Socjologia medycyny 3900-1SM
Socjologia medycyny jest interdyscyplinarnym polem badawczym, które dostarcza wglądu w funkcjonowanie systemu opieki zdrowotnej. Poprzez połączenie socjologii i medycyny, analizuje ona złożone relacje między społeczeństwem a sferą medyczną. Jednym z obszarów badań socjologii medycyny jest perspektywa jakości życia pacjentów w kontekście zdrowia i choroby.
W ramach socjologii zdrowia i choroby, analizuje się, jak choroba wpływa na jakość życia pacjentów. Badacze starają się zrozumieć, jakie czynniki społeczne, emocjonalne i ekonomiczne wpływają na doświadczenie choroby i zdrowia. Skupiają się na perspektywie pacjenta, aby zrozumieć, jak choroba wpływa na ich codzienne funkcjonowanie, relacje społeczne i samopoczucie.
Wzmacniając tę perspektywę, socjologia medycyny analizuje także rolę lekarza i pacjenta. Często przedstawia się ich relację jako dychotomię, ale równocześnie dąży się do budowania współpracy między nimi. Rolą lekarza jest zapewnienie fachowej opieki medycznej, podczas gdy pacjent odgrywa aktywną rolę w procesie decyzyjnym dotyczącym swojego zdrowia. Ta współpraca między lekarzem a pacjentem ma na celu osiągnięcie optymalnych wyników leczenia. Socjologia medycyny przygląda się również wpływowi chorób przewlekłych i cywilizacyjnych na styl życia pacjentów i ich rodzin. Zmagać się z takimi chorobami może wymagać trwałych zmian w nawykach żywieniowych, aktywności fizycznej i ogólnym sposobie życia. Często wpływają one nie tylko na samego pacjenta, ale również na jego bliskie otoczenie, które musi dostosować się do nowej rzeczywistości.
Rozważając zmiany społeczno-demograficzne, socjologia medycyny bada również zjawisko chorób związanych z życiem w mieście. Rozwój urbanizacji i przemiany społeczne mają wpływ na zdrowie publiczne. Urban-associated diseases, czyli choroby związane z życiem w mieście, stają się coraz bardziej istotnym problemem zdrowotnym. Socjologia medycyny bada, jak zmiany w strukturze społecznej, stylu życia i warunkach mieszkaniowych wpływają na występowanie tych chorób.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student zna i rozumie:
D.W1. społeczny wymiar zdrowia i choroby, wpływ środowiska społecznego (rodziny, sieci i relacji społecznych) i nierówności społecznych oraz społeczno-kulturowych różnić na stan zdrowia, a także rolę stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych;
D.W2. społeczne czynniki wpływające na zachowania w zdrowiu i w chorobie, szczególnie w chorobie przewlekłej;
D.W3. postawy społeczne wobec znaczenia zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społeczno-kulturowe, a także koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia;
D.W8. funkcjonowanie podmiotów systemu ochrony zdrowia i społeczną rolę lekarza;
D.W10. rolę rodziny pacjenta w procesie leczenia;
W zakresie umiejętności student potrafi:
D.U1. uwzględniać w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych;
D.U3. wybierać takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla pacjenta;
Kompetencje społeczne:
student jest gotów do
K_K1. nawiązania i utrzymania głębokiego oraz pełnego szacunku kontaktu z pacjentem, a także okazywania zrozumienia dla różnic światopoglądowych i kulturowych
K_K4. podejmowania działań wobec pacjenta w oparciu o zasady etyczne, ze świadomością społecznych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z choroby
Kryteria oceniania
kolokwium pisemne
Literatura
Literatura wymagana i zalecana:
A. Giddens, Socjologia, PWN, 2010
Z. Bauman, Socjologia, Zysk, 1996
M. Wieczorkowska, Socjologia medycyny: między teorią a praktyką, UM, 2011
W. Piątkowski, Zdrowie, choroba, społeczeństwo: studia z socjologii medycyny, Wydawnictwo UMCS, 2004
Ł. Afeltowicz, M. Wróblewski, Socjologia epidemii: wyłaniające się choroby zakaźne w perspektywie nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2021
Społeczna świadomość szczepień, Tomasz Sobierajski, Alfa-Medica, 2017M. Frąckowiak-Sochańska, Społeczne konstruowanie kategorii zdrowia, choroby i zaburzenia psychicznego w społeczeństwie późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019
M. Podolska, U. Kozłowska, Psychospołeczny wymiar zdrowia i choroby: praca zbiorowa, Medyk, 2008
A. Szlagowska-Papuzińska, Mityzacja choroby: choroba jako konstrukt społeczny i kulturowy, UM, 2021
T.Sobierajski, 33 czytanki o komunikacji, czyli jak być dobrym lekarzem i nie zwariować, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2018
Literatura do kolejnych zajęć
A. Giddens, Socjologia, PWN, 2010 Z. Bauman, Socjologia, Zysk, 1996
M. Wieczorkowska, Socjologia medycyny: między teorią a praktyką, UM, 2011
W. Piątkowski, Zdrowie, choroba, społeczeństwo: studia z socjologii medycyny, Wydawnictwo UMCS, 2004
Ł. Afeltowicz, M. Wróblewski, Socjologia epidemii: wyłaniające się choroby zakaźne w perspektywie nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2021
Społeczna świadomość szczepień, Tomasz Sobierajski, Alfa-Medica, 2017
M. Frąckowiak-Sochańska, Społeczne konstruowanie kategorii zdrowia, choroby i zaburzenia psychicznego w społeczeństwie późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019
M. Podolska, U. Kozłowska, Psychospołeczny wymiar zdrowia i choroby: praca zbiorowa, Medyk, 2008
A. Szlagowska-Papuzińska, Mityzacja choroby: choroba jako konstrukt społeczny i kulturowy, UM, 2021
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: