Przekroczyć biopolitykę 4018-KON112-CLASS-OG

Stoimy w obliczu świata, w którym gatunek może okazać się własnością prywatną, a ciało, czyli najbardziej własne narzędzie pracy, może okazać się rzeczą publiczną. Stoimy w obliczu reżymów biopolitycznych. Pytanie jednak brzmi, czy rozumiemy logikę tych reżymów i ich znaczenie? Choć właściwym miejscem odkrycia terminu „biopolityka” jest filozofia Hannah Arendt, nie znajdujemy w tekstach Arendt rozwinięcia tego pojęcia, mimo że bez wątpienia organizuje ono jej myślenie. Próg biologicznej nowoczesności danego społeczeństwa zostaje przekroczony, kiedy gatunek zaczyna być stawką w strategiach politycznych. W pracach Michela Foucaulta biopolityka wiązana jest z pewnym nowożytnym stylem sprawowania władzy (zarządzania). Jego cechą charakterystyczną jest regulacja związana z zachowaniem się poszczególnych ciał, jak i własnościami przypisywanymi populacjom. W pracach Michaela Hardta oraz Antonio Negri, „biopolityka” uzyskuje znaczenie przeciwne wobec terminu „biowładza” i oznacza antykapitalistyczny protest, insurekcję używającą życia i ciała jako broni wywołującej opór wobec kapitalizmu. Wreszcie Giorgio Agemben zderzając ze sobą pojęcia wypracowane przez Foucaulta i Arendt, powiada, że rozstrzygającym faktem dla narodzin biopolityki był proces za sprawą którego wyjątek staje się regułą, dziedzina „nagiego życia”, która początkowo jest usytuowana na marginesach życia politycznego, stopniowo zaczyna zbiegać się ze sferą polityczną, a w rezultacie zewnętrzność i wewnętrzność, bios i zoe, prawo i fakt wchodzą ze sobą w sferę niezróżnicowania. Stoimy w obliczu reżymów biopolitycznych, ale ich ciągle nie rozumiemy. Zadaniem podstawowym seminarium będzie próba przemyślenia pojęć „biopolityki” i „biowładzy” oraz oszacowania ich diagnostycznej, intelektualnej i politycznej przydatności. Najbardziej daleko idącym zadaniem seminarium będzie przemyślenie możliwości wyjścia poza paradygmat biopolityczny.

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Zakłada się ogólne przygotowanie studenta z zakresu nauk humanistycznych i jego orientację w podstawowych nurtach filozoficznych. Zakłada się też ogólną wiedzę z zakresu teorii politycznych i jego orientację w klasycznych tekstach z filozofii i socjologii polityki.

Efekty kształcenia

- ma podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesnej
- zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych
- zna zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami dzieł sztuki w kulturze, socjologicznego kontekstu działalności kulturowej
- zna zależności pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi oraz naukami ścisłymi i przyrodniczymi w kontekście filozoficznym i społecznym
- ma podstawową wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych
- potrafi dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac

Kryteria oceniania

Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze)
Podstawowym kryterium oceny jest wynik na egzaminie końcowym.

Literatura

Edwin Black, Wojna przeciw słabym. Eugenika i amerykańska kampania na rzecz stworzenia rasy panów, tłum. Hanna Jankowska, Warszawa 2004.
Giorgio Agamben, Homo sacer; suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.
Giorgio Agamben, Stan wyjątkowy, przeł. M. Surma-Gawłowska, Kraków: Korporacja ha!art 2008.
Hannah Arendt, Kondycja ludzka, tłum. Anna Łagodzka, Warszawa: Wydawnictwo KR 2000;
Hannah Arendt, Korzenie totalitaryzmu, tom I i II, tłum. Daniel Grinberg, Mariola Szawiel, Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza 1989;
Michael Hardt Antonio Negri, Multitude: War and Democracy in the Age of Empire, New York: Penguin 2004.
Michael Hardt, Antonio Negri, Imperium, tłum. S. Ślusarski, A. Kołbaniuk, Warszawa 2005.
Michael Hardt, Antonio Negri, Rzecz-pospolita, przeł. Praktyka Teoretyczna, Kraków 2012, Wyd. Ha!art
Michel Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa, tłum. M. Kowalska, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
Michel Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w Collège de France, 1976, tłum. Małgorzata Kowalska, Warszawa 1998.
Roberto Esposito, Totalitaryzm czy biopolityka?, tłum. J. Ugniewska, „Przegląd Polityczny”, nr 82, 2007, s, 122-128.
Roberto Esposito, Bíos: Biopolitics and Philosophy
Translated by Timothy Campbell, University of Minnesota Press, Minneapolis, 2008.
Roberto Esposito, Third Person. Politics of life and philosophy of the impersonal, Translated by Zakiya Hanafi, Cambridge: Polity Press 2012.
Ronald Dworkin, Life’s Dominion: An Argument About Abortion, Euthanasia, and Individual Freedom, New York: Alfred A. Knopf, 1993.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 4018-KON112-CLASS-OG w USOSweb