Lekarz zawodny. O przebiegu myślenia lekarskiego 3800-NZ-M1-25
Technologiczny postęp medycyny nie ulega wątpliwości. Ale czy postęp ten dotyczy także lekarskiego myślenia? Co sprawia, że diagnozę lekarską wydaną w nowoczesnym gabinecie uznamy za bardziej wiarygodną niż diagnozy wydawane 100 lub 1000 lat temu?
Celem zajęć jest wykrycie metodologicznych (ciekawych z filozoficznego punktu widzenia) aspektów diagnozy lekarskiej. Oznacza to przede wszystkim zapoznanie się z regułami wnioskowania towarzyszącymi myśleniu lekarskiemu. Podczas wykładu omówione zostaną następujące zagadnienia:
- historyczne uwarunkowania wpływające na przebieg myślenia lekarskiego,
- wpływ dokonań z zakresu biostatystyki, teorii gier, ekonomii i psychologii na kształtowanie myślenia lekarskiego,
- modele rozumowania klinicznego,
- modele podejmowania decyzji lekarskich.
W efekcie uzyska się szeroki ogląd na przebieg procesu diagnostycznego i terapeutycznego łączący klasyczną problematykę filozoficzną (z zakresu epistemologii i metodologii) z obecnie dyskutowanymi w literaturze medycznej zagadnieniami wiarygodności myślenia lekarskiego.
Współczesna medycyna jest dziedziną racjonalną zdominowaną przez osiągnięcia naukowe. Szczytem medycznej racjonalności ma być nurt medycyny wiarygodnej (evidence-based medicine). Przyszłością medycyny ma być jej personalizacja oraz informatyzacja. Przemiany w obrębie technologii oraz stosowanych narzędzi miało ogromne znaczenie dla tego, w jaki sposób przebiega proces diagnostyczny i terapeutyczny. Źródłowym problemem dla zagadnień poruszanych podczas wykładu jest rozpoznanie, że w ramach uprawiania medycyny czerpie się z dokonań nauki, by leczyć konkretnych ludzi. Medycyna stanowi zatem dziedzinę znajdującą się na styku wiedzy ogólnej z wiedzą o indywidualnym pacjencie. W takim ujęciu zyskujemy wygodne kryterium oceny biegłości lekarskiej – im lepszy lekarz, tym sprawniej dokonuje „przekładu” wiedzy z poziomu ogólnego do indywidualnego i odwrotnie. Pytanie brzmi: w jaki sposób się ten „przekład” dokonuje?
Podczas wykładu zaprezentowane zostaną wyniki badań nad przekształceniami w obrębie reguł myślenia lekarskiego, których kulminacją jest dzisiejszy racjonalny kształt medycyny. Poruszone zostaną następujące tematy:
1. Typy wnioskowania w myśleniu lekarskim.
2. Założenia evidence-based medicine.
3. Podstawowe pojęcia statystyczne w diagnozie medycznej.
4. Źródła wiedzy medycznej.
5. Epistemologia bayesowska.
6. Elementy teorii decyzji.
7. Decyzje kliniczne w ujęciu normatywnych modeli decyzyjnych.
8. Decyzje kliniczne w ujęciu deskryptywnych modeli decyzyjnych.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Student zna założenia evidence-based medicine i odróżnia od innych paradygmatów medycznych.
Student zna podstawowe pojęcia z zakresu teorii decyzji.
Student zna założenia epistemologii bayesowskiej.
Nabyte umiejętności:
Student posługuje się pojęciami statystycznymi w analizie przykładów.
Student umie odróżnić ujęcia normatywne i deskryptywne w teorii decyzji.
Student posługuje się pojęciami z zakresu teorii decyzji w analizie przykładów.
Student identyfikuje i charakteryzuje typy wnioskowania.
Nabyte kompetencje społeczne:
Student udziela się w dyskusji na temat zagadnień filozofii medycyny.
Student wykazuje gotowość do weryfikacji swojej wiedzy
Kryteria oceniania
Ocena zostanie wystawiona na podstawie testu zaliczeniowego oraz analizy przypadku (case-study).
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Literatura
1. Biegański W. (1908). Logika medycyny, czyli krytyka poznania lekarskiego. Warszawa: Skład Główny w Księgarni E. Wendego i S-Ki.
2. Gajewski P., Jaeschke R., Brożek J. (red.) (2008). Podstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych dla lekarzy i studentów medycyny. Kraków: Medycyna Praktyczna.
3. Kahneman D., (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, tłum. Piotr Szymczak. Poznań: Media Rodzina.
4. Rzepiński T., (2012). Ewidencja empiryczna w procesie podejmowania decyzji klinicznych. Filozofia Nauki, 3(79), 13-33.
5. Szumowski W., (2005). Filozofia medycyny. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
6. Tonelli M., (1998). The Philosophical Limits of Evidence-Based Medicine. Academic Medicine, 73, 1234-1240.
7. Tyszka T., (2010). Decyzje. Perspektywa psychologiczna i ekonomiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Scholar”.
8. Wójtowicz A., (2018). Jakie wnioski uznajemy za racjonalne? Wpływ prawdopodobieństwa apriorycznego na prawdopodobieństwo aposterioryczne. Decyzje, 29, 41-65.
9. Wulff R. H., Gøtzsche C. P., (2005). Racjonalna diagnoza i leczenie, tłum. Zbigniew Szawarski. Łódź: AKTIS.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: