Wprowadzenie do humanistyki cyfrowej 4018-KON255-CLASS-OG

Zajęcia poświęcone są najważniejszym obszarom humanistyki cyfrowej zarówno od strony teoretycznej (zaplecze konceptualne projektów i badań), jak i praktycznej (konkretne realizacje). Podstawą do omawiania poszczególnych zagadnień będą zarówno teksty teoretyczne jak i wybrane projekty cyfrowe. W toku zajęć spróbujemy wypracować spójny obraz pola i rozważyć potencjalne kierunki jego dalszego rozwoju. W efekcie zajęć studenci będą potrafili dokonać samodzielnej kategoryzacji i ewaluacji projektów z zakresu humanistyki cyfrowej, a także rozwijać własne badania z wykorzystaniem podstawowych narzędzi cyfrowych.

Skupimy się kolejno na następujących kwestiach:
1. Co to jest humanistyka cyfrowa? Historia pojęcia, najważniejsze definicje i kierunki.
2. Humanistyka cyfrowa w kraju i na świecie – najważniejsze ośrodki i sieci badawcze, wybrane projekty.
3. Czy to jest dobre? Zagadnienia ewaluacji projektów z zakresu humanistyki cyfrowej.
4. Oblicza digitalizacji. Digitalizacja jako remediacja tekstu (a nie przezroczyste odwzorowanie). Problematyka cyfrowych edycji naukowych i standardu kodowania tekstu TEI (Text Encoding Inititative).
5. Kolekcje i narracje multimedialne. Analiza trendów i praktyk w najnowszych projektach cyfrowych z zakresu cyfrowego udostępniania zbiorów i interakcji z użytkownikiem.
6. Narzędziowy charakter humanistyki cyfrowej. Analiza wybranych narzędzi i ich zastosowanie w praktyce badawczej wybranych dyscyplin.
7. Distant reading. Metody i techniki analizy tekstów literackich z wykorzystaniem oprogramowania: kolacjonowanie, frekwencje, stylometria. Wykorzystanie korpusów tekstów w ilościowych badaniach literackich.
8. Wizualizacja jako metoda badania dużych zestawów danych. Koncepcja analityki kulturowej Lva Manovicha.
9. Komunikacja naukowa. Nowe metody upowszechniania wyników badań przy pomocy blogów naukowych, nieformalnych warsztatów THATCamp (The Humanities and Technology Camp) i repozytoriów. Problem otwartego dostępu w nauce.
10. Digital born. Badanie zjawisk cyfrowych „z natury”: literatura elektroniczna, blogi, media społecznościowe. Problemy badawcze i narzędzia analityczne.

Efekty kształcenia

- ma podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesnej
- zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych
- mzna terminologię z zakresu literaturoznawstwa, historii sztuki, teatru, filmu
- mzna zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami dzieł sztuki w kulturze, socjologicznego kontekstu działalności kulturowej
- mozna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury w powiązaniu z tradycją
- ma podstawową wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych
- zna podstawowe metody interpretacji dzieł multimedialnych oraz ich analizy ikonograficznej i stylistycznej
- zna podstawowe metody interpretacji tekstu literackiego i filozoficznego oraz tekstualnego źródła historycznego
- potrafi selekcjonować oraz interpretować informacje pochodzące z różnych źródeł tekstowych, ikonograficznych, elektronicznych
- potrafi dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac
- posiada podstawowe umiejętności wykorzystywania interdyscyplinarnych metod i narzędzi badawczych w analizie zjawisk kultury współczesnej
- potrafi uczestniczyć w konferencjach, sympozjach i dyskusjach na tematy literackie, artystyczne i filozoficzne
- rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze

Kryteria oceniania

Ocena zdobytych umiejętności praktycznych w zakresie kategoryzacji i ewaluacji projektów z zakresu humanistyki cyfrowej, oraz ich podstaw teoretycznych.

Literatura

• A Companion to Digital Humanities, red. Susan Schreibman, Ray Siemens, John Unsworth. Oxford: Blackwell 2004. Online: http://www.digitalhumanities.org/companion/
• A companion to digital literary studies, red. Ray Siemens, Susan Schreibman, Blackwell: Oxford 2008. Online: http://www.digitalhumanities.org/companionDLS/
• Anne Burdick, Johanna Drucker, Peter Lunenfeld, Todo Presner, Jeffrey Schnapp Digital_Humanities, The MIT Press, Cambridge 2012, Open-access edition: https://mitpress.mit.edu/sites/default/files/titles/content/9780262018470_Open_Access_Edition.pdf
• Debates in the digital humanities, red. Matthew K. Gold, Minneapolis : University of Minnesota Press, 2012. Open-access edition: http://dhdebates.gc.cuny.edu/
• Matthew L. Jockers, Macroanalysis. Digital methods and literary history. Urbana: University of Illinois Press, 2013.
• Mastering the information age. Solving problems with visual analytics, red. D.A. Keim, J. Kohlhammer, G. Ellis, F. Mansmann, Druckhaus Thomas Müntzer GmbH, Bad Langensalza 2010,Online: http://www.vismaster.eu/wp-content/uploads/2010/11/VisMaster-book-lowres.pdf (dostęp: 7.04.2014)
• Franco Moretti, Distant reading, Verso, London 2013
• Research Infrastructures in the Digital Humanities, raport European Science Foundation, September 2011, Online: http://www.esf.org/fileadmin/Public_documents/Publications/spb42_RI_DigitalHumanities.pdf
• Wizualizacja wiedzy. Od Biblia Pauperum do hipertekstu, red. M. Kluza, Portal Wiedza i Edukacja, Lublin 2011. Online: http://wiedzaiedukacja.eu/wp-content/uploads/2012/03/wizualizacjawiedzy.pdf
• Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet / Nowe Media / Kultura 2.0., red. Andrzej Radomski i Radosław Bomba, E-naukowiec, Lublin 2013. Online: http://e-naukowiec.eu/wp-content/uploads/2013/05/Zwrot_cyfrowy_w_humanistyce.pdf

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 4018-KON255-CLASS-OG w USOSweb