Obraz ciała ludzkiego jako obraz człowieka - od teatrów anatomicznych do cielesności 3800-NZ-M4-22
„Być żywym oznacza być owładniętym przez popęd ku auto-ekspozycji. Żywe rzeczy ukazują się niczym aktorzy na scenie ustanowionej dla nich” (Hanna Arendt). W tym teatrze ciało staje się obrazem żywego bytu – człowieka. W trakcie seminarium obraz ciała, podobnie jak ciało ludzkie poddawane różnego rodzaju zabiegom ze strony nauk ścisłych: medycyny, biologii, poddany zostanie analizie przez nauki humanistyczne: filozofię, antropologię, historię, kulturoznawstwo. Obrazy ciała są mocno nacechowane symbolicznie, stąd też w pierwszej kolejności interesować nas będzie obraz ciała jako obraz człowieka. Rozpoczynając od czasów nowożytnych przyjrzymy się różnym kontekstom w których pojawia się ciało: wyidealizowane, chore, monstrualne, martwe, zanatomizowane, wstrętne. Interesować nas będą również kulturowe aspekty współczesnych metod wytwarzających technicznie zaawansowane obrazy ciała i pytanie czy kartograficzny obraz ciała ma jeszcze zdolność reprezentacji człowieka.
Wybrane tematy:
1. Od ciała pięknego, wdzięcznego, przez wstydliwe, wstrętne do wzniosłego.
2. Monstra i hybrydy.
3. Humanizacja ciała w atlasach anatomicznych – Vesalius.
4. Zobaczyć czy dotknąć? Sekcje zwłok i lekcja anatomii.
5. Teatralizacja ciała.
6. Ciało organizm – ciało mechanizm.
7. Manekiny, lalki i automaty.
8. Ciało i jego znaki.
9. Ciało z perspektywy artysty: akty, modele.
10. Współczesne techniki obrazowania ciała i problem reprezentacji człowieka.
11. Ciało w fotografii, kinie i sztukach wizualnych.
12. Ciało artysty jako dzieło.
13. Od ciało jako symbolu do cielesności.
Szczegółowa lista przedstawiona zostanie na pierwszych zajęciach.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
zna kompleksową naturę języka oraz zmienność jego znaczeń (K_W10)
zna ogólne zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i społeczeństwie; rozumie fundamentalną rolę, jaką idee filozoficzne odgrywają w powstawaniu dzieł i instytucji kultury (K_W12)
Nabyte umiejętności:
umie pisać proste teksty o charakterze filozoficznym, z samodzielnym doborem literatury (K_U07)
umie prowadzić na poziomie podstawowym pracę badawczą (także interdyscyplinarną) pod kierunkiem opiekuna naukowego lub kierownika zespołu badawczego (K_U14)
Nabyte kompetencje społeczne:
jest gotowy do identyfikowania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności (K_K01)
jest gotowy do przyjmowania nowych idei i ewentualnej zmiany stanowiska w świetle dostępnych danych i argumentów (K_K06)
Kryteria oceniania
Przygotowanie referatu zdającego sprawę z wybranego zagadnienia mieszczącego się zakresie problematyki omawianej na wykładzie.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Literatura
Wybór tekstów:
D. Arasse, „Ciało wdzięk wzniosłość”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
J.-J. Courtine, „Zwierciadło duszy”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
R. Mandressi, „Sekcja zwłok i anatomia”, w: „Historia ciała” t. 1, Gdańsk 2014.
A. de Baecque, „Ekrany. Ciało w kinie”, w: „Historia ciała” t. 2, Gdańsk 2014.
Y. Michaud, „Wizualizacje. Ciało i sztuki wizualne”, w: „Historia ciała” t. 2, Gdańsk 2014.
„Art. of Vesalius” ed. R. van Hee, Antwerp 2014.
R. Descartes, „Człowiek. Opis ciała ludzkiego”, Warszawa 1989, fragm.
M. C. Nussbaum, „Kara wstydu: godność i narcystyczny gniew”, w: Teksty drugie, 4-2016.
W. Menninghaus, „Wstręt. Teoria i historia”, Kraków 2009, fragm.
S. Walden, „Prawda w fotografii”, w: Fotografia i filozofia. Szkice o pędzlu natury, Kraków 2013.
I. Kant, „Antropologia w ujęciu pragmatycznym”, Warszawa, fragm.
A. M. Moulin, „Ciało wobec medycyny”, w: „Historia ciała” t. 3, Gdańsk 2014.
H. Belting, „Faces. Historia twarzy” Gdańsk 2015.
G. Deleuze, „Bacon. Logika wrażenia”, Kraków 2018.
H. Belting, „Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie”, Kraków 2007, fragm.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: