdź na ciemną stronę nocy. Środowiskowe i społeczne skutki zanieczyszczenia światłem. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Rosik-Dulewska C. 2020. Podstawy gospodarki odpadami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Wójcik B. 2015. Zarządzanie ochroną różnorodności biologicznej. Fundacja Instytutu na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
Podstawowe akty prawne:
Directive 2003/35/EC of the European Parliament and of the Council of 26 May 2003 providing for public participation in respect of the drawing up of certain plans and programmes relating to the environment and amending with regard to public participation and access to justice Council Directives 85/337/EEC and 96/61/EC - Statement by the Commission. Official Journal L 156 , 25/06/2003 P. 0017 - 0025.
Directive 2003/4/EC of the European Parliament and of the Council of 28 January 2003 on public access to environmental information and repealing Council Directive 90/313/EEC. Official Journal L 041, 14/02/2003 P. 0026 - 0032.
Directive 2011/92/EU on the assessment of the effects of certain public and private projects on the environment.
Directive 2014/52/EU of the European Parliament and of the Council of 16 April 2014 amending Directive 2011/92/EU on the assessment of the effects of certain public and private projects on the environment.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627 z późniejszymi zmianami.
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, 2008, Dz.U. Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: