Historia kultury bizantyńskiej 4018-WYK18E
Wykłady mają wprowadzić studentów w problematykę bizantyjskiej kultury, przedstawić etapy jej rozwoju oraz jej oddziaływanie na kulturę światową po upadku Imperium Bizantyjskiego aż do czasów współczesnych. Zostanie omówiony fenomen jednej z najbardziej znaczącej kultur w historii świata, recepcja której była i pozostaje niełatwa. Studenci będą mogli poznać swoisty alfabet kultury i sztuki bizantyjskiej, długo i mozolnie wypracowywany przez najlepszych jej przedstawicieli, przy pomocy którego tradycja bizantyjska wypowiadała się przez wieki, a który używany jest do naszych dni. Będziemy rozmawiać o architekturze, sztukach plastycznych, o zjawisku ikony, jej powstaniu, rozwoju i odrodzeniu, filozofii, teologii, specyfice Kościoła Ortodoksyjnego, jego stosunku do kultury i sztuki. Studenci są zachęcani do stawiania pytań, wyjaśniania wszelkich niejasności i wątpliwości w trakcie wykładów.
Wykładom towarzyszy prezentacja kilkuset zdjęć ze zbiorów prowadzącego, fragmenty filmów i programów telewizyjnych, nagrania muzyki i śpiewu.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu przedmiotu studenci, mając całościową wizję dziejów kultury bizantyjskiej,
na poziomie wiedzy:
- wyróżniają podstawowe okresy rozwoju kultury bizantyjskiej i są w stanie dać charakterystykę każdego z nich;
- rozpoznają i analizują poszczególne zjawiska kultury oraz dzieła sztuki w ich powiązaniu z szeroką perspektywą rozwoju kultury i sztuki europejskiej;
K_W03 – H1A_W02
K_W08 – H1A_W08
Na poziomie umiejętności:
- dostrzegają syntetyczny, całościowy charakter bizantyjskie kultury i całej tradycji bizantyjskiej;
- orientują się w literaturze przedmiotu, a także w kształtowaniu się wizji bizantyjskiej kultury w historii myśli i nauki;
K_U05 – H1A_U01, H1A_U02, H1A_U05
Na poziomie kompetencji:
- doceniają potrzebę zgłębiania tradycji bizantyjskiej dla zrozumienia dziejów oraz dzisiejszego rozwoju kultury europejskiej;
- dostrzegają wagę współczesnego rozwoju tradycji bizantyjskiej, zwłaszcza w krajach, historycznie z nią związanych
K_K08 – H1A_K05
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składa się:
- ocena wygłoszonego na wybrany temat referatu (kompletność wypowiedzi, analiza wykorzystanej literatury, ew. materiał ilustracyjny) oraz odpowiedzi na zadawane po nim pytania grupy i prowadzącego;
- ocena testu końcowego (punktacja);
- aktywność na zajęciach w ciągu całego roku.
Literatura
Lista lektur w języku polskim:
(lista lektur w językach obcych będzie podana w zależności od stopnia zainteresowania i językowych możliwości grupy):
• Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, Warszawa, 2008
• Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Warszawa, 2007
• Bułgakow S., Ikona i kult ikony, przekł. i oprac. ks. H. Paprocki, Bydgoszcz 2002
• Cormack R., Malowanie duszy: ikony, maski pośmiertne i całuny, przeł. K. Kwaśniewicz, Kraków 1999
• Dąb-Kalinowska B., Ikony i obrazy, Warszawa 2000
• Encyklopedia kultury bizantyjskiej, red. O. Jurewicz, Warszawa 2002
• Evdokimov P., Prawosławie, przekł. J. Klinger, Warszawa 1986
• Evdokimov P., Sztuka ikony, Teologia piękna, przekł. M. Żurowska, Warszawa 1999
• Florencki P., Ikonostas i inne szkice, przekł. Z. Podgórzec, Białystok 1997
• Ikona. Symbol i wyobrażenie, red. E. Bogusz, Warszawa 1984
• Jazykowa I., Świat ikony, przekł. H. Paprocki, Warszawa 1998
• Mango C., Historia Bizancjum, przekł. M. Dąbrowska, Gdańsk 2002
• Mazurkiewicz R., Deesis. Idea wstawiennictwa Bogurodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 1994
• Meyendorf J., Teologia bizantyjska, przekł. J. Prokopiuk, Warszawa 1984
• Onasch K., Ikony: fakty i legendy, tł. z ang. Z. Szanter, z niem. M. Smoliński, przekł. z greckiego fragm. Hymnów i tekstów liturgicznych H. Paprocki, Warszawa 2002
• Popowa O., Smirnowa E., Cortesi P., Ikony, Warszawa 1998
• Uspienski L., Teologia ikony, przekł. M. Żurowska, Poznań 1993
• Haussig H.W. Historia kultury bizantyńskiej, przeł. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 1980.
• Ware K., Kościół prawosławny, przeł. ks. Włodzimierz Misijuk, Białystok 2002.
• Walter Ch., Sztuka i obrządek Kościoła bizantyńskiego, przeł. Krystyna Milcharek, Warszawa 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: