Podstawy meteorologii i klimatologii 4030-PMK-W
Najważniejsze zagadnienia
1. Przedmiot badań meteorologii i klimatologii, nurty badawcze.
2. Skład i budowa atmosfery ziemskiej. Rola atmosfery i jej głównych składowych. Efekt cieplarniany atmosfery Ziemi i jego antropogeniczny przyrost.
3. Zanieczyszczenie powietrza – historia i współczesność. Najważniejsze zanieczyszczenia powietrza: ich źródła, wpływ na człowieka i środowisko, czasowe zmiany stężenia i ich zależność od warunków pogodowych (informacje podstawowe).
4. Stany pionowej równowagi termiczno-dynamicznej w atmosferze i ich wpływ na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń.
5. Hałas jako specyficzne zanieczyszczenie środowiska.
6. Ogólna cyrkulacja atmosfery: rozkład ciśnienia atmosferycznego na kuli ziemskiej, układy baryczne, ruch powietrza. Cyrkulacje regionalne i lokalne. Masy powietrza, fronty atmosferyczne, charakterystyka pogody w różnych układach barycznych.
7. Charakterystyczne cechy klimatu i pogody Polski.
8. Wpływ warunków środowiska na kształtowanie klimatu lokalnego. Klimat obszaru o urozmaiconej rzeźbie, klimat lasu, klimat obszarów przyległych do zbiorników wodnych. Melioracje klimatu lokalnego.
9. Klimat miasta: przyczyny, przejawy i skutki odrębności w stosunku do klimatu otoczenia.
10. Przyczyny zmian klimatu. Źródła wiedzy na temat klimatu minionych okresów. Zmiany klimatu w czasach historycznych. Wpływ klimatu i pogody na wydarzenia historyczne.
11. Globalne ocieplenie. Przewidywane skutki zmian klimatu w XXI w.
12. Inne globalne problemy środowiskowe związane z atmosferą.
Nakład pracy studenta: 2 ECTS = 2 x 25 h = 50 h (w bezpośrednim kontakcie 1,5 ECTS)
(N) – praca w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem,
(S) – praca własna (samodzielna) studenta.
Zajęcia (wykład) = 30 h (N)
Konsultacje = 8-10 h (N)
Przygotowanie (samodzielne) do egzaminu = 10-15 h (S)
Egzamin = 2 h (N)
RAZEM = ok. 50 h
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student osiąga następujące efekty:
Wiedza
rozumie wpływ atmosfery i jej składowych na środowisko oraz funkcjonowanie człowieka
ma podstawową wiedzę na temat najważniejszych zanieczyszczeń powietrza
rozumie działanie systemu klimatycznego Ziemi
zna cechy warunków klimatycznych i pogodowych Polski
rozumie wpływ zmian klimatu na przyrodę i działalność człowieka
rozumie wpływ człowieka na klimat w skali globalnej i lokalnej
zna najważniejsze problemy środowiskowe związane z atmosferą
Umiejętności
potrafi określić charakterystyczne cechy przestrzennego zróżnicowania warunków topoklimatycznych
potrafi rozpoznawać typowe w Polsce warunki pogodowe w różnych porach roku i rozumie ich uwarunkowania
potrafi rozpoznać rozwój sytuacji prowadzący do znacznego wzrostu stężenia różnych zanieczyszczeń powietrza
Kompetencje
jest gotów do poszerzania kompetencji zawodowych i aktualizacji wiedzy z zakresu badań atmosfery i jej ochrony
jest gotów do podejmowania działań prowadzonych z poczuciem odpowiedzialności za stan atmosfery
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym. Test składa się z zadań zamkniętych i otwartych. Część A testu składa się zadań zamkniętych. Przy ich rozwiązywaniu student nie może korzystać z żadnych źródeł informacji. Za tę część testu można zdobyć do 10 punktów.
Część B testu składa się zadań otwartych. Przy ich rozwiązywaniu student może korzystać z wybranych przez siebie źródeł informacji. Za tę część testu można zdobyć do 30 punktów.
W sumie za test można zdobyć do 40 punktów. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy zdobyć co najmniej 21 punktów.
Przystąpienie do egzaminu kończącego przedmiot jest możliwe tylko dla tych uczestników wykładu, którzy wcześniej zaliczą na pozytywną ocenę ćwiczenia z Podstaw meteorologii i klimatologii.
Sprawy organizacyjne
Obecność na wykładach nie jest bezwzględnie wymagana, jednak ciąg trzech nieusprawiedliwionych nieobecności na zajęciach będzie potraktowany jako rezygnacja z uczestnictwa w zajęciach. Ponadto student opuszczający bez usprawiedliwienia zajęcia nie może liczyć na indywidualne rozszerzone konsultacje służące tym samym celom, którym służył pominięty przez niego wykład (może na to liczyć student, który usprawiedliwił swą nieobecność). Usprawiedliwienie powinno być przedstawione bezpośrednio po wykładzie, na którym student był nieobecny.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Czarnecka M., Koźmiński C., 2006, Meteorologia a zanieczyszczenie atmosfery, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
Falkowska L., Korzeniewski K., 1995, Chemia atmosfery, WUG, Gdańsk.
Juda-Rezler K., 2000, Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Kożuchowski K. (red.), 2005, Meteorologia i klimatologia, PWN, Warszawa.
Kundzewicz Z.W., 2013, Cieplejszy świat. Rzecz o zmianach klimatu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Olszewski K., 1995, Meteorologia zanieczyszczeń. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Popkiewicz M., Kardaś A., Malinowski S., 2023, Nauka o klimacie, Wydawnictwo Sonia Draga Sp. z o.o., Katowice
Tamulewicz J., 1997, Pogoda i klimat Ziemi, [w:] Wielka encyklopedia geografii świata, t. V, Wydawnictwo KURPISZ s.c., Poznań.
Woś A., 1996, Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Wpływ zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo, 2012, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: