Teorie i podejścia w badaniach nad integracją europejską 4003-BIE-OG

Celem niniejszego przedmiotu jest dogłębne zaznajomienie studentów z mozaiką współczesnych teorii i podejść w badaniach nad integracją europejską. Koncepcja, która niniejszy kurs oferuje nie polega tylko i wyłącznie na studiowaniu abstrakcyjnych założeń oraz postulatów danego podejścia teoretycznego, ale także na poznaniu, w jaki sposób zostało ono zastosowane do wyjaśnienia konkretnego zagadnienia integracyjnego. Takie założenie znajduje odzwierciedlenie w strukturze przedmiotu - każde zajęcia składają się w równym stopniu z omówienia założeń i postulatów danego podejścia, jak też z przedstawienia, dyskusji oraz krytyki nad przykładami jego zastosowania. Na przykład, jednym z zagadnień będzie to, w jaki sposób model liberalnego podejścia międzyrządowego został zastosowany w celu wyjaśnienia rezultatów kolejnych konferencji międzyrządowych. Z uwagi na fakt, iż wczesne teorie integracji europejskiej są omawiane w ramach innych kursów, niniejszy przedmiot skupi się na głównie na współczesnych ujęciach teoretycznych, w tym na pojęciach deficytu demokratycznego i europeizacji.
1. Spotkanie organizacyjne

Szczegółowe omówienie celów i formatu zajęć, literatury, oraz warunków zaliczenia. Teoria w naukach społecznych - definicja i funkcje.

2. Teorie integracji europejskiej - wprowadzenie

Literatura obowiązkowa:
Kabat, D., & Rudnicki, Z. (2005). Unia Europejska jako przedmiot poszukiwań na gruncie teorii integracji. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 698, 25-56. http://gollum.uek.krakow.pl/bibl_ae_zasoby/zeszyty/pdf/112689830.pdf

Borkowski, P. J. (2007). Polityczne teorie integracji międzynarodowej. Warszawa: Difin, r. 1

Literatura dodatkowa:
Rosamond, B. (2000). Theories of European Integration. Basingstoke: Palgrave, r. 1

Schimmelfennig F. & Rittberger, B. (2006). Theories of European Integration. Assumptions and Hypotheses. w: Richardson, Jeremy (red.) European Union. Power and Policy Making, Oxford: Oxford University Press. 74-95.

3. Wielkie teorie integracji - federalizm, funkcjonalizm, neofunkcjonalizm

Literatura obowiązkowa:
Konopacki, S. (1998). Funkcjonalistyczna teoria integracji politycznej Davida Mitrany'ego. Studia Europejskie, 2, 61-70.
Konopacki, S. (1998). Neofunkcjonalistyczna teoria integracji politycznej Ernsta Haasa i Leona Lindberga Studia Europejskie, 3, 105-115.

Borkowski 2007 - r. 3, 6

4. Liberalne podejście międzyrządowe (liberal intergovernmentalism)

Literatura obowiązkowa:
Borkowski 2007, r. 9

Trzaskowski, R. (2005). Dynamika reformy systemu podejmowania decyzji w Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, s. 29-40

5. Neoinstytucjonalizm

Literatura obowiązkowa:
Trzaskowski 2005: 41-81

Literatura dodatkowa:
Borkowski 2007: r. 10

6. Koncepcja wielopoziomowego zarządzania (multi-level governance)

Literatura obowiązkowa:

Borkowski 2007, r. 11

Literatura dodatkowa:

Peters, G. & Pierre, J. (2009) Governance Approaches, w: A. Wiener, T. Diez (red.) European Integration Theory. Oxford: Oxford University Press.

7. Integracja poprzez prawo

Wykład
Przed wykładem, studenci są proszeni o powtórzenie podstaw z europejskiego prawa instytucjonalnego.

Literatura nieobowiązkowa:
Weiler, J i Haltern, U. (2009). Integration Through Law, w: A. Wiener and T. Diez (red.) European
integration theory. Oxford: Oxford University Press.
Burley, A.-M., & Mattli, W. (1993). Europe Before the Court: A Political Theory of Legal
Integration. International Organization, 47(1), 41-76.

8. Unia gospodarczo-walutowa w teoriach integracji europejskiej

Wykład

Przed wykładem, studenci są proszeni o powtórzenie podstaw dotyczących unii gospodarczo-walutowej

Literatura nieobowiązkowa:

Verdun, A. (2002). Merging Neofunctionalism and Intergovernmentalism: Lessons from EMU. w: A. Verdun (Ed.), The Euro : European Integration Theory and Economic and Monetary Union. Lanham, Md: Rowman & Littlefield, 9-28

9. Podejście systemu politycznego (comparative politics approach)

Wykład

Literatura dodatkowa:

Hix, S. (2006). The Political System of the EU. Basingstoke: Palgrave, r.1

10. Demokracja w Unii Europejskiej

Literatura obowiązkowa:
Klaus, K. (2004). Pojęcie i źródła deficytu demokracji w Unii Europejskiej. Studia Europejskie, 2, 53-71.

Literatura dodatkowa:

Moravcsik, A. (2002). In Defence of the 'Democratic Deficit: Reassessing Legitimacy in the European Union. Journal of Common Market Studies 40(4): 603-624.
Follesdal, A. i Hix, S. (2006). Why there is a Democratic Deficit in the EU. A Response to Majone and Moravcsik. Journal of Common Market Studies 44(3): 533- 62.

Magnette, P. I Papadopoulos, Y. (2008). On the politicization of the European Consociation: A Middle Way between Hix and Bartolini. uropean Governance Papers C-08-01.

11. Europeizacja

Wykład

Literatura dodatkowa:

Featherstone, K. (2003). Introduction: In the Name of 'Europe. w: Featherstone, K., & Radaelli, C. M. The Politics of Europeanization. Oxford: Oxford University Press.

Olsen, J. P. (2002). The Many Faces of Europeanization, ARENA orking Papers 01/2, http://www.arena.uio.no/publications/wp02_2.htm

12. Podsumowanie

Literatura obowiązkowa:

Parzymies, S. (2005). Analiza krytyczna teorii integracji europejskiej. W: R. Kuźniar (red.) Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Literatura dodatkowa:

Pollack, Mark A. (2005). Theorizing the European Union: International Organization, Domestic Polity, or Experiment in New Governance?. Annual Review of Political Science 8: 357-398.