Niemiecki neohumanizm 4018-KONW159-OG

Zaproponowanie utwory skupiają jak w soczewce istotne zagadnienia światopoglądu i kultury niemieckiej XIX wieku, a zaproponowani autorzy wciąż należą do kanonu światowej kultury.
Jest to jeden z nielicznych programów zajęć adresowanych do studentów zainteresowanych poznaniem niemieckiej tradycji humanistycznej w kulturze europejskiej. Znajomość utworów z listy lektur ułatwia także współczesne badania humanistyczne i kulturoznawcze nad wiekiem XIX i XX. Zajęcia są prowadzone w języku polskim w trybie konwersatoryjnym.

Friedrich August Wolf – jego rozumienie humanizmu i antyku, wkład w recepcję kultury starożytnej w Niemczech. Wilhelm von Humboldt: (pojęcie samodoskonalenia, rola języka w ludzkiej kulturze). Cel człowieka; O myśli i mowie.
Johann G. Herder, jego polemika z francuskim Oświeceniem, antropologia, myśli o Grekach.
Johann Joachim Winckelmann: Myśli nad naśladownictwem dzieł greckich w malarstwie i rzeźbie; Dzieje sztuki starożytnej (fragm.), – ideał piękna starożytnych.
Johann W. Goethe : Ifigenia w Taurydzie; fragm. Podróży włoskiej, Warszawa 1980 – neohumanizm jako kontynuacja i modyfikacja antyku.
Friedrich Schiller: Oda do radości – wątki greckie w poezji Schillera.
Friedrich Nietzsche: wizja antyku i humanizmu:
1. Wykształcenie klasyczne Nietzschego. Bazylea (środowisko naukowe) podczas pobytu Nietzschego
2. Konstrukcja okresu archaicznego jako antyklasycznego. Archaiczne greckie państwo.
3. Narodziny tragedii – próby interpretacji/światopogląd dionizyjski
4. Homer, Empedokles i Heraklit Nietzschego.
5. Obraz filologa i historyka według Nietzschego. Wir Philologen, Niewczesne rozważania.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Efekty kształcenia

1. Krytyczna analiza dzieł zaproponowanych jako przedmiot lektury.
2. Rozpoznawanie struktury formalnej (budowy) i wskazywanie cech charakterystycznych danego utworu.
3. Sformułowanie tez interpretacyjnych.
4. Rekonstrukcja historycznego i społecznego kontekstu dzieła.
4. Oszacowanie stopnia przekraczania/wzbogacania tradycji, wkładu w kulturę i współczesnego znaczenia danych dzieł.

Wiedza: pogłębienie erudycji (fakty i zasady postępowania) w zakresie recepcji kultury niemieckiej, do której odwoływali się twórcy kultury XIX i XX wieku.
Umiejętności: zmiana stylu uczenia się z biernego na aktywny, rozwój samodzielności poznawczej i zainteresowań, biegłość w hermeneutycznym postępowaniu z tekstem.
Kompetencje społeczne: odwołanie do kultury europejskiej wspomaga wyrobienie postawy dojrzałości społecznej, przy założeniu, że kultura europejska obejmuje wspólne doświadczenie egzystencjalne ludzi i i tworzy uniwersalną płaszczyznę porozumienia.

Kryteria oceniania

Kryteria : aktywność studenta w dyskusji i jej ocena (stopień wnikliwości analizy, formułowanie hipotez interpretacyjnych, stopień ich uzasadnienia i oryginalności, wykorzystanie dostępnej literatury, wyodrębnienie cech najważniejszych lub charakterystycznych elementów struktury problemowej i formalnej danego tekstu, analiza ich funkcji).

Metody: ocena ciągła i końcowe zaliczenie ustne na ocenę.

Literatura

Friedrich August Wolf: Darstellung der Altertumswissenschaft nach Begriff, Umfang, Zweck und Wert, Berlin 1985.
Wojciech Bałus: Nowy systemat wiedzy, w: Johann Joachim Winckelmann, Dzieje sztuki starożytnej, przeł. Tadeusz Zatorski, Kraków 2012.
Wilhelm von Humboldt: (pojęcie samodoskonalenia, rola języka w ludzkiej kulturze). Cel człowieka; O myśli i mowie. Wybór pism Warszawa 2002.
Michael Zaremba: J. G. Herder - Prediger der Humanität, Köln 2002.

J. G. Herder: Język, mitologia i poezja Greków; Mądrość etyczna i polityczna Greków; Działalność naukowa Greków; Ogólne rozważania o dziejach Grecji, w: Herder: Myśli o filozofii dziejów (wybór), Warszawa 2000.

J. W. Goethe, Podróż włoska, Warszawa 1980.

Marek Siemek: Fryderyk Schiller, Warszawa 1970.

F. Schiller: Dzieła wybrane (T. 1-3), red. Barbara Płaczkowska, Warszawa 1955.
J. W. Goethe: Dramaty wybrane, wybór S. Lichański, Warszawa 1984.

H. A Korff, Geist der Goethezeit, 5 Bde, Darmstadt 1977.

Hubert Cancik, Nietzsche‘s Antike, Stuttgart 2000, 2. Auflage.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 4018-KONW159-OG w USOSweb