Fenomenologiczny projekt teorii i krytyki literackiej 4012-062B-OG

Od chwili powstania fenomenologia stała się jednym z najbardziej wpływowych kierunków refleksji humanistycznej XX wieku. Bez znajomości optyki fenomenologicznej nie sposób zrozumieć tekstów poststrukturalizmu. W trakcie kursu studenci dowiedzą się o podstawowych pojęciach i koncepcjach metody fenomenologicznej oraz o tym, jak wiek XXI na nowo ją odkrywa. Uwzględniam niemiecką, francuską i polską wersje fenomenologii. Od Husserla poprzez Ingardena, Merleau-Ponty i hermeneutykę, Isera aż do Derridy analizujemy, w jaki sposób rozwija się myśl fenomenologiczna i jak korzystają z jej zdobyczy literaturoznawcy i kulturoznawcy.

Cel zajęć:
W trakcie tego kursu studenci zdobywają wiedzę o możliwościach wykorzystania fenomenologii w badaniach literackich i kulturowych.

Formy pracy: wykłady, czytanie i prezentacja wybranych tekstów, dyskusja.

Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach i aktywny udział w dyskusjach, jedna prezentacja w ciągu semestru i napisanie eseju (5-7 str.).

Program zajęć:

1. Czym jest fenomenologia? Fenomenologia i nauki humanistyczne.
2. "Powrót do rzeczy samych". E. Husserl. Podstawowe pojęcia metody fenomenologicznej. Redukcja fenomenologiczna, sens, akt intencjonalny, doświadczenie, opis fenomenologiczny, noeza i noemat etc.
3. Fenomenologia M. Heideggera. Istota języka i poezji.
4. Anatomia utworu literackiego R. Ingardena.
5. Widz kinowy i słuchacz radiowy. Fenomenologiczne spojrzenie L. Blausteina.
6. Estetyka recepcji a fenomenologia. W. Iser.
7. Fenomenologia percepcji M. Merleau-Ponty.
8. Fenomenologia a post/strukturalizm. M. Blanchot i P. De Man.
9. Fenomenologia a psychoanaliza. M.Foucault.
10. Hermeneutyka fenomenologiczna czy fenomenologia hermeneutyczna? P. Ricoeur.
11. Fenomenologiczna koncepcja wyobraźni. G. Bashlar.
12. Fenomenologia u swoich granic. J. Derrida.
13. Doświadczyć Innego i Obcego. E. Levinas, B. Waldenfels.
14. Fenomenologia a socjologia kultury. A. Schütz.
15. Czym dla mnie jest fenomenologia? Dyskusja końcowa.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Literatura

E. Husserl, O pochodzeniu geometrii, w : Wokół fundamentalizmu epistemologicznego, Warszawa 1991, (red. J. Rolewski, S. Czerniak)
L. Kołakowski, Husserl i poszukiwanie pewności, Warszawa 1987.
J-F. Lyotard, Fenomenologia, Warszawa, 2000.
M. Heidegger, Drogi lasu, Warszawa, 1997.
M. Heidegger, Language, in: The Norton Antology. Theory and Criticism, ed.V.B. Leitch, New York - London, 2001.
M. Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji, W-wa, 2001.
P. de Man, Alegorie czytania. Język figuralny u Russeau, Nitzego, Rilkiego i Prousta, Universitas, 2004.
R. Ingarden, Szkice z filozofii literatury, Kraków, 2000.
B. Waldenfels, Topografia obcego, Warszawa, 2002.
E. Lévinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, PWN, 2002.
E. Lévinas, Imiona własne, Warszawa, 2000.
G. Bachelard, Poetyka przestrzeni
G. Bachelard, Poetyka marzeń
M. Foucaut, Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, Warszawa, 1999.
J. Derrida, Pismo i różnica, Warszawa, 2004.
M. Blanchot, Przestrzeń literacka (Space of literature) niebawem ma się ukazać polskie tłumaczenie w wydawnictwie UNIVERSITAS.
L. Blaustein, Wybór pism estetyczny, Universitas, 2005.
P. Ricorur, Pamięć, historia, zapomnienie., Universitas, 2006.
W. Iser, Zmienne funkcje literatury, w: Odkrywanie modernizmu pod. red. R. Nycza, Universitas, 2004.
A. Shütz, The Structures of the Life-Word
Od Husserla do Lévinasa, red. W. Stróżewski, Kraków, 1997.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 4012-062B-OG w USOSweb