Historia filozofii nieanalitycznej 3800-NZ-HFNA
W trakcie wykładu zostaną omówione następujące zagadnienia:
-Nietzsche: krytyka metafizyki, krytyka pojęcia podmiotu, koncepcja woli mocy, mit nadczłowieka, genealogia moralności
-Bergson: pojęcie metafizyki, projekt myśli odwołującej się do intuicji
-Dilthey: pojęcie światopoglądu, typy i historia światopoglądów
-Freud: relacja między kulturą a popędami, dwie grupy popędów manifestujące się w rozwoju kultury, pytanie o przyszłość kultury
-Husserl: projekt fenomenologii, pojęcie redukcji fenomenologicznej, fenomenologia jako próba odpowiedzi na kryzys kultury, przyczyny współczesnego kryzysu kultury
-Heidegger: problem bycia, Heideggerowski projekt ontologii fenomenologicznej, pojęcie Dasein, metafizyka subiektywności, geneza technicznego nastawienia wobec świata
-Sartre: pojęcia bytu-w-sobie i bytu-dla-siebie, świadomość jako negacja, relacja ja – inny
-Merleau-Ponty: problem ciała w nauce i filozofii, relacja między ciałem i świadomością, problem percepcji
-Horkheimer: dialektyka Oświecenia, pojęcia rozumu obiektywnego i subiektywnego, projekt autokrytyki rozumu
-Levinas: pragnienie metafizyczne, Levinasowskie ujęcie dotychczasowej filozofii, Toż-samy i Inny, relacja między ontologią i etyką
-Ricoeur: cel procesu hermeneutycznego, dialektyka między dystansem a przyswojeniem
-Foucault: genealogia współczesnego podmiotu, pojęcie władzy, relacja między władzą a oporem
-Derrida: zakwestionowanie humanizmu we współczesnej filozofii, „zluzowanie” humanizmu w myśli Heideggera i Husserla, strategie dekonstrukcji
-Rorty: pojęcie słownika finalnego, ironistki i metafizycy, granice ironii, problem solidarności
-Lyotard: pojęcie metanarracji, typy metanarracji, kryzys uzasadnienia we współczesnej wiedzy, etyczne implikacje projektu Lyotarda
-Vattimo: pytanie o charakter postmodernizmu, pojęcie Verwindung, cechy myślenia ponowoczesnego
-Agamben: biopolityka w ujęciu Agambena, problem praw człowieka, obóz jako matryca nowoczesności
Problemy, które będą omawiane podczas ćwiczeń:
- Nietzsche: krytyka metafizyki, genealogia moralności;
- Dilthey: pojęcie światopoglądu, specyfika nauk humanistycznych, rola filozofii;
- Bergson: problem intuicji, koncepcja ja „głębokiego”, relacja między filozofią a nauką;
- Freud: koncepcja psychiki, krytyka kultury;
-Husserl: projekt fenomenologii, koncepcja świadomości;
-Heidegger: przekształcenie fenomenologii, problem bycia, krytyka metafizyki, krytyka cywilizacji i techniki;
-Jaspers: egzystencjalizm w rozumieniu Jaspersa, charakter myśli współczesnej;
-Sartre: podstawowe pojęcia ontologii Sartre’owskiej;
-Horkheimer: różnica między rozumem obiektywnym a instrumentalnym, postulat autokrytyki rozumu;
- Ricoeur: hermeneutyka Ricoeurowska, proces rozumienia, relacja między rozumieniem a wyjaśnianiem, pojęcie świata tekstu;
- Merleau-Ponty: idea fenomenologii, filozofia a nauka;
-Foucault: genealogia władzy, władza rozumiana jako pole sił, problem tożsamości;
- Derrida: pojęcie różni, metafizyka obecności, problem źródła, strategia dekonstrukcji;
-Rorty: słownik finalny, różnica między metafizykiem a liberalną ironistką, praktyczne implikacje myśli Rorty’ego;
-Lyotard: metanarracje, status wiedzy współczesnej;
- Vattimo: hermeneutyka radykalna, problem zwinięcia metafizyki;
-Agamben: tożsamość współczesna, problem biopolityki;
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych;
- zna idee i argumenty wybranych klasycznych autorów filozoficznych na podstawie samodzielnej lektury ich pism;
- zna ogólne zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie;
Nabyte umiejętności:
- poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną
- wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych;
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego;
Nabyte kompetencje społeczne:
- rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością za trafność przekazywanej wiedzy, z uczciwością naukową oraz rzetelnością i uczciwością w sytuacji prowadzenia sporu filozoficznego;
- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.
Kryteria oceniania
Wykład: egzamin ustny.
EGZAMIN
(dst) ogólna orientacja w historii współczesnej filozofii kontynentalnej
(db) dobra znajomość tematów omówionych podczas wykładów
(bdb) bardzo dobra znajomość tematów omówionych podczas wykładów
Ćwiczenia
Na ocenę będą składały się następujące kryteria:
- aktywność
- ocena z testu
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze
Literatura
F. Nietzsche, O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie, w: tegoż, Pisma pozostałe
F. Nietzsche, Z genealogii moralności (rozprawa druga).
H. Bergson, Intuicja filozoficzna, w: Myśl, ruch, dusza i ciało
W. Dilthey, O istocie filozofii, s. 115-132, 142-175
S. Freud, Kultura jako źródło cierpień (I-IV)
E. Husserl, Medytacje kartezjańskie (Wprowadzenie, Medytacja pierwsza)
E. Husserl, Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia.
M. Heidegger, Bycie i czas, §1-5.
M. Heidegger, List o humanizmie, w: tegoż, Znaki drogi
K. Jaspers, Rozum i egzystencja (wykład pierwszy).
J.-P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem.
M. Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji, s. 70-82, 223-264
M. Horkheimer, Krytyka instrumentalnego rozumu, s. 37-53, 163-181.
E. Levinas, Całość i nieskończoność, s. 18 -42
P. Ricoeur, Przyswojenie, w: tegoż, Język, tekst, interpretacja
M. Foucault, Stawka i Metoda, w: tegoż, Historia seksualności, tom I
J. Derrida, Kres człowieka, w: tegoż, Marginesy filozofii
R. Rorty, Prywatna ironia i liberalna nadzieja, w: tegoż, Przygodność, ironia i solidarność
J.-F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna, s. 97-119, 163-178
G. Vattimo, Koniec nowoczesności, s. 153-169
G. Agamben, Homo sacer, s. s. 173-185, 227-246.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: