Polityka zagraniczna Polski 4003-EU-L36-PZP

Polska po 1989 r. odzyskała suwerenność, a następnie spełniła swoje strategiczne założenia i zakotwiczyła w zachodnich strukturach (Rada Europy, OECD, NATO, UE).

Podstawowe założenie tego wykładu, to zapoznanie studentów z podstawowymi założeniami polityki zagranicznej RP, wraz z wyzwaniami i dylematami za nimi stojącymi. Polska jest zbyt słaba, by prowadzić politykę globalną. Trzeba więc wskazać i wybrać, to drugie podstawowe założenie tego wykładu, właściwe środki i sposoby prowadzenia polityki zagranicznej, zgodne z naszymi możliwościami i atutami. Chodzi przede wszystkim o wyjaśnienie takich zagadnień, jak: rola Polski w UE, NATO, w najbliższym sąsiedztwie i Europie Środkowej, rola promotora europejskiej polityki wschodniej, innowacyjność i kreatywność w poszukiwaniu nowych rozwiązań na stale zmieniającej się arenie międzynarodowej.

W końcowej części wykładu dużo uwagi będzie poświęcone zmieniającej się rzeczywistości na scenie globalnej w początkach XXI stulecia, w tym takim zagadnieniom, jak wyłaniający się nowy porządek (ład?) instytucjonalny po wybuchu kryzysu na rynkach światowych w 2008 r., narastające problemy wokół tzw. wyzwań globalnych (proliferacja broni jądrowej, sieć globalnego terroryzmu i cyberterroryzm, zmiany klimatyczne, wyzwania ekologiczne. itp.) i stosunek do nich dyplomacji polskiej. Znajdzie się też odniesienie do pandemii COVID-19, która tez wniosła nową dynamikę do stosunków międzynarodowych i postawiła nowe wyzwania państwom narodowym.

Wykład podzielono na dziewięć zagadnień tematycznych, podzielonych na 30 godzin - tematów szczegółowych:

I. Podstawowe zasady i uwarunkowania polskiej polityki zagranicznej.
W tym:
1. Polska racja stanu,
2. Podstawowe zasady: suwerenność, bezpieczeństwo i rozwój,
3. Sojusze i "powrót do Europy",
4. Strategia państwa a polityka zagraniczna.
II. Ewolucja polskiej polityki zagranicznej: 1989 - 2012.
W tym:
5. Odzyskanie suwerenności 1989-1992,
6. Zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego 1993-1999,
7. Integracja europejska 2000 - 2004,
8. Doświadczenie projektu IV RP w polityce zagranicznej i powrót "polityki godności" po 2015 roku.
III. Integracja europejska w polityce zagranicznej RP.
W tym:
9. Od stowarzyszenia do członkostwa w UE - proces akcesyjny,
10. Polska w UE - zalety i wady,
11. Struktura instytucjonalna polskiego członkostwa (UKIE, MSZ),
12. Dylematy wokół polskiego członkostwa po 2015 roku.
IV. Polska w NATO.
W tym:
13. Proces akcesyjny,
14. Udział Polski w misjach NATO,
15. Polska a strategia z Lizbony (2010)
V. Polska polityka wschodnia.
W tym:
16. Partnerstwo Wschodnie UE,
17. Kryzys ukraiński i wyzwania na Wschodzie,
18. Wyzwania w stosunkach z Rosją.
VI. Polska w Europie Środkowej - polityka regionalna RP.
W tym:
19. Regionalizm w polityce RP, w tym Grupa Wyszehradzka (V4)
20. Inne inicjatywy współpracy (IŚE, Rada Państw Morza Bałtyckiego, Inicjatywa Trójmorza).
VII. Polska w organizacjach międzynarodowych.
W tym:
21. Polska w ONZ i jego agendach,
22. Polska w OBWE,
23. Polska w Radzie Europy.
VIII. Polska a wyłaniający się nowy ład międzynarodowy.
W tym:
24. Kryzys 2008 r. i jego konsekwencje dla polityki światowej
25. G-20, BRICS, SOW jako przykłady nowej współpracy,
26. Polska wobec zagadnienia "rosnących rynków", w tym szczególnie chińska inicjatywa BRI i 17+1 oraz bank AIIIB
IX. Polska wobec wyzwań globalnych
27. Terroryzm i cyberterroryzm
28. Zmiany klimatu i alternatywne źródła energii
29. Zagrożenia ekologiczne.
30. Co wynika z COVID-19 dla Polski i świata?

Nakład pracy studenta:
wykład - 30 h
przygotowanie do wykładu - 45 h
przygotowanie do egzaminu - 45 h
ogółem - 120 h