- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Makrokosmos, mikrokosmos, harmonia w kulturze dawnej. Literatura - filozofia - ikonografia 4012-126C-OG
Seminarium poświęcone jest literackim, filozoficznym oraz ikonograficznym ujęciom problematyki makrokosmosu, mikrokosmosu i harmonii postrzeganym jako swoiste zwierciadło kultury dawnej i jej przemian.
Interdyscyplinarne badanie tekstów kultury renesansu i baroku o tej tematyce ma na celu ukazanie, jak odzwierciedlają się w nich wyobrażenia o Bogu, wszechświecie, człowieku, pięknie, miłości, poezji, muzyce, nauce, władzy. Zmierza zarazem do odsłonięcia przemian, jakim podlegały te koncepcje wskutek kryzysów (np. kryzysu humanizmu), sporów (np. libertynów z filozofami chrześcijańskimi) i głębokich przeobrażeń kultury dawnej.
Analizie i interpretacji poddane zostaną utwory literackie pisarzy polskich XVI i XVII w., dzieła sztuki poruszające problematykę harmonii, makrokosmosu i mikrokosmosu oraz poświęcone tej tematyce teksty antycznej, XV-, XVI- i XVII-wiecznej tradycji filozoficznej.
Seminarium ma na celu rozbudzanie świadomości metodologicznej, kształcenie i doskonalenie umiejętności interdyscyplinarnej analizy i interpretacji różnorodnych tekstów kultury dawnej ze świadomością ich wzajemnych więzi oraz odrębności.
Nakład pracy studenta:
– 30 godzin uczestnictwa w seminarium (tzw. kontaktowych),
– 60 godzin pracy własnej (praca konieczna do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się).
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu seminarium student:
– rozpoznaje w utworach literackich i dziełach sztuki omawianych na zajęciach związki z tradycją filozoficzną;
– określa funkcje tych nawiązań w utworach literackich i dziełach sztuki omawianych na zajęciach;
– opracowuje i realizuje – w konsultacjach z prowadzącym – projekt samodzielnych badań nad wybranymi przez siebie tekstami kultury dawnej poruszającymi problematykę harmonii, makrokosmosu, mikrokosmosu;
– dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wybranych przez siebie tekstów kultury dawnej, umiejscawiając je we właściwych kontekstach kulturowych i krytycznie wykorzystując stan badań.
Kryteria oceniania
1. Podstawą zaliczenia seminarium jest:
a) obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze);
b) przygotowanie do zajęć;
c) aktywność (uczestnictwo w dyskusji);
d) przygotowanie wypowiedzi ustnej przedstawiającej samodzielną analizę i interpretację wybranego tekstu kultury dawnej poruszającego problematykę makrokosmosu, mikrokosmosu, harmonii. Temat wypowiedzi i bibliografia uzgadniane są uprzednio z prowadzącym.
2. Kryteria oceny przygotowanej przez studenta wypowiedzi własnej:
– związek wypowiedzi z tematem,
– samodzielność, wnikliwość i kulturowy charakter interpretacji,
– sposób wykorzystania stanu badań (bibliografii),
– kompozycja wypowiedzi (celowość, logika, przejrzystość).
3. Ocena końcowa uwzględnia:
– obecność na zajęciach (10% oceny końcowej),
– przygotowanie do zajęć (10% oceny końcowej),
– aktywny udział w zajęciach (20% oceny końcowej),
– wypowiedź ustną przygotowaną samodzielnie przez uczestnika seminarium (60% oceny końcowej).
Literatura
1. Źródła:
Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543. Wstępem opatrzyła i opracowała A. Jelicz. Warszawa 1956.
Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543. Wstępem opatrzyła i opracowała A. Jelicz. Wyd. 2, zmienione. Szczecin 1985.
Conradus Celtis Protucius, Libri odarum quattuor. Liber epodon. Carmen saeculare. Edidit F. Pindter. Lipsiae 1937.
Andreae Cricii Carmina. Edidit, praefatione instruxit, adnotationibus illustravit C. Morawski. Cracoviae 1888.
Cyceron, O państwie [w:] tegoż, O państwie, O prawach. Spolszczyła I. Żółtowska. Kęty 1999.
Joannis Dantisci, poetae laureati, Carmina. Edidit, praefatione instruxit, annotationibus illustravit S. Skimina. Cracoviae 1950.
Jan Dantyszek, Pieśni. Wybrała i przeł. z łaciny A. Kamieńska. Wstęp Z. Nowak. Wyd. 2., zmienione. Olsztyn 1987.
Filozofia i myśl społeczna XVI wieku. Wybrał, oprac., wstępem i przypisami opatrzył L. Szczucki. Warszawa 1978.
Filozofia i myśl społeczna XVII wieku. Wybrał, oprac., wstępem i przypisami opatrzył Z. Ogonowski. Cz. 2. Warszawa 1979.
Filozofia włoskiego Odrodzenia. Wyboru dokonał oraz wstępem i przypisami opatrzył A. Nowicki. Warszawa 1967.
Łukasz Górnicki, Dworzanin polski. Oprac. R. Pollak. Wrocław 2004 (BN I 109).
Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne. Wydał K. Mrowcewicz. Warszawa 1996 (BPS 5).
Klemens Janicki, Carmina. Dzieła wszystkie. Wydał i wstępem (I) poprzedził Jerzy Krókowski. Przeł. Edwin Jędrkiewicz. Wstęp (II), komentarz, similia, appendices, słownik imion własnych i indeks opracowała Jadwiga Mosdorf. Wrocław 1966. BPP, seria B, nr 15.
Jan Kochanowski, Dzieła polskie. Oprac. J. Krzyżanowski. Warszawa 1972.
Jan Kochanowski, Fraszki. Oprac. i wstęp J. Pelc. Wrocław 1991 (i wyd. nast.) (BN I 163).
Jan Kochanowski, Pieśni. Oprac. L. Szczerbicka-Ślęk. Wyd. 4., zmienione. Wrocław 1998 (BN I 100).
Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów. Wstęp i oprac. K. Meller. Kraków 1997.
Mikołaj Kopernik, O obrotach sfer niebieskich. Księga pierwsza. Red. A. Birkenmajer. Tekst łaciński ustalił R. Gansiniec. Na język polski przeł. M. Brożek. Objaśnieniami opatrzył A. Birkenmajer. Warszawa 1953.
Aleksander Teodor Lacki, Pobożne pragnienia. Wyd. K. Mrowcewicz. Warszawa 1997.
Giambattista Marino, Anonim, Adon. Z rękopisów wyd. L. Marinelli i K. Mrowcewicz. Roma - Warszawa 1993.
Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane. Oprac. L. Kukulski. Warszawa 1971.
Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy. Oprac. J. Pelc. Wrocław 1975 (BN I 215).
Daniel Naborowski, Poezje. Oprac. J. Dürr-Durski. Warszawa 1961.
Platon, Państwo [w:] tegoż, Państwo. Z dodatkiem siedmiu ksiąg Praw. Przeł., wstępem i objaśnieniami opatrzył W. Witwicki. Warszawa 1958 (lub wyd. następne).
Platon, Polityk [w:] tegoż, Sofista. Polityk. W przekładzie W. Witwickiego. Przekład przejrzała D. Gromska. Warszawa 1956 (lub wyd. następne).
Platon, Timajos, [w:] tegoż, „Timajos”, „Kritias albo Atlantyk”. Przeł., wstępem, komentarzem i skorowidzem opatrzył P. Siwek. Warszawa 1986.
Platon, Uczta [w:] tegoż, „Uczta”, „Eutyfron”, „Obrona Sokratesa”, „Kriton”, „Fedon”. Przeł. oraz wstępem, objaśnieniami i ilustracjami opatrzył W. Witwicki, Warszawa 1988.
Plotyn, Enneady I-III. Przeł. i wstępem poprzedził A. Krokiewicz. Warszawa 2000.
Wacław Potocki, Dzieła. Oprac. L. Kukulski. T. 1: Transakcja wojny chocimskiej i inne utwory z lat 1669-1680. Słowem wstępnym poprzedziła B. Otwinowska. Warszawa 1987.
Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane. Wyd. R. Grześkowiak, A. Karpiński przy współpracy K. Mrowcewicza. Warszawa 2001 (BPS 23).
Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie. Oprac. J. Pelc. Wrocław 1999 (BN I 182).
„Wysoki umysł w dolnych rzeczach zawikłany”. Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku. Od Mikołaja Sępa Szarzyńskiego do Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Oprac. i wstępem poprzedził K. Mrowcewicz. Warszawa 1993.
Szymon Zimorowic, Roksolanki, to jest ruskie panny. Wyd. R. Grześlowiak. Warszawa 1999 (BPS 13).
2. Opracowania:
A. Ausoni, Muzyka. Tłum. E. Morka. Warszawa 2007.
M. Battistini, Astrologia, magia, alchemia. Tłum. E. Morka. Warszawa 2006.
M. Battistini, Symbole i alegorie. Tłum. K. Dyjas. Warszawa 2005.
Filozofia francuskiego Odrodzenia. Wyboru dokonał oraz wstępem i przypisami opatrzył A. Nowicki. Warszawa 1973.
Filozofia włoskiego Odrodzenia. Wyboru dokonał oraz wstępem i przypisami opatrzył A. Nowicki. Warszawa 1967.
E. Garin, Zodiak życia. Astrologia w okresie renesansu. Przeł. W. Jekiel. Warszawa 1997.
Inspiracje platońskie literatury staropolskiej. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Zespół Badań Literackich nad Historią Kultury Epok Dawnych Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego 14-15 października 1998 r. Pod red. A. Nowickiej-Jeżowej i P. Stępnia. Warszawa 2000.
J. James, Muzyka sfer. O muzyce, nauce i naturalnym porządku wszechświata. Przełożył M. Godyń. Kraków 1996.
Z. Kalita, Człowiek i świat wartości. Aksjologia renesansowego humanizmu. Wrocław 1993.
R. Klibansky, E. Panofsky, F. Saxl, SAturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki. Przekład A. Kryczyńska. Kraków 2009.
M. Kurdziałek, Średniowieczne doktryny o człowieku jako mikrokosmosie [w:] tegoż, Średniowiecze w poszukiwaniu równowagi między arystotelizmem a platonizmem. Studia i artykuły. Lublin 1996.
C. S. Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej. Przeł. W. Ostrowski. Kraków 1995 (lub wyd. nast.).
J. North, Historia astronomii i kosmologii. Przeł. T. i T. Dworak. Katowice 1997.
T. Klaniczay, Neoplatońska filozofia piękna i miłości w literaturze renesansowej [w:] Tegoż, Renesans. Manieryzm. Barok. Przeł. E. Cygielska. Wybór i posłowie J. Ślaski. Warszawa 1986.
J.-P. Roux, Król. Mity i symbole. Przeł. K. Marczewska. Warszawa 1998.
P. Stępień, Cykl jako droga do nieśmiertelności. O „Roksolankach” Szymona Zimorowica [w zbiorze:] Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice o polskim cyklu poetyckim. Red. B. Kuczera-Chachulska. Warszawa 2004.
P. Stępień, Łaskawy sen i święta matematyka, czyli co wspólnego ma fraszka Kochanowskiego „Do snu” z traktatem Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”? [w:] S. Falkowski, P. Stępień, Ciężkie norwidy, czyli subiektywny przewodnik po literaturze polskiej. Warszawa 2009, s. 46-62.
P. Stępień, Z Bieszczadu łez do ogrodu niebios [w:] S. Falkowski, P. Stępień, Ciężkie norwidy, czyli subiektywny przewodnik po literaturze polskiej. Warszawa 2009, s. 90-107.
S. Swieżawski, Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku. T. 5: Wszechświat. Warszawa 1980.
S. Swieżawski, Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku. T. 6: Człowiek. Warszawa 1983.
W. Tatarkiewicz, Historia estetyki. T. 2: Estetyka średniowieczna. Warszawa 1989.
W. Tatarkiewicz, Historia estetyki. T. 3: Estetyka nowożytna. Warszawa 1991.
M. Wojtkowska-Maksymik, „Gentiluomo cortigiano” i „dworzanin polski”. Dyskusja o doskonałości człowieka w «Il Libro del Cortigiano» Baldassarra Castiglionego i w «Dworzaninie polskim» Łukasza Górnickiego. Warszawa 2007.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: