Kryzysy i zagrożenia dezintegracją w Europie 4003-KZDE-OG

TEMAT ZAJĘĆ
1. Kryzysy w Europie/UE – uwarunkowania prawne i polityczne
ZAKRES PREZENTOWANYCH TREŚCI
Podstawy traktatowe i regulacyjne wywołujące kryzysy
2. Kryzys i zaburzona dynamika integracji europejskiej w ujęciu funkcjonalnym i neofunkcjonalnym
-Antykryzysowy sens funkcjonalizmu
- Neofunkcjonalna interpretacja kryzysu
- Neofunkcjonalizm a „sukces” integracji europejskiej po Traktacie z Maastricht
3. Kryzys i zaburzona dynamika systemu Unii Europejskiej w ujęciu realistycznym - państwowocentrycznym
- Państwo/państwa a kryzysowe wykonywanie władzy integracyjnej powierzonej Unii Europejskiej
- Państwo/państwa a zaburzona dynamika integracji i Unii Europejskiej
- Cztery procesy zmiany w „neorealistycznym” świecie państw
- Kryzysowe sprzeczności interesów
- Kryzysowa asymetryczność
- Miejsce, role i funkcje państwa w niestabilnym systemie Unii Europejskiej
- Prawdziwi władcy Unii Europejskiej
- „Unia w unii”. Państwa a kryzysowo zróżnicowana Unia wielu kręgów i prędkości
4. Między-państwowe i między-rządowe ujęcie kryzysu i zaburzonej dynamiki integracji europejskiej
- Narodowe wnętrze Unii Europejskiej
- Państwo i jego rząd w centrum perturbacji i dysfunkcjonalności
- Zmienne uwarunkowania między-państwowego (między-rządowego) sensu integracji
5. Instytucjonalne ujęcie kryzysu i zaburzonej dynamiki integracji europejskiej
- Antykryzysowe funkcje instytucjonalizacji
- Kryzys a instytucjonalność struktury integracyjnej Unii Europejskiej
- Instytucjonalizm racjonalnego wyboru
- Instytucjonalizm historyczny
6. Czy federalizm to dobry sposób na kryzys?
Federalistyczne ujęcie zaburzonej dynamiki integracji i Unii Europejskiej
- Federalizm, kryzys i integralny federalizm P.- J. Proudhona
- Europejski ruchu federalistyczny i jego antykryzysowe zaangażowanie
- Neofederalizm i antykryzysowe recepty
- Kryzys pomiędzy federacją a konfederacją
- Federalna Europa ojczyzn. W stronę federalizmu międzypaństwowego/międzyrządowego
7. Federalne (i nie tylko) wizje bezkryzysowej Unii Europejskiej
8. Kryzys i krytyka kapitalizmu integracji europejskiej
- True and never- ending story. Polityka ekonomiczna (i nowa ekonomia polityczna) kryzysu integracji i Unii Europejskiej
- Trzy fronty kapitalistycznego zwycięstwa
- Strategia lizbońska i EU public limited company
- W stronę pogłębiających się nierównowag finansowych i załamania strefy euro
9. Próba chrześcijańskiego/teologicznego ujęcia kryzysu integracji i Unii Europejskiej
Przywracanie utraconej jedności. Dwanaście myśli o grzechu

1.1. Raj utracony. Grzech pierworodny a godność człowieka i zdolność do pokonywania kryzysów
1.2. Kryzys grzechu pierworodnego potrzebuje ciągłego odkupienia
1.3.Biblijne źródła kryzysowych napięć. Między „jest” a „być”
1.4. W kryzysowym zawieszeniu pomiędzy „już” i „jeszcze nie”
1.5. Unia Europejska a poskramianie niedostatków ludzkiej natury
1.6. Doktryna grzechu pierworodnego - o kryzysie raz jeszcze
1.7. Łamanie zasad Dekalogu. Grzech powszedni a osobista odpowiedzialność za kryzys (zadłużeniowy) w Unii Europejskiej
1.8. „Aktywność ludzka zepsuta przez grzech” - odwołanie do Soboru Watykańskiego II
1.9. Grzech społeczny i rzeczywistość kryzysu integracji i Unii Europejskiej
1.10. Caritas in Veritate /miłość w prawdzie wyzwoli nas z grzechu/kryzysu
1.11. Gloria in excelsis Deo. Et in terra pax hominibus bonae voluntatis/Glory to God in the highest, and on earth peace to men of good will. Chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli
1.12. Kryzys a sąd boży i kara za grzechy
2. Chrześcijańskie (rzymsko-katolickie) odniesienia do kryzysu Europy i w Europie
3. Jan Paweł II i jego zaangażowanie na rzecz Europy bez kryzysów
3.1. Europa potrzebuje przebudzenia duchowego i kulturowego
3.2. Kryzys Europy jest kryzysem chrześcijaństwa
3.3. Kościół ma własną antykryzysową metodę
3.4. Dramatyczna niepewność jutra
3.5. Nie będzie jedności Europy bez wspólnoty ducha
3.6. Europa to nie tylko polityka i ekonomia
3.7. Europa, aby odnaleźć swą tożsamość, musi powrócić do chrześcijańskich korzeni
3.8. Zagrożenia dla równowagowi Europy i w Europie
3.9. Europa bez kryzysu to Europa otwarta
3.10. Niech zstąpi Duch Twój. I odnowi oblicze ziemi. Tej Ziemi… europejskiej Ziemi…
4. Papież Benedykt XVI i jego antykryzysowe rozważania
4.1. Europejski półmrok
4.2. Kryzys przyczyną lub efektem zmęczenia Europejczyków
4.3 .Kryzys duchowy i moralny
4.4. Świat/Europa nie powstały w wyniku jakiejś konieczności, ślepego przeznaczenia
4.5. Kryzys gospodarczy a kryzys etyczny
4.6. Kryzys a ludzka egzystencja
4.7. Świat współczesny lęka się skażenia środowiska, wojny, kryzysu ekonomicznego, ale nie boi się grzechu…

10. Stanowiska, modele prognostyczne i projekcje przyszłości integracji i Unii Europejskiej w ujęciu kryzysowym i antykryzysowym
1. Podstawy metodologiczne i metodyczne wypracowywania prognoz przyszłości integracji i Unii Europejskiej
2. Stanowiska, modele prognostyczne i projekcje przyszłości
2.1. Początek końca Unii Europejskiej. Stanowiska, modele i projekcje atomizacyjne oraz dezintegracyjne
2.2. Stanowiska, modele i projekcje redukcyjne oparte na zmiennej elastyczności i integracyjnym status quo
2.3. Zbiorowa fiksacja na tle „więcej Europy”? Stanowisko, modele i projekcje o charakterze konsolidacyjnym
2.4. Inne spojrzenie na teraźniejszość i przyszłość integracji europejskiej
3. Debata o kryzysowej przyszłości integracji i Unii Europejskiej. 2010-2013
3.1. „Lepsza mała pomoc niż wielkie gadanie”
3.2. „Dla chcącego nie ma nic trudnego”
3.3. „Nieobecni nigdy nie mają słuszności”
3.4. „Małe rzeczy zgodą rosną, duże niezgodą upadają”
3.5. „Łatwiej niektórym książkę napisać, niż drugim ją przeczytać”
4. Polski i unijny wkład w poszukiwanie rozwiązań antykryzysowych

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

zdalnie

Koordynatorzy przedmiotu

Zbigniew Czachór

Efekty kształcenia

Student/studentka w zakresie wiedzy:
poznaje najważniejsze zagadnienia polityczne i formalne dotyczące kryzysów
poznaje wybrane regulacje prawne dotyczące zapobiegania i pokonywania kryzysów w Europie
Student/studentka w zakresie umiejętności:
zbiera oraz porządkuje informacje i dane niezbędne do analizy procesów kryzysowych w Europie
konstruuje procedury antykryzysowe
Student/studentka w zakresie kompetencji społecznych:
interpretuje zebrane dane i informacje źródłowe oraz formułuje na tej podstawie wnioski
rozpoznaje i rozwiązuje problemy i kryzysy według własnego modus operandi
aktywnie dyskutuje z innymi, opisuje problemy kryzysowe, proponuje rozwiązania, potrafi słuchać sugestii innych osób i korzystać z nich.

Kryteria oceniania

Należy przygotować autorski esej/analizę/raport (od 10 do 15 stron) dotyczący kryzysów i zagrożeń dezintegracją.

Literatura

Zalecana literatura:
I. Literatura podstawowa:
PRACE ODAUTORSKIE WYKŁADOWCY:
Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2013
Wstęp do teorii kryzysu integracji i Unii Europejskiej. Analiza podstawowych uwarunkowań, (w:) M. Musiał-Karg (red.), Unia Europejska w czasach kryzysu. Najważniejsze wyzwania i scenariusze na przyszłość, Wydawnictwo naukowe WNPiD UAM, Poznań 2014, s. 7-17. ISBN 978-83-62907-56-4
Europe Without the European Union, “Aspen Review. Central Europe”, No 1/2014, s. 31-36. ISSN 1805-6806
Demands for a Radical Revival of the European Integration Plan. Deliberations in the Context of Philosophy, Political Science and Journalism, “Copernicus Journal of Political Studies”, Issue 2 (6), 2014, s. 23-39. ISSN 2299-4335
Teoretyczne wyznaczniki zmiany systemowej w Unii Europejskiej 2014–2019, „Rocznik Integracji Europejskiej” nr 8/2014, s. 19-32. ISSN 1899-6256
Kryzys w Unii Europejskiej. Propozycje nowych pól i pytań badawczych, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 9/2015, s.7-16. ISSN 1899.
Problem kryzysu migracyjnego w Europie/Unii Europejskiej. Stanowisko Polski z punktu widzenia długofalowego interesu narodowego oraz polskiej pozycji w Unii Europejskiej, Pismo internetowe Instytutu Obywatelskiego, Warszawa 28.05.2016.
Kryzys w państwie. Kryzys w Unii Europejskiej. Analiza wieloaspektowa, praca zbiorowa pod red. Zbigniewa Czachóra oraz Joanny Jancz , Wydawnictwo WNPiD UAM, Poznań 2016, ISBN 978-83-62907-96-0;
Europa i jej kryzysowa unia w filozofii krytycznej Leszka Kołakowskiego. Ujęcie subiektywne (w:) Z. Czachór, J. Jancz (red.), Kryzys w państwie. Kryzys w Unii Europejskiej. Analiza wieloaspektowa, Poznań 2016, ISBN 978-83-62907-96-0.
Kompleksowe podejście Unii Europejskiej do konfliktów zewnętrznych i sytuacji kryzysowych. Analiza instytucjonalno-prawna, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 8 (44), nr 3, 2016, s. 12 -26. ISSN 0137-4176
Wzrost antyimigracyjnego radykalizmu i eurosceptycyzmu jako wyzwanie dla przyszłości Unii Europejskiej, (w:) K.A. Wojtaszczyk, J. Szymańska (red.), Uchodźcy w Europie – uwarunkowania, istota, następstwa, Wydawnictwo ASPRA-JR, Warszawa 2016, s. 248-266, ISBN 978-83-7545-736-0.
Z.Czachór, T.G.Grosse, W.Paruch (red.), Integracja europejska – polska perspektywa, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2018, ISBN 978-83-7666-580-1.
Sokratejskie prawdy pozorne a kryzys (w) Unii Europejskiej. Daimonion oraz sześćdziesiąt myśli majeutycznych i elenktycznych w formie hipotez badawczych, [w:] T.Kubin, M.Stolarczyk (red.), Kryzysy w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku. Uwarunkowania – przebieg- implikacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018, s. 17 -32, ISSN 0208 – 6336.
Unia Europejska w stanie krytycznym. Nowe sytuacje – nowe konstelacje – nowe orientacje, „Przegląd Europejski”, tom 2018, numer 1, s.11-19.
Polska wobec kryzysów Unii Europejskiej 2003 -2018, W: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918 – 2018 E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska (red.), Warszawa, ISBN 978-83-7982-362-8.
Fenomen integracji i Unii Europejskiej. Rozważania z pogranicza filozofii i literatury, „Studia Europejskie”, nr 3, 2019, s. 181-209, ISSN 1428-149X.
Europa i jej kryzys w rozważaniach papieskich Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Wstęp do analizy treści, Język. Religia. Tożsamość, 2019, 2(20)2019, s.109-127.
Unia Europejska a pandemia koronawirusa SARS-CoV-2.Ujęcie
deterministyczne i indeterministyczne [w:] K. Hajder, M. Kacperska Ł. Donaj (red.) Konsekwencje pandemii COVID-19: Świat i gospodarka, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Poznań 2020.
The European Council and the economic and financial crisis of the European Union W: The European Council in the Process of Transformation / Przybylska-Maszner Beata, Czachór Zbigniew, 2021, Poznań, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, s.123-141, ISBN 9788366740211.
Czy wojna Rosji z Ukrainą wzmocni czy osłabi Unię Europejską? Neofunkcjonalizm versus neorealizm – zderzenie perspektyw i ujęć, „Studia Polityczne”, Tom 52 Nr 1 (2024).

II. Literatura uzupełniająca /materiały od wykładowcy/:
Unia Europejska wobec kryzysów- Fundacja Konrada Adenauera w Polsce
Otwarcie o UE z Piotrem Burasem. Unia Europejska wobec kryzysów.
Unia Europejska - Rosja: wnioski z ostatnich kryzysów
Unia Europejska i Polska w rzeczywistości postpandemicznej i kryzysu uchodźczego
Kryzys przywództwa Niemiec i Francji w UE! Szansa dla Polski? - prof. Tomasz Grzegorz Grosse
NA ŻYWO: prof. Tomasz Grosse – Relacje Polski z Unią Europejską (Klub Ronina)
Prof. dr hab. Andrzej Zybertowicz |Dlaczego demokratyczny Zachód nie powstrzymał Putina ?
GEOPOLITYCZNE PODSUMOWANIE ROKU 2022 - Michta, Bartosiak, Radziejewski, Haszczyński, Pisarska
prof. Andrzej Zybertowicz - Bezpieczeństwo Narodowe Polski
Wykład Prof. Artura Gruszczaka - Katedra Bezpieczeństwa Narodowego INPiSM WSMiP UJ
Kompas Strategiczny - nasze bezpieczeństwo w UE
Czy Unia Europejska gwarantuje nam bezpieczeństwo?
Spotkanie ,,Bezpieczeń́stwo, migracje, Rosja: jaka odpowiedź UE na aktualne wyzwania?'
Między zyskiem a bezpieczeństwem? Przyszłość relacji Chiny - Unia Europejska.
Konferencja z udziałem Ministra ds. Unii Europejskiej Konrada Szymańskiego

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 4003-KZDE-OG w USOSweb